Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest państwową jednostką organizacyjną, która realizuje zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych na podstawie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zasady ustalania prawa i wysokości świadczeń określa ustawa emerytalna. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie tworzy przepisów prawa, lecz jest zobowiązany do ich stosowania i respektowania. Faktycznie od 1 stycznia 2022r. zmieniły się przepisy w zakresie przeliczenia świadczeń emerytalno-rentowych. Zgodnie z przepisami ustawy zmieniającej od 1 stycznia 2022 (ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych ustaw z 24 czerwca 2021r, Dz.U.1621) został uchylony art. 110 i 110a ustawy emerytalnej. Nie oznacza to jednak, że osoba, która po przyznaniu emerytury lub renty osiągnęła przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, pozbawiona została możliwości przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem tego przychodu. Jeśli osoba uprawniona do emerytury lub renty zgłosi wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia od przeliczonej podstawy wymiaru, uwzględniającej przychód przypadający w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, wówczas przeliczymy to świadczenie na podstawie art. 111 ustawy emerytalnej. Oznacza to, że podstawę emerytury lub renty ustalimy z uwzględnieniem przychodu uzyskanego: - w kolejnych 10 latach kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty, - z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty obejmujących także przychód uzyskany po przyznaniu świadczenia pod warunkiem, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Podstawę wymiaru oraz wysokość świadczenie obliczymy przy zastosowaniu kwoty bazowej ostatnio przyjętej do obliczenia świadczenia. Ponadto, obowiązujące przepisy umożliwiają doliczenie wyłącznie okresów składkowych przebytych po przyznaniu raz w roku albo po ustaniu ubezpieczenia. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeśli w danym roku kalendarzowym ustało ubezpieczenie. W celu utrzymania realnej wartości świadczeń emerytalnych na niezmienionym poziomie raz w roku dokonujemy waloryzacji emerytur i rent. Zasady i sposób waloryzacji określa Parlament na podstawie wskaźników ogłaszanych przez GUS pod koniec lutego.