PARTNERZY:
PATRONATY:

Pytanie do ZUS
Na pytania czytelników odpowiadają eksperci
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Chorzowie
Odrabianie L4
Witam, mam pytanie: czy są prowadzone prace nad zmianą przepisów o odrabianiu L4 przez górników, w związku z tym że przepisy działają wstecz? Ustawa weszła w życie w roku 2008, a odrabiać trzeba prawdopodobnie od 1991 r. Ustawa prawdopodobnie została zaskarżona do Trybunału w Strasburgu. Czy jest jakiś wyrok i co dalej z tą ustawą? Wielu górników jest zainteresowanych tym tematem, a nigdzie się nie można nic dowiedzieć na ten temat. Prosiłbym o poinformowanie, czy coś się dzieje w tej sprawie.
Ekspert ZUS odpowiada:

W przypadku, gdy dana osoba nie spełnia warunków do emerytury górniczej, a posiada co najmniej 5 lat pracy górniczej, wykonywanej w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią, możliwe jest obniżenie powszechnego wieku emerytalnego o 6 miesięcy za każdy rok takiej pracy (nie więcej jednak niż o 15 lat). Taką możliwość mają jednak tylko te osoby, które na dzień 31.12.1998 r. posiadają 25 lat okresów zatrudnienia.
Z podanych przez Pana informacji wynika, że raczej nie spełnia Pan tego ostatniego warunku – na dzień 31.12.1998 r. nie posiada Pan wymaganego stażu 25 lat pracy ogółem.
Zatem nie może Pan skorzystać z obniżenia wieku emerytalnego.
Proponuję natomiast sprawdzić faktyczne uprawnienia do emerytury górniczej składając we właściwym dla Pana Oddziale ZUS wniosek o emeryturę górniczą.
Oddział sprawdzi Pana uprawnienia na podstawie przedstawionych zaświadczeń, dokumentujących okres i charakter pracy górniczej, z uwzględnieniem okresów liczonych w wymiarze półtorakrotnym. Trudno mi odnieść się do pytania o świadczenia mieszane, bo nie wiem co Pan rozumie przez to pojęcie. Proszę zatem o uszczegółowienie tej kwestii.

Niestety, nie posiadam żadnych informacji o ewentualnych pracach nad zmianą ustawy emerytalnej w tym zakresie. Mogę jedynie odnieść się do obowiązujących przepisów prawa, a te zgodnie z wejściem w życie z dniem 1.01.2007 r. przepisów art. 50a - 50e ustawy emerytalnej określiły katalog okresów uwzględnianych do ustalenia prawa do emerytur górniczych oraz nowe zasady nabywania prawa do tych do świadczeń.
Zatem od 1 stycznia 2007r. przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury w obniżonym wieku 50 lub 55 lat uwzględnia się wyłącznie okresy pracy górniczej oraz okresy pracy równorzędnej z pracą górniczą. Pracami górniczymi są między innymi prace wykonywane pod ziemią w kopalniach, przedsiębiorstwach robót górniczych, kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz innych podmiotach określonych w ustawie), natomiast do okresów pracy równorzędnej z pracą górniczą zalicza się zatrudnienie na stanowiskach wymagających kwalifikacji inżyniera lub technika w zakresie górnictwa w urzędach górniczych, w związku z wykonywaniem na kopalniach i innych podmiotach czynności inspekcyjno-technicznych oraz zatrudnienie przy innych pracach, nie dłuższe niż 5 lat, do których pracownicy wykonujący prace górnicze przeszli w związku z likwidacją kopalni.
Od 2007 r. ustawa emerytalna nie zawiera już pojęcia okresów zaliczalnych do pracy górniczej, jakie były uwzględniane do ustalenia prawa do emerytury na podstawie wcześniejszych przepisów. Właśnie do okresów zaliczanych uwzględniało się między innymi okresy niezdolności do pracy, okresy służby wojskowej, czy też okresy nauki w szkole wyższej. Jedynie przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury bez względu na wiek na podstawie art. 50e ustawy obowiązującej od dnia 1.01.2007 r., oprócz okresów pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią oraz okresów oddelegowania do zawodowego pogotowia ratowniczego, będących okresami składkowymi, uwzględnia się - jako okresy nieskładkowe - okresy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za które wypłacono wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabilitacyjne, poprzedzone pracą górniczą wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią, przypadające w czasie trwania stosunku pracy.
Warto jednak wspomnieć, że aktualnie obowiązujące przepisy umożliwiają w dalszym ciągu przejście na emeryturę górniczą na zasadach obowiązujących w brzmieniu ustawy do dnia 31.12.2006 r., jednak warunki do tej emerytury dotyczące określonego wieku oraz stażu pracy – muszą być spełnione do dnia 31.12.2008 r. To oznacza, że jeśli przykładowo w 2013 r. z wnioskiem o emeryturę górniczą wystąpi górnik, który na koniec 2008 r. ukończył 50 lat życia i posiadał 25 lat pracy górniczej, łącznie z pracą równorzędną i okresami zaliczalnymi do pracy górniczej (czyli łącznie np. ze służbą wojskową i okresami niezdolności do pracy), a w tym ma co najmniej 15 lat tzw. czystej pracy górniczej – to taką emeryturę otrzyma, bez konieczności odpracowywania zwolnień chorobowych i służby wojskowej.
Jeśli natomiast okaże się, że na koniec 2008r. zabraknie mu tego wymaganego stażu, to ZUS będzie badał wniosek według nowych przepisów i nie uwzględni już okresów zaliczanych, a to może oznaczać konieczność dopracowania tego brakującego okresu. Podsumowując – jeśli ktoś na dzień 31.12.2008r. spełnia warunki wiekowe i stażowe do emerytury górniczej na tzw. starych zasadach, obowiązujących do 31.12.2006r. – to z wnioskiem może wystąpić w każdym czasie.