W przypadku wszystkich świadczeń, przyznawanych przez ZUS najpierw ustalane jest prawo do danego świadczenia – innymi słowy ZUS sprawdza, czy wnioskodawca spełnia określone przepisami warunki, aby uzyskać dane świadczenie. Jeśli te warunki są spełnione i prawo przysługuje, wówczas Zakład oblicza wysokość danego świadczenia. Emerytury górnicze to szczególny rodzaj uprawnień emerytalnych, gdzie okresy pracy górniczej inaczej kwalifikujemy do ustalenia prawa do emerytury i inaczej przy obliczaniu jej wysokości. Dodatkowo, w zależności od tego, czy chodzi o emeryturę górniczą bez względu na wiek, czy też o emeryturę w wieku 50 lub 55 lat – inne są wymogi dokumentacyjne, i inne przeliczniki dla danego rodzaju pracy. 1. Emerytura bez względu na wiek . Emerytura górnicza bez względu na wiek przysługuje, jeśli górnik udowodni 25 lat pracy pod ziemią, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Przy ustalaniu uprawnień do takiej emerytury górniczej musimy ustalić, czy praca na stanowisku maszynisty wyciągowego była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią. W tym przypadku do wniosku o emeryturę koniecznie należy dołączyć miesięczny wykaz zjazdów pod ziemię. Za miesiąc pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią zaliczymy ten miesiąc, w którym była pełna ilość zjazdów. Na przykład jeśli na 21 dni roboczych w miesiącu wykonał Pan 21 zjazdów pod ziemię, wówczas cały miesiąc zaliczymy jako pracę wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią. Przy obliczeniu wysokości emerytury bez względu na wiek okres pracy górniczej wykonywanej stale i pełnym wymiarze czasu pod ziemią jest przeliczany przelicznikiem górniczym 1,5. 2. Emerytura w wieku 50 lub 55 lat Emerytura w wieku 50 lat przysługuje górnikowi który:  ukończył 50 lat,  udokumentuje 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą, w tym 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art.50c ust.1 ustawy emerytalnej. Emerytura w wieku 55 lat przysługuje górnikowi, który:  ukończył 55 lat,  udokumentuje 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą, w tym 10 lat pracy górniczej, o której mowa w art.50c ust.1 ustawy emerytalnej. Pojęcie „praca górnicza” oznacza tutaj zatrudnienie pracownika dołowego pod ziemią, wykonywane co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy. Praca, która ma charakter mieszany (czyli np. jest wykonywana częściowo pod ziemią a częściowo na powierzchni), będzie uznana za pracę górniczą, jeżeli jest wykonywana pod ziemią co najmniej przez połowę dniówek roboczych w miesiącu. Prawo do emerytury górniczej ze względu na wiek 50 lub 55 lat, ustalamy bez konieczności dokumentowania wykazem zjazdów, ponieważ praca maszynistów wyciągowych uznawana jest za pracę górniczą. Jednak w takim przypadku przy obliczeniu wysokości tej emerytury cały okres pracy na stanowisku maszynisty wyciągowego przeliczymy przelicznikiem górniczym 1,4. W przypadku maszynisty wyciągowego wykaz zjazdów ma wpływ na korzystniejsze wyliczenie wysokości emerytury, poprzez zastosowanie korzystniejszego przelicznika. Przypomnę, że okres pracy górniczej wykonywanej stale i pełnym wymiarze czasu pod ziemią jest przeliczany przelicznikiem górniczym 1,5. Zachęcam Pana do złożenia wniosku o emeryturę górniczą – taki wniosek można złożyć w każdym czasie. ZUS przeanalizuje wniosek, dołączone do niego dokumenty, przeliczy staż i wyda stosowną decyzję. W przypadku odmowy prawa do świadczenia, w decyzji podane zostaną informacje, które warunki nie są spełnione.