Brak wykwalifikowanych pracowników to jedno z najpoważniejszych wyzwań górnictwa

Po trzyletniej przerwie ponownie zostały uruchomione klasy górnicze. Od września w Zespole Szkół Technicznych w Rybniku naukę rozpocznie 30 uczniów, którzy będą się kształcili na kierunku technik górnictwa podziemnego. Oprócz tego w Szkole Branżowej w Radlinie 15 osób rozpocznie naukę na kierunku górnik eksploatacji podziemnej. Polska Grupa Górnicza inwestuje w programy stypendialne dla uczniów tych klas.

Przedstawiciele spółek węglowych wskazują, że brak wykwalifikowanych pracowników to jedno z najpoważniejszych wyzwań, z którymi w kolejnych latach będą musiały zmierzyć się kopalnie. Sprzyja temu nie tylko ogólna sytuacja na rynku pracy, ale również fakt, że przez cały czas trwa proces stopniowego wygaszania branży.

Jak podkreślał wiosną tego roku na łamach „Górniczej” Andrzej Sączek, dyrektor Departamentu Wsparcia HR Polskiej Grupy Górniczej, ostatnie lata były burzliwe dla branży.

– Trwały rozmowy dotyczące przyszłości branży i ustalenia odnośnie szczegółów umowy społecznej. W efekcie klasy górnicze udało się nam uruchomić po raz ostatni trzy lata temu. Niestety brak fachowców – chodzi tu przede wszystkim o techników górników – za kilka lat może to okazać się sporym wyzwaniem. Możemy boleśnie zderzyć się z problemem braku osób spełniających wymagania pracownika dozoru ruchu górniczego, bo aby zostać takim pracownikiem, trzeba mieć kwalifikacje na poziomie co najmniej technika górnika. Skoro nie ma takich fachowców na rynku, musimy sami zadbać o ich wykształcenie – argumentował.

Przypomnijmy, że w tym roku PGG przymierzała się we współpracy z lokalnymi samorządami do uruchomienia trzech klas górniczych: w Zespole Szkół nr 3 w Rudzie Śląskiej (15 miejsc na kierunku technik górnictwa podziemnego), w Zespole Szkół Technicznych w Rybniku (30 miejsc – również na tym samym kierunku) oraz w Szkole Branżowej w Radlinie, gdzie miał zostać uruchomiony kierunek górnik eksploatacji podziemnej (20 miejsc). Uczniów w tych miastach do kształcenia w zawodach górniczych miała zachęcić kampania medialna, cykl akcji promocyjnych, spotkania w szkołach oraz na targach pracy.

Jaki był efekt tych działań? Plany udało się zrealizować częściowo. – Od września 30 uczniów rozpocznie naukę w klasie górniczej w Rybniku. Będą się kształcili w zawodzie technik górnictwa podziemnego, co dla funkcjonowania naszych kopalń w kolejnych latach ma ogromne znaczenie. W przypadku Radlina nie udało się zebrać całej klasy. Mamy 15 chętnych uczniów, którzy rozpoczną naukę na kierunku górnik eksploatacji podziemnej. Najpewniej powstanie tam klasa łączona. Dla nas to bardzo dobra wiadomość. Mam nadzieję, że wszyscy ci młodzi ludzie świadomie podjęli decyzję o rozpoczęciu nauki w tych klasach i wiążą swoją karierę zawodową z pracą w górnictwie i w dozorze – argumentuje dyrektor Sączek. Jak dodaje, w przypadku Rudy Śląskiej zgłosiło się tylko kilka osób, więc nie udało się tam uruchomić klasy.

Uczniowie w ramach nauki zawodu będą odbywali praktyki w kopalniach. Takie zajęcia praktyczne będą miały miejsce w kopalniach Chwałowice i Jankowice. W kopalni Chwałowice znajduje się sztolnia ćwiczebna (sztolnia znajduje się również przy szkole w Rybniku) oraz warsztaty, gdzie odbędzie się część zajęć praktyczno-technicznych. Co ważne, zajęcia będą również prowadzone na dole kopalni, mimo że uczniowie nie będą mieli jeszcze ukończonych 18 lat (przepisy pozwalają na odbywanie takich praktyk w celach nauki zawodu).

– W przypadku szkoły w Rybniku dobrą wiadomością jest również fakt, że przy tej placówce powstanie Branżowe Centrum Umiejętności. Miasto Rybnik podjęło już w tej sprawie uchwałę, a dzięki dotacji ze środków, którymi dysponuje ministerstwo edukacji, na utworzenie Centrum zostanie przeznaczone 11 mln zł. Te pieniądze zostaną w 20 proc. wydane na kształcenie uczniów, studentów, dorosłych i dokształcanie nauczycieli, a w 80 proc. na rozwój infrastruktury, czyli przygotowanie budynków, utworzenie specjalistycznych pracowni, odtworzenie sztolni, stworzenie stanowisk wirtualnej rzeczywistości. Centrum ma rozpocząć funkcjonowanie we wrześniu 2024 roku, a warunkiem jego stworzenia było właśnie uruchomienie klasy górniczej – wyjaśnia dyrektor Sączek.

Kształcenie w zawodach górniczych, ale nie tylko – bo dotyczy także specjalistów z innych dziedzin – odbywa się w ramach programu „Dobry Start z PGG”, który umożliwia uczniom korzystanie z systemu stypendialnego. PGG realizuje go od 2018 roku na podstawie zawartych porozumień z władzami śląskich gmin i powiatów (samorządami: Katowic, Mysłowic, Rybnika, Rudy Śląskiej oraz powiatami: wodzisławskim, bieruńsko-lędzińskim i mikołowskim). W przypadku specjalistów z innych dziedzin, takich jak np. technik elektryk, technik mechanik, ślusarz czy elektryk, którzy we wrześniu rozpoczną naukę w szkołach patronackich spółki, PGG zaoferuje uczniom 400 miejsc stypendialnych. Warto w tym miejscu podkreślić, że stypendia dla adeptów kierunków górniczych będą wyższe. Uczniowie na kierunkach górniczych będą otrzymywać miesięczne stypendium w wysokości 400 zł netto, podczas gdy na pozostałych kierunkach będzie to 300 zł netto. Wyższa będzie też nagroda roczna (za średnią ocenę na poziomie minimum 4,0, zachowanie minimum dobre oraz 100 proc. obecności na zajęciach), która w klasach górniczych będzie wynosiła 1500 zł netto, a w pozostałych 1200 zł netto. Natomiast wszyscy stypendyści dostaną gwarancje zatrudnienia i dodatkowo 5000 zł za ukończenie szkoły i związanie się umową o pracę z PGG.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.