Wiarą i węglem ciosany

Jan Dziadul (śląski publicysta tygodnika Polityka) i Marek Kempski (b. wojewoda śląski) wypytywali o życie, o spojrzenie na historię kapelana jastrzębskiej Solidarności prałata Bernarda Czerneckiego. I w ten sposób powstała książka-dokument "Wiarą i węglem ciosany". W poniedziałek (16 lutego) zapromowano ją w Bibliotece Śląskiej.

Kim jest ten, z którym rozmawiano?

Podajemy za "Encyklopedią Solidarności".

W 1954 wikariusz w parafii Imienia Jezus w Katowicach-Brynowie, 1955-1957 w parafii św. Mikołaja w Lublińcu, 1958-1962 w parafii św. Józefa w Świętochłowicach, 1963-1967 w parafii św. Michała w Michałkowicach, 1967-1968 w parafii św. Pawła w Zabrzu-Pawłowie, 1968-1974 proboszcz parafii św. Pawła w Nowym Bytomiu, dziekan Dekanatu Ruda Śląska, 1974-1979 proboszcz parafii św. Katarzyny w Jastrzębiu-Zdroju, równocześnie budowniczy kościoła NMP Matki Kościoła tamże. Od 1974 duszpasterz Ludzi Pracy Diecezji Katowickiej. W VI 1978 po strajkach w KWK Jastrzębie i Moszczenica obrońca zwolnionych z pracy górników, którzy po jego interwencji u władz wspomaganej przez bp. Herberta Bednorza zostali przywróceni do pracy. 1979-1994 proboszcz kościoła NMP Matki Kościoła (tzw. kościół na górce) w Jastrzębiu-Zdroju.
VIII-IX 1980 duchowy opiekun i duszpasterz strajkujących górników jastrzębskich kopalń, w czasie codziennych nabożeństw wygłaszał apele do rodzin górników o nienamawianie strajkujących do opuszczenia kopalń. We IX 1980 z jego inicjatywy powstała na probostwie pierwsza siedziba MKR Jastrzębie. 1981-2005 kapelan śląsko-dąbrowskiej "S". W IV 1981 współzałożyciel KIK w Jastrzębiu-Zdroju: organizator cyklu wykładów nt. historii Polski, prawa, etyki i religii.

13 XII 1981 w czasie mszy św. ogłosił początek strajku w jastrzębskich kopalniach, wspierał duchowo strajkujących, odprawiał msze i spowiadał strajkujących w jastrzębskich kopalniach (KWK Manifest Lipcowy, Borynia, XXX-lecia PRL, Morcinek, Jastrzębie). 16 XII 1981 wieczorem na wieść o pacyfikacji KWK Wujek wysłał księży do KWK XXX-lecia PRL i Borynia, doprowadzając do pokojowego zakończenia strajków. Po strajkach ukrywał na terenie kościoła sztandary "S", udzielał pomocy finansowej, opłacał kary pieniężne oraz obrońców strajkujących górników, przetrzymywał w pomieszczeniach kościelnych ukrywających się uczestników strajków. Współtwórca Komitetu Pomocy Internowanym i Poszkodowanym. W VII 1982 organizator apteki zaopatrywanej dzięki darom z Francji; zatrudniał w parafii 15 działaczy zwolnionych z pracy (m.in. Romuald Bożko, Roman Auksztulewicz, Elżbieta Słoń, Stanisława Kraus, Krzysztof Hańćka), którym zapewnił pełne wynagrodzenie na takich warunkach, jakie mieli przed zwolnieniem. Współpracował z diecezją przemyską w zakresie wymiany transportów żywności na dostawy węgla (plony dostarczane z diecezji przemyskiej sprzedawano na targu w Jastrzębiu-Zdroju po niskich cenach, za zarobione pieniądze kupowano węgiel i ciężarówkami, które przywoziły plony, wysyłano do diecezji przemyskiej). 1982-1989 celebrans Mszy za Ojczyznę, głosiciel patriotycznych kazań; umożliwiał organizowanie spotkań struktur opozycyjnych w salkach katechetycznych.

W 1984 pomagał w zorganizowaniu w przykościelnych pomieszczeniach tajnej drukarni podziemnego pisma "Ość". W 1988 za jego zgodą w pomieszczeniach kościelnych odbywały się spotkania Miejskiego Komitetu "S". VIII-IX 1988 duchowy opiekun strajkujących górników, z jego pomocą na terenie pomieszczeń przykościelnych zorganizowano sztab wspomagający strajki, do którego przyjeżdżali doradcy strajkujących (m.in. Paweł Czartoryski, Tomasz Stankiewicz, Andrzej Wielowiejski, Władysław Siła-Nowicki i in.), dziennikarze krajowi i zagraniczni, stworzono punkt pomocy, drukowano ulotki i biuletyny strajkowe. IX 1988 - IV 1989 udostępniał pomieszczenia przykościelne na spotkania MKZ "S" Jastrzębie, punkt porad prawnych oraz pomocy materialnej dla represjonowanych. W II 1989 gościł Kongres Opozycji Antyustrojowej.
Od 1990 kapelan Sekretariatu Górnictwa i Energetyki w Katowicach. Od 1994 na emeryturze.

Można powiedzieć: śląski odpowiednik ks. Jankowskiego ze św. Brygidy, choć prałat Czernecki wzbrania się przed takimi porównaniami.

A czym jest książka będą nie tyle wywiadem-rzeką (co było kiedyś modne), lecz zbiorem rozmów między laikami a duchownym?

- Na karku prawie 85 wiosen, a "w sercu ciągle maj"... W połowie 2014 roku przemknęła, nieomal cichcem, 60. rocznica święceń kapłańskich. Kawał życia na naszym ziemskim padole, z tego większość w sutannie. Ksiądz był świadkiem historii wielkiej, związanej z powstaniem Solidarności i upadkiem komunizmu. A na co dzień uczestnikiem wielu zwyczajnych zdarzeń zamkniętych choćby w tajemnicy spowiedzi tysięcy swoich wiernych. Czy są na tym świecie sprawy, które jeszcze potrafią księdza prałata zaskoczyć, zbulwersować? - mówił prof. Jan Malicki, dyrektor Biblioteki Śląskiej wygłaszając tzw. słowo wprowadzające do spotkania autorskiego.

W tym miejscu można byłoby opowiadać o kolejach losu ks. Czerneckiego. Książka to jednak nie film, gdzie można zawczasu wyjaśniać w czym rzecz. Najlepiej ją przeczytać. I do tego zachęcamy!

W galerii: spotkanie autorskie z bohaterem i autorami książki "Wiarą i węglem ciosany". Katowice, Biblioteka Śląska, 16 lutego 2016 r. (zdjęcia: Andrzej Bęben - nettg.pl).

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.