W Dąbrowie Górniczej nie udało się zachować pogórniczego dziedzictwa, po zlikwidowanych kopalniach nie ma praktycznie śladu. Uratowane zostaną stare hale fabryczne Dąbrowskiej Fabryki Maszyn, gdzie powstanie nowe centrum miasta. Właśnie podpisano umowę z wykonawcą pierwszego etapu budowy nowego centrum Dąbrowy Górniczej „Fabryka Pełna Życia”.
Firma Strabag może rozpoczynać rewitalizację Fabryki Pełnej Życia. Zgodnie z zawartą 22 stycznia umową, odmienione w pierwszym etapie budynki i przestrzenie publiczne zostaną oddane do użytku na początku 2027 r.
Strabag był jedną z ośmiu firm, które złożyły oferty w przetargu na realizację pierwszego etapu nowego centrum Dąbrowy Górniczej. Najniższa zaproponowana kwota wynosiła 56 922 457,80 złotych i należała właśnie do firmy Strabag, z którą – po analizie wszystkich ofert – została podpisana umowa.
– Ten dzień przejdzie do historii miasta. Nigdy nie mieliśmy centrum z prawdziwego zdarzenia i teraz rozpoczynamy jego budowę. Życzę powodzenia zarówno inwestorowi, jakim jest Fabryka Pełna Życia, oraz wykonawcy. Wasze doświadczenie i wasza wiedza są w mojej opinii gwarantem pomyślnej realizacji projektu – podkreślał Marcin Bazylak, prezydent Dąbrowy Górniczej. – Najważniejsze jest to, żeby serce miasta było ogólnodostępne dla mieszkańców, żeby tu nie było barier, płotów, a tego się obawialiśmy, gdy teren po Defum był zamknięty. Gdyby sprzedano go deweloperom, powstałaby zamknięta enklawa, wyłączona dla pozostałych mieszkańców. Realizacja naszego projektu jest więc gwarancją otwartości, dostępności i rozwoju całego miasta, bo gdy rozwija się centrum, rozwija się całe miasto wraz z dzielnicami.
Zgodnie z zawartą umową, pierwsze zrewitalizowane obiekty w miejscu dawnej fabryki Defum zostaną oddane do użytku już z początkiem 2027 r. Funkcjonalnym centrum projektu będzie tzw. Zielony Rynek, wokół którego znajdą się zrewitalizowane przestrzenie publiczne. W ramach realizacji I etapu zaplanowano m.in. doprowadzenie do Fabryki wszystkich sieci, budowę systemów gromadzenia i powtórnego wykorzystywania deszczówki, zielony pasaż, ogród deszczowy, budowę sceny plenerowej i nadanie nowych funkcji dawnej hali montażowej.
Warto wiedzieć, że pierwszy etap projektu zyskał dofinansowanie w konkursie ogłoszonym przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Wartość projektu brutto wyniosła 95 117 749 zł, z czego wartość dofinansowania to 78 017 304 zł. W listopadzie 2024 r. zarząd województwa śląskiego zatwierdził listę 8 projektów wybranych do dofinansowania ze środków Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Na tej liście znalazł się projekt „Fabryka Pełna Życia – centrum przedsiębiorczości”, czyli etap drugi inwestycji. W efekcie do spółki Fabryka Pełna Życia trafi dodatkowo prawie 21 mln zł dofinansowania ze środków Unii Europejskiej i prawie 3 mln zł z budżetu państwa (całkowita wartość drugiego etapu budowy nowego centrum Dąbrowy Górniczej to 53 mln zł).
Pierwsze zapiski o Dąbrowskiej Fabryce Maszyn pochodzą z 1879 r. Powstała wówczas Dąbrowska Fabryka Maszyn czeskiego przedsiębiorcy R. Farkaca i Spółki. W 1883 r. miał miejsce pożar fabryki i zakupienie jej przez Artura Braunsteina oraz utworzenie spółki z Emilem Škodą. 10 lat później nastąpiło zakupienie zakładów mechanicznych w Dąbrowie Górniczej przez Wilhelma Fitznera z Siemianowic. W 1897 r. powołano Towarzystwo Akcyjne Zakładów Kotlarskich i Mechanicznych Wilhelm Fitzner i Konrad Gamper (zakłady w Dąbrowie i Sosnowcu). W 1928 r. fabryka przekształca się w Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów „L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper” (połączenie przedsiębiorstw w Dąbrowie Górniczej, Sosnowcu, Krakowie i Lwowie). W 1949 r. zakład został upaństwowiony, przyjmując nazwę Śląsko-Dąbrowskiej Fabryki Urządzeń Mechanicznych. W 1959 r. zmieniono nazwę na Dąbrowskie Fabryki Obrabiarek Defum im. Stanisława Krzynówka.
Co ciekawe, w 2004 r. dąbrowska fabryka produkowała tokarki karuzelowe oraz wiertarko-frezarki. Trafiały one z Dąbrowy Górniczej do wielu krajów świata. W 2004 r. zakład wykonał szlifierkę do obróbki komór nabojowych w armatach okrętowych na zlecenie Ministerstwa Obrony USA. Początek XXI wieku nie był dla dąbrowskiej fabryki sprzyjający. Zmieniająca się sytuacja na rynkach oraz brak niezbędnych inwestycji powodowały, że coraz trudniej było zakładowi rywalizować z konkurencją, co ostatecznie w 2015 r. doprowadziło do likwidacji fabryki.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
