Środki na modernizację szybu Kościuszki, uruchomienie drugiej części farmy fotowoltaicznej, bufor chłodu dla instalacji klimatyzacji przy szybie Daniłowicz, wymiana trzonu wieży szybu św. Kingi, ponad 2 km przebudowanych wyrobisk – Kopalnia Soli Wieliczka podsumowuje najważniejsze górnicze przedsięwzięcia minionych 12 miesięcy.
Jak czytamy w komunikacie prasowym, wieliccy górnicy w pierwszej kolejności chronią: podziemia oraz leżące na powierzchni miasto.
- Dzięki ich wysiłkowi możliwe jest bezpieczne, a także komfortowe udostępnianie dziedzictwa figurującego na Liście UNESCO – turystom, kuracjuszom, uczestnikom różnego rodzaju wydarzeń. Istotną częścią górniczych działań w Kopalni Soli Wieliczka jest stały i szczegółowy monitoring występujących pod ziemią zagrożeń naturalnych – podkreśla Marian Leśny, prezes Zarządu Kopalni Soli Wieliczka.
- Zespół ds. Rozpoznawania i Zwalczania Zagrożeń Naturalnych w ubiegłym roku spotykał się kilkakrotnie, by na bieżąco omawiać wyniki badań, analiz, specjalistyczne opinie oraz efekty robót górniczych – dodaje prezes Leśny.
Zabezpieczanie zabytkowej kopalni soli to ciężka i systematyczna praca. W przeszłości natura dała ludziom kilka bolesnych lekcji, choćby w latach 60. XIX wieku, gdy w rejonie Kloski-Colloredo wydarzyła się poważna awaria wodna. Współczesne zabezpieczenie tego rejonu zakończyło się w roku 2024, po dekadzie intensywnych prac.
- Zadanie było współfinansowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zabezpieczanie zabytkowej kopalni to proces: wymaga czasu, a także środków, często ogromnych – stwierdza Łukasz Sadkiewicz, członek Zarządu ds. ekonomicznych Kopalni Soli Wieliczka. – Przy wsparciu NFOŚiGW realizujemy m.in. roboty w komorze Seeling, na drogach dojściowych do wycieków na poziomach V i VI, a 2 grudnia podpisaliśmy umowę na modernizację szybu Kościuszko. Na jej mocy remont szybu zostanie dofinansowany przez Fundusz kwotą blisko 60 mln zł. Koszt realizacji projektu to ponad 96 mln zł.
- Ochrona podziemi jest kompleksowym przedsięwzięciem, zaś poszczególne projekty i roboty składają się na starannie przemyślany Program Zabezpieczenia – tłumaczy Paweł Ulmaniec, naczelny inżynier i kierownik ruchu Zakładu Górniczego Kopalnia Soli Wieliczka.
W planach na rok 2025 znajduje się dokument określający Założenia Techniczno-Ekonomiczne dalszych prac zmierzających do osiągnięcia przez wielicką kopalnię modelu docelowego, to jest jej optymalnego do utrzymania kształtu. O kopalni warto myśleć jak o jednym organizmie, którego funkcjonowanie opiera się na współzależnościach. I tak na przykład: zapobieganie niebezpieczeństwu zawałowemu to jednocześnie troska o cenne wyrobiska, o powierzchnię, a także ochrona przed zagrożeniem wodnym.
Dopływy wód zasolonych są w kopalni naturalnym zjawiskiem, niemniej muszą pozostawać pod stałą kontrolą (służba geologiczna systematycznie bada m.in. ich skład oraz natężenie). Solanki pompuje się na powierzchnię. Trafiają do warzelni – w ubiegłym roku zutylizowano 11 906 m sześc. wód zasolonych i odcieków technologicznych. Kopalnia wyprodukowała 12 522 Mg soli i 9000 m sześc. w pełni nasyconej solanki do celów technologicznych (np. do podsadzki hydraulicznej).
- W roku 2024 Pion Techniczny Kopalni Soli Wieliczka ulokował pod ziemią 25 000 m sześc. podsadzki hydraulicznej oraz 5394 m sześc. iniektu. Podsadzka hydrauliczna, tj. mieszanina piasku oraz w pełni nasyconej solanki, wypełnia zbędne pustki poeksploatacyjne, stabilizując tym samym otaczający je górotwór. Iniekty z kolei pozwalają uszczelnić rejony narażone na pojawienie się wód pozazłożowych. Minione miesiące to również: 3503 m sześc. urobku odstawionego na wysypkę centralną i 3790 m sześc. urobku umieszczonego w rejonie przebudowywanych wyrobisk, 879 m otworów podsadzkowych oraz iniekcyjnych, zabudowa 2573 m rurociągów podsadzkowych, 14 tam podsadzkowych i iniekcyjnych, przebudowa łącznie 2230 m wyrobisk, 1992 kotwy wklejone w górotwór - czytamy w komunikacie prasowym.
Górnicy pracowali m.in. w komorze Seeling oraz w sąsiedztwie Rezerwatu Groty Kryształowe, w podłużni Galicja Zachód, w dobudowie Wiszyn-Rupprecht I, w komorach Skulimowskiego i Bugno, w podłużniach Weimar i Rittinger, w poprzeczni Gruszczyn, a także na drogach dojściowych do wycieków na poziomach V i VI. Roboty prowadzono m.in. w: chodniku Holzbring, podłużniach Baum, Gussmann, Ott, Layer, Biliński, Kazanów, Tworzyjanki, Hauer, w poprzeczniach Layer IV i August, w chodniku bez nazwy przy szybiku Steinhauser, w komorach Suka, III/288 oraz IIn/264. Na powierzchni przy szybie Wilson w minionym roku odwiercono otwór pod rurociąg iniekcyjny. Instalacja do podawania materiałów iniekcyjnych usprawniła zabezpieczenie wyrobisk w rejonie komór Ksawer.
Końcówka roku 2024 przyniosła finał przygotowań do modernizacji szybu Kościuszko. Kopalnia i NFOŚiGW podpisały umowę na dofinansowanie tego ważnego projektu. – Lada moment ruszymy z postępowaniem, które wyłoni wykonawcę prac - podkreśla Jarosław Chwałek, główny inżynier górniczy ds. koordynacji procesu zabezpieczenia kopalni.
– Kościuszko wymaga pilnej uwagi. Ten najbardziej na zachód wysunięty szyb wielickiej kopalni pełni m.in. funkcje wentylacyjne, transportuje do podziemi podsadzkę i mieszaniny uszczelniające. Zabudowane są w nim rurociągi odprowadzające wody dopływające do wyrobisk kopalni. Kościuszko to szyb wydechowy, prowadzi zatem wilgotne, bogate w sól powietrze, które niekorzystnie działa na metalowe elementy infrastruktury szybowej – wyjaśnia.
Zabudowa górniczego wyciągu awaryjno-rewizyjnego pozwoli Kościuszce odzyskać funkcje komunikacyjne.
Kopalnia informuje, że w procesie zabezpieczenia bezcennej zabytkowej kopalni kluczowa jest wiedza o górotworze, o budowie złoża solnego, o wzajemnym położeniu i oddziaływaniu na siebie podziemnych wyrobisk, a także zjawiska zachodzące na powierzchni. Służba mierniczo-geologiczna dba o zbieranie danych oraz ich interpretację.
- W roku 2024 wykonała m.in.: pomiary konwergencji wyrobisk Trasy Turystycznej, Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka oraz podziemnego Uzdrowiska, skaning laserowy wielu komór i podziemnych korytarzy, pomiary niwelacyjne na dawnych polach eksploatacyjnych Kopalni Otworowej Barycz, analizę reperów w rejonie byłego Pola Eksploatacyjnego Soboniowice (Barycz) oraz analizę wyników skaningu lotniczego tego rejonu, kontrolne pomiary niwelacji precyzyjnej powierzchni terenu nad zamkniętym już wyciekiem w poprzeczni Mina – wymienia Piotr Koczwara, główny inżynier mierniczo-geologiczny Kopalni Soli Wieliczka.
Roboty zabezpieczające pochłaniają sporo materiałów. W roku 2024 szybem św. Kingi zwieziono m.in. 197 m sześc. desek, 1984 sztuk kantówki, 6510 sztuk drewna okrągłego, 311 szyn, 1580 kotew oraz wykonano transport ponad 9 000 wozów i drzewiarek z materiałem. Dział Energomechaniczny troszczył się również o bezpieczeństwo i niezawodność infrastruktury technicznej.
- Ważnym przedsięwzięciem był remont wieży szybowej szybu św. Kingi – zauważa Rafał Pasek, główny inżynier energomechaniczny. - Konstrukcję wykonano ze stali o wyższej wytrzymałości S355JR. Nowa wieża spełnia obowiązujące przepisy górnicze, jak również wymogi konserwatorskie m.in.: w zakresie łączenie poszczególnych elementów metodą nitowania na gorąco – tłumaczy.
- Warto wspomnieć również o uruchomieniu nowego bufora chłodu przy szybie Daniłowicza. Modernizacja zwiększyła trwałość i niezawodność instalacji klimatyzacji, której zadaniem jest osuszanie wpływającego do kopalni powietrza (w ten sposób chronione są bezcenne solne dzieła sztuki, które nadmierna wilgoć mogłaby wyługować). W ubiegłym roku kopalnia zmodernizowała także system kontroli stanu zagrożeń w ramach systemu dyspozytora ruchu zakładu górniczego oraz stację transformatorową w rozdzielni SN 3kV Kościuszko - dodał.
Kopalnia stawia na przyjazne środowisku naturalnemu rozwiązania. Znajdująca się przy szybie Kościuszko farma fotowoltaiczna dostarczyła w 2024 roku 812 839 MWh energii elektrycznej. Konsekwentnie wymieniane są źródła oświetlenia, pod ziemią i na powierzchni, z żarowych na energooszczędne LED-owe. W 2024 powstał projekt techniczny modernizacji instalacji w jednej z najbardziej malowniczych komór Trasy Turystycznej – komory Pieskowa Skała.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
