Już 3 października Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach zaprasza na uroczystość oznaczenia grobu powstańca śląskiego Romana Gwoździa znakiem pamięci Tobie Polsko. Wydarzenie z udziałem rodziny powstańca oraz przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej odbędzie się o godz. 11. na cmentarzu parafialnym przy kościele pw. Matki Boskiej Bolesnej w Rybniku przy ul. Rudzkiej (kwatera 15, pole 1, rząd 4, grób nr 9). Przypominamy, że większość powstańców śląskich była pracownikami kopalń.
- Kpr. Roman Gwóźdź (ur. 7 lutego 1903 r., zm. 3 marca 1982 r.) w 1921 r. wziął udział w III powstaniu śląskim. Po powrocie części Górnego Śląska do Polski w 1924 r. wstąpił do Wojska Polskiego (nr 851 z listy poborowej). W dniu 16 marca 1925 r. został wcielony do 50 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych - czytamy w nadesłanej informacji.
Akcja oznaczania grobów znakiem pamięci opracowanym przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach rozpoczęła się 5 lipca 2021 r. w dzień setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego, którego uczestnikami byli w przeważającej liczbie górnicy.
Znak pamięci Tobie Polsko ma formę proporczyka o rozmiarach ok. 20 x 8 cm wykonanego z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą znajduje się wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy Grób Powstańca Śląskiego i Instytut Pamięci Narodowej.
- Proporzec jest wzorowany na sztandarze powstańczym Tobie Polsko, który wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji Katolika w Bytomiu i który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny. Muzeum posiada także fotografię z uroczystości upamiętniającej uchwalenie Konstytucji 3 Maja, która przedstawia pochód mieszkańców wsi Osiek (pow. strzelecki, woj. opolskie) z tymże sztandarem niesionym przez A. Szulca do Rozmierzy. Uroczyści te obchodzono na całym Górnym Śląsku w niedzielę 2 maja 1920 r. i były to pierwsze legalne obchody tej rocznicy na tym terenie. Dzięki postanowieniom artykułu 88 Traktatu Wersalskiego o przeprowadzeniu plebiscytu, dla zapewnienia jego bezstronności, w lutym 1920 r. obszar plebiscytowy wyłączono z państwa niemieckiego i poddano kontroli wojsk alianckich, a pełnię władzy przejęła na nim Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska z gen. Henri Le Rondem na czele. Umożliwiło to Polakom legalne demonstrowanie swoich dążeń i używanie symboli narodowych - informuje IPN.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
