Firma energetyczna Steag GmbH zamknęła w tym tygodniu swoją elektrownię Bergkamen-A w zachodnich Niemczech. Przyczyną były niedobory węgla. Zdaniem Agencji Bloomberga mamy do czynienia z kryzysem energetycznym wywołanym przerwami dostaw podczas pandemii.
Eksperci uważają, że będzie on narastał. A to wyraźny sygnał, że potrzebujemy dużo szczęścia, bo bez łagodnej, niemroźnej, ale zarazem wietrznej zimy trudno będzie utrzymać dostawy energii bez zakłóceń. Tymczasem Rosja nie ma możliwości i chęci znacznego zwiększenia dostaw surowca na Zachód. Kryzys dotyka także Chiny, gdzie już występują niedobory energii, stoi część fabryk.
Wszystko wskazuje na to, że Unia stawiając na odnawialne źródła energii znalazła się w pułapce, którą sama na siebie zastawiła. OZE nie zaspokoją naszych potrzeb, węgla brakuje, a ceny gazu są rekordowo wysokie. Na dodatek jego zapasy w Europie są najniższe od lat.
Znów opłacalna
- Elektrownie węglowe w Niemczech pracują na maksa. Według naszych informacji, Niemcy zamówiły w Rosji historycznie rekordowe wolumeny węgla kamiennego na przyszły rok. Zobaczymy, w jakim kierunku jeszcze to pójdzie. Obecnie produkcja energii z węgla nawet przy uwzględnieniu rekordowych cen EU ETS jest opłacalna - mówił Wojciech Dąbrowski, prezes PGE, podczas EEC 2021 w Katowicach, zaznaczając, by nie interpretować jego wypowiedzi jako twarde stanie przy węglu.
Eurostat podaje, że Rosja w wyjątkowym, bo pandemicznym 2020 r., do krajów UE sprzedała 27,8 mln t węgla, czyli o 10,2 mln t mniej niż jeszcze rok wcześniej. USA dostarczyły wówczas na Stary Kontynent 6,6 mln t, a Kolumbia 5,7 mln t. W pierwszej połowie 2021 r. z Rosji surowca kupiono więcej, bo 22,5 mln t (o 2,4 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu 2020 r.). Jednak rosyjski rząd poinformował, że dalsze zwiększanie dostaw będzie mocno utrudnione. Na przeszkodzie stoją podpisane ostatnio z Azją kontrakty długoterminowe, bo węgla brakuje też w Chinach. Co prawda Rosja może jeszcze zwiększyć wydobycie, ale związany z tym cykl inwestycyjny zajmie 2 lata. Kolejny kłopot to ograniczona przepustowość sieci kolejowej. Według szacunków rosyjskiego ministerstwa energii eksport węgla do Europy, w tym do produkcji energii, utrzyma się w tym roku na poziomie ok. 48 mln t. Zapotrzebowanie może być znacznie większe. Polska według danych Eurostatu sprowadziła w pierwszej połowie roku 6,2 mln t węgla, czyli o 15 proc. więcej niż przed rokiem. Z samej tylko Rosji (do końca lipca) niecałe 4 mln t.
Ceny ciągle w górę
Cena tony węgla kamiennego w ARA (portach Amsterdam-Rotterdam-Antwerpia) 4 października wyniosła ponad 233 dolary. Od kilku miesięcy niezmiennie rośnie. Na początku lipca to było 117,5 dol., w sierpniu dochodziła do 150 dol., a po 20 września wystrzeliła do góry, by na początku października przekroczyć 200 dol. i nadal piąć się w górę.
PGG, największy polski producent węgla, w 2020 r. wydobył 24,5 mln t węgla, o 5 mln t mniej niż w 2019 r. Jak przypomniał szef PGG Tomasz Rogala, w perspektywie te zdolności produkcyjne mają być zredukowane o kolejne 13 mln t, co wynika z umowy społecznej dla górnictwa.
- Aby zastąpić energię z węgla, konieczne jest w perspektywie najbliższych kilkunastu lat uruchomienie nowych mocy, opartych na innych źródłach – mówił.
Przypomniał też, że w przypadku nowych bloków węglowych w elektrowniach Jaworzno czy Opole, okres inwestycji - od decyzji po uruchomienie - trwał średnio około 10 lat.
Cały problem z węglem i zwiększone zainteresowanie tym „brudnym” - według unijnych polityków paliwem - wzięły się z rekordowych cen gazu spowodowanych brakiem tego paliwa. Ostatnia ostra zima spowodowała, że w UE zużyto więcej gazu niż zwykle, latem zaś zapasów nie zdołano odbudować, bo energię zużywano do chłodzenia, a produkcja prądu z wiatru, słońca czy innych ekologicznych źródeł była niższa niż zwykle. Magazyny gazu nie zostały więc uzupełnione, ich stan to około 75 proc. Polskie magazyny gazu są wypełnione w 96 proc., co jest najlepszym wynikiem w całej Unii. Dla porównania w Niemczech to 68,5 proc., a w Austrii tylko 54 proc. W efekcie Rosja, jeśli zgodzi się na zwiększenie dostaw gazu, to będzie mogła dyktować jego ceny. W tle oczywiście jest sprawa oddania do użytku Nord Stream 2.
Rosja gra gazem
Do tego tematu odniosła się Viola von Cramon, niemiecka eurodeputowana Zielonych, podkreślając, że działania Władimira Putina, które prowadzą do wzrostu cen gazu pokazują, że obawy Polaków co do Nord Stream 2 były niestety uzasadnione.
- Putin gra narzędziem, jakim są dostawy gazu, żeby wywierać, także na Niemcy, presję finansową. Gra problemami ludzi. Bardzo ważne jest, żeby Polska wciąż nagłaśniała ten temat – podkreśla eurodeputowana.
Jej zdaniem podwyższając ceny gazu Rosja naciska w sprawie zgody na certyfikowanie Nord Stream 2, która obecnie się opóźnia. Ten nowy gazociąg nie będzie w stanie uzupełniać zapasów gazu podczas tegorocznej zimy.
Jak to się przełoży na portfele Polaków? Dla ogrzewających mieszkania i domy gazem będzie to bardzo drogi sezon. W połowie września Urząd Regulacji Energetyki zatwierdził podwyżkę ceny paliwa gazowego o 7,4 proc. w taryfie PGNiG Obrót Detaliczny dla gospodarstw domowych na okres od 1 października do 31 grudnia 2021 r. Niestety to nie koniec. Można się spodziewać, że już niebawem do URE wpłynie kolejny wniosek dotyczący zatwierdzenia wyższych cen, odzwierciedlających sytuację na giełdach energii.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Rosja wygrała wszystkie wojny dzięki zimie .... tą też wygra .