W sobotę, 11 września, minie 41 lat od podpisania Porozumienia Katowickiego - ostatniego z Porozumień Sierpniowych zawartych w 1980 r. przez rząd PRL z komitetami strajkowymi. W uroczystościach, które odbędą się w Dąbrowie Górniczej, będzie uczestniczyć prezydent Andrzej Duda.
Uroczystość rozpocznie się o godz. 10.00 mszą w Sanktuarium św. Antoniego. Następnie uczestnicy uroczystości złożą kwiaty pod Pomnikiem Porozumienia Katowickiego. Tam też głos zabierze prezydent Andrzej Duda. Później głowa państwa weźmie udział w uroczystym wręczeniu krzyży Orderu Odrodzenia Polski oraz Medali Stulecia Odzyskanej Niepodległości w Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej. Tam także jest planowane wystąpienie prezydenta Andrzeja Dudy.
Porozumienia Katowickie swoją nazwę wzięły od Huty Katowice, gdzie 11 września 1980 r. dokument ten został podpisany przez Komisję Rządową i Międzyzakładowy Komitet Robotniczy. Było to czwarte, po gdańskim, szczecińskim i jastrzębskim, porozumienie.
Doktor Jarosław Neja z katowickiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, znawca historii śląsko-dąbrowskiej Solidarności napisał w Biuletynie IPN, że znaczenie Porozumienia Katowickiego „polegało przede wszystkim na tym, że dotyczyło gwarancji realizacji Porozumienia Gdańskiego w kwestii tworzenia struktur niezależnych związków zawodowych na terenie całego kraju. Problem bowiem polegał na tym, że ustalenia z Gdańska co do organizowania nowych związków były nieprecyzyjne"
W ocenie historyka, pracownicy wielu zakładów i przedsiębiorstw w całym kraju szybko odczuli nieprecyzyjność ustaleń, które miały umożliwić tworzenie wolnych związków - próby powołania na ich terenie organizacji założycielskich były blokowane przez dyrekcje i kierownictwa.
„Interpretowały one zapisy gdańskie w ten sposób, że nie mogą zakładać niezależnych związków te załogi, które wcześniej nie strajkowały i nie były reprezentowane przez któryś z MKS zawierających porozumienia z komisjami rządowymi. Porozumienie Katowickie jednoznacznie precyzowało ten problem, gwarantując swobodny rozwój ruchu związkowego w całej Polsce" - wyjaśnia dr Neja w artykule pt. „Matecznik komunistów czy region buntu?".
W jego ocenie, o ile zawarte 3 września 1980 r. w Jastrzębiu-Zdroju Porozumienie Jastrzębskie wraz z dwoma podpisanymi wcześniej – szczecińskim i gdańskim – tworzyło podstawy ówczesnej umowy społecznej, o tyle Porozumienie Katowickie było „istotnym dopełnieniem" tej umowy.
Warto dodać, że od 9 do 17 września na Placu Wolności w Dąbrowie Górniczej prezentowana będzie wystawa „TU rodziła się Solidarność” przygotowana przez IPN.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
