Spółki węglowe prowadzą ciągłą kontrolę jakości sortymentów węgla handlowego, przeznaczonych do sprzedaży w każdym sektorze rynku - wyjaśnia Trybunie Górniczej HENRYKM PASZCZA, dyrektor katowickiego Oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu.
Choć prace resortu energii nad uporządkowaniem rynku paliw stałych wciąż trwają, na opracowywaną ustawę z wielu stron wylewa się fala krytyki. Wątpliwości dotyczą kierunku, który obrano, by poprawić jakość powietrza w Polsce. Czy ta krytyka jest uzasadniona?
Zgodnie z obecnie procedowaną ustawą o monitorowaniu jakości paliw, paliwo stałe dostępne dla gospodarstw domowych będzie musiało spełniać wymagania określone w „Rozporządzeniu Ministra Energii w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych”. Dodatkowo ustawa zabrania wprowadzania do obrotu na potrzeby gospodarstw domowych mułów węglowych, flotokoncentratów, węgla brunatnego oraz mieszanek paliw. Oznacza to, że przeciętny Kowalski będzie mógł kupić do swojego użytku jedynie paliwa uznawane za przyjazne dla środowiska. Należy w tym miejscu podkreślić, iż już obecnie spółki węglowe kierują na rynek komunalno-bytowy węgle najlepszej jakości, tak by minimalizować zjawisko niskiej emisji. Węgle sortymentowe (orzechy i groszki) rodzimej produkcji charakteryzują się niską zawartością popiołu, na poziomie 4-16 proc., i odpowiednim, względnie jednorodnym uziarnieniem (z niską zawartością podziarna). Dzięki temu podczas ich spalania uwalniane są stosunkowo niewielkie ilości substancji przyczyniających się do zanieczyszczenia powietrza.
Ale czy eliminacja z rynku odpadów węglowych (mułów i flotokoncentratów) oraz węgla brunatnego wpłynie w istotny sposób na poprawę jakości powietrza?
Moim zdaniem to oczywiste. Jest to kluczowe działanie dla poprawy jakości powietrza w naszym kraju. W Polsce głównym źródłem toksycznego smogu jest sektor komunalno-bytowy. Smog pojawia się przede wszystkim w sezonie grzewczym. Od większości państw europejskich odróżnia nas to, że mamy z nim do czynienia również w miejscowościach oddalonych od przemysłu i intensywnego ruchu samochodowego. A jakie substancje nas trują? Otóż każdej zimy w Polsce notorycznie przekraczane są stężenia toksycznych pyłów PM10 i PM2.5 oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu B[a]P. Z najnowszego raportu „Global Urban Ambient Air Pollution Database 2016”, opublikowanego przez Światową Organizację Zdrowia wynika, że wśród najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej znajduje się ponad 30 polskich miejscowości. Jak powszechnie wiadomo, emisja pyłów PM10 oraz PM2.5 złożonych z rakotwórczego B[a]P, związana jest głównie ze spalaniem paliw o bardzo drobnym uziarnieniu, z jednocześnie wysoką zawartością popiołu i wilgoci oraz niską wartością opałową. Są to muły i flotokoncentraty, a także (ze względu na bardzo wysoką wilgoć i popiół) węgiel brunatny. W zaproponowanych przez resort energii regulacjach właśnie te paliwa zostały objęte całkowitym zakazem wprowadzania do obrotu w sektorze komunalno-bytowym. Za takim rozwiązaniem, pomimo konfliktu interesów, opowiedzieli się również przedstawiciele spółek górniczych. Aby jeszcze bardziej zminimalizować emisję toksycznych pyłów, dla węgli sortymentowych zostały określone maksymalne dopuszczalne wielkości frakcji drobnoziarnistej, popiołu, wilgoci oraz minimalne wartości opałowe.
Czy węgiel kamienny, oferowany aktualnie na rynku, poddawany jest kontroli pod względem parametrów fizyko - chemicznych?
Oczywiście, że tak. Spółki węglowe prowadzą ciągłą kontrolę jakości sortymentów węgla handlowego, przeznaczonych do sprzedaży w każdym sektorze rynku. Pobór prób oraz wykonywanie analiz zleca się akredytowanym laboratoriom. Obecnie każda partia węgla przeznaczona do sprzedaży (bez względu na odbiorcę) jest opróbowana oraz przebadana pod kątem jakości w laboratoriach kopalnianych. Jednak, aby uzyskać reprezentantywny wynik badań dla każdego sortymentu węgla, analizie laboratoryjnej poddawana jest również próba uzyskana z kilkudziesięciu próbek pierwotnych, pobieranych w sposób ciągły w zadanym okresie (np. doba). Wyniki analiz są udostępniane każdemu odbiorcy i znajdują się na fakturze sprzedaży. Dodatkowo na życzenie odbiorcy wystawiane są odrębne Świadectwa Jakości Węgla. Deklarowane parametry jakościowe dla każdego sortymentu są publikowane na stronach internetowych poszczególnych producentów w postaci szczegółowej oraz w bieżąco aktualizowanych ofertach produkcyjno-handlowych. Oferty zawierają informację o średnich, minimalnych i maksymalnych wielkościach poszczególnych parametrów, odrębnie dla każdego sortymentu węgla. W przypadku produktów konfekcjonowanych informacja na temat jakości towaru jest umieszczona na opakowaniu.
Czy to prawda, że zbyt liberalne podejście do zawartości siarki w węglach sortymentowych powoduje pogorszenie jakości powietrza?
Nie można się zgodzić z taką opinią. Siarka zawarta w węglu spalanym w piecach domowych nie ma wpływu na przekraczanie stężeń niepożądanych substancji w powietrzu. Oczywiście emisja tlenków siarki jest nieodzownym elementem spalania paliw stałych, począwszy od najlepszych węgli kamiennych sortymentowych z zawartością siarki od 0,3 do 1,6 proc., przez mocno zasiarczone muły i flotokoncentraty, a skończywszy na węglu brunatnym, z zawartością siarki do 5 proc. Jednak według ostatniego raportu GUS „Ochrona środowiska” za rok 2016, w Polsce obserwowany jest sukcesywny spadek emisji SO2. W 2014 r. odnotowano spadek o 47 proc. w stosunku do roku 2000. Z danych Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska wynika, że emisja tlenków siarki z sektora komunalno-bytowego nie wpływa w sposób znaczący na stopień zanieczyszczenia środowiska, a dopuszczalne poziomy zawartości tlenków siarki w powietrzu nie są często przekraczane. W województwie śląskim w latach 2013-2016 nie stwierdzono żadnych dobowych przekroczeń. Jestem zdania, że wymagania dla paliw stałych nie są i nie mogą być jedynym narzędziem do walki ze smogiem. Jednak uregulowania te, w połączeniu z lokalnymi uchwałami tzw. antysmogowymi oraz przepisami przygotowanymi przez Ministerstwo Rozwoju, określającymi standardy emisyjne dla kotłów, powinny bardzo silnie wpłynąć na poprawę jakości powietrza.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
To nie węgiel robi smog a samochody i wycinanie drzew 40 letnich na trociny ,stąd brak ochrony wokół miast i brak świeżego tlenu,skutek tragiczny dla każdego Polaka.