Na poprzemysłowych terenach w bytomskim Rozbarku trwają prace nad projektem Zielony Kwartał KWK Rozbark. Jest on realizowany z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji przez KS Skarpa Bytom. Na to gigantyczne przedsięwzięcie składa się pięć projektów, z których część już się zakończyła, kolejne dobiegają końca lub są na zaawansowanym etapie robót.
Przez prawie 150 lat Rozbark nierozerwalnie związany był z górnictwem. Od ponad dekady ta część miasta zmienia się za sprawą projektów rewitalizacyjnych – najpierw Teatru Rozbark, teraz dzięki działalności Klubu Sportowego Skarpa Bytom i realizowanego z rozmachem projektu Zielony Kwartał KWK Rozbark. Jak zapowiadają pomysłodawcy, ten projekt ma być samowystarczalny, nowoczesny i tworzony z poszanowaniem tradycji.
Po pierwsze, mieszkańcy
Już wkrótce teren po KWK Rozbark zyska kolejne funkcje dzięki pozyskaniu środków z Unii Europejskiej. Powstające tam nowoczesne i samowystarczalne Centrum Transformacji Energetycznej i Centrum Aktywności Społeczno-Edukacyjnej będą kolejnym miejscem, gdzie mieszkańcy spędzą wolny czas i poznają historię miejsca nieodłącznie związanego z Bytomiem.
- Odbudowa budynku dawnej kopalnianej łaźni KWK Rozbark to jeden z realizowanych projektów przez KS Skarpę Bytom na terenach dawnej kopalni Rozbark - mówi Dobromir Bujak, prezes Skarpy Bytom. - Obiekt będzie przeznaczony na cele kulturalne, gastronomiczne oraz gospodarcze, ale będzie spełniał także funkcje społeczne. Tym samym jego powstanie uzupełni dotychczasową ofertę, jaka realizowana jest w Centrum Sportów Wspinaczkowych i Siłowych, które powstało w zrewitalizowanych obiektach po dawnej kopalni.
Budynek łaźni po remoncie został już oddany do użytku. Liczy prawie 1 tys. mkw. i nawiązuje swoim stylem do dawnej kopalnianej łaźni. Powstaje tam Centrum Aktywności Społeczno-Edukacyjnej. Dzięki Funduszom Europejskim dla Śląskiego 2021-2027 udało się ukończyć ten projekt o wartości ponad 8,4 mln zł (z czego 5,1 mln zł to dofinansowanie z UE).
Warto pamiętać, że pokopalniane obiekty nie miałyby drugiego życia, gdyby nie starania ludzi, którym zależało na zachowaniu górniczego dziedzictwa i stowarzyszeń, jak KS Skarpa Bytom czy Stowarzyszenie Miłośników Rozbarku. Rok temu wspólnie doprowadzili do tego, by na murze oporowym kopalni pojawił się napis „Rozbark”, który zniknął w czasach likwidacji zakładu.
– Mamy się czym poszczycić. Na fundamentach dawnej kopalni stworzyliśmy największy jak dotąd w Polsce obiekt umożliwiający trenowanie wspinaczki. W skali roku odwiedza nas ponad 100 tysięcy gości. Nasze centrum jest przykładem, w jaki sposób zagospodarowywać budynki poprzemysłowe, by mogły służyć ludziom – mówi Dobromir Bujak.
Ważna jest też ekologia
W ramach projektu powstaje także Centrum Transformacji Energetycznej, czyli tzw. zielony kwartał, wykorzystujący do produkcji energii elektrycznej infrastrukturę odnawialnych źródeł energii wraz z jej magazynowaniem.
W jego skład wchodzą m.in.: panele fotowoltaiczne na zadaszeniach, magazyn energii wraz z systemem sterowania i cała niezbędna infrastruktura oraz zagospodarowanie terenów zielonych. Projekt zakończy się jeszcze w tym roku.
W trakcie budowy jest Centrum Szkoleniowo-Noclegowe Zielona Transformacja. Z kolei budynek dawnej centrali telefonicznej będzie w przyszłości zaadaptowany na mieszkania o charakterze socjalnym i społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb seniorów.
Warto przypomnieć jeszcze, że jednym z najciekawszych obiektów po byłej KWK Rozbark jest cechownia, we wnętrzu której Kazimierz Kutz kręcił jedną ze scen z filmu „Sól ziemi czarnej”. Obiekt ten razem z budynkiem administracyjnym w latach 2012-2014 został zrewitalizowany na potrzeby Teatru Tańca i Ruchu Rozbark.
Kopalnia Węgla Kamiennego Rozbark, dawniej Heinitzgrube, została uruchomiona w 1863 r. W 1971 r. połączono ją z kopalnią Łagiewniki, a w 1999 r. KWK Rozbark w wyniku restrukturyzacji górnictwa została przekształcona w Zakład Górniczy Bytom II. Pod taką nazwą kopalnia działała do 2004 r. – wówczas zakład zlikwidowano, a ostatnią tonę węgla kamiennego wydobyto tutaj 31 lipca 2004 r.
Obiekty dawnej KWK Rozbark wpisane są do rejestru zabytków województwa śląskiego.
Czy wiesz, że...
Bytomskie Centrum Sportów Wspinaczkowych i Siłowych Skarpa Bytom oraz Stowarzyszenie Miłośników Rozbarku zapraszają na drugą edycję wyjątkowego Święta Rozbarku, które odbędzie się w sobotę, 6 września, przy ul. Wojciecha Kilara 33.
Jednym z elementów święta będzie próba pobicia rekordu Polski w największym zgromadzeniu osób w strojach regionalnych.
Tegoroczne obchody Święta Rozbarku to także uroczysta inauguracja Mieszkania Rozbarskiego oraz Izb Tradycji i Nowoczesności.
Uczestnicy imprezy mogą liczyć na wiele bezpłatnych atrakcji, w tym stoisko malowania węglem i grafitem, naukę tańca i śpiewu, warsztaty pisania po śląsku, warsztaty malowania wstążek do śląskiego stroju oraz naukę heklowania. Nie zabraknie również stoiska gastronomicznego, a także pokazu mody śląskiej. Gwiazdą wieczoru będzie Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
