Obecnie oferowany kotły dają nam maksymalizacje wygody i komfort użytkowania. Dzisiaj wizyta w kotłowni może ograniczyć się do zaledwie jednej w tygodniu - zauważa w rozmowie z Trybuną Górniczą Krzysztof Trzopek, prezes zarządu Platformy Producentów Urządzeń Grzewczych na Paliwa Stałe.
W ostatnich miesiącach głośno mówiło się o smogu i zjawisku niskiej emisji. Coraz popularniejsze stają się pomysły ograniczania lub nawet zakazywania spalania węgla w domowych paleniskach. Czy pana zdaniem takie przepisy są realną odpowiedzią na problem?
Faktycznie, coraz więcej i częściej mówi się o problemie niskiej emisji, smogu i generalnie szkodliwości wykorzystywania węgla jako paliwa, zwłaszcza w sektorze komunalno-bytowym. Węgiel jako paliwo stałe jest najczęściej wymieniany jako ten, którego spalanie jest głównym źródłem niskiej emisji - smogu. To bardzo wygodne. Węgiel jest tu przecież bardzo "medialny". Jest czarny, brudny i faktycznie kojarzy się z czymś szkodliwym. I tu właśnie zaczyna się nasze zadanie - walka z tymi stereotypami.
To znaczy?
Przede wszystkim spróbujmy uporządkować wszystkie podstawowe informacje, które są związane z obecnym wykorzystaniem paliw stałych do pozyskiwania ciepła użytkowego w indywidualnych gospodarstwach domowych. Zatem ogrzewanie pomieszczeń mieszkalnych paliwami stałymi polega na wykorzystaniu nie tylko różnych sortymentów węgla kamiennego (orzech, groszek) i brykietów węglowych, ale także peletu, brykietu drzewnego oraz drewna opałowego i bardzo już rzadko koksu opałowego. Czyli już ustaliliśmy, że paliwa stałe to nie tylko węgiel! Pomysły ograniczania lub nawet zakazywania spalania węgla w domowych paleniskach nie mają nic wspólnego z obecną sytuacją i technologią ekologicznego ogrzewania paliwami stałymi. Nowoczesna technologia, oferowana przez polskich producentów kotłów, nie ma wpływu na powstawanie niskiej emisji - smogu. Europejskie normy, które spełniają takie urządzenia, dają nam pewność, że w bezpieczny, ekonomiczny i ekologiczny sposób możemy ogrzewać nasze domy.
Kocioł kotłowi nierówny... palenie węglem może być dziś ekologiczne, wygodne i w dalszym ciągu tanie?
Odpowiedź wcale nie jest taka prosta, jak mogłoby się wydawać. Problem w tym, że Polska nadal boryka się z brakiem norm na paliwa stałe dopuszczone do sprzedaży dla sektora komunalno-bytowego oraz brakiem ogólnopolskich uregulowań, dotyczących dopuszczalnych emisji zanieczyszczeń emitowanych z kotłów na paliwa stałe, które oferowane są polskim klientom. W naszym kraju nadal możemy kupić i ogrzewać się mułem, miałem węglowym oraz flotokoncentratami. Paliwa te są niczym innym jak tylko odpadami poprodukcyjnymi z kopalń. Póki będą one dostępne dla przeciętnego Kowalskiego, nasza walka z niską emisją będzie bardzo utrudniona. Natomiast polscy producenci kotłów na paliwa stałe jako największa tego typu branża w Europie oferują faktycznie różne kotły. Zatem możemy kupić kocioł za ok. 1500 zł i cieszyć się, że wydaliśmy mało pieniędzy. Na tym jednak nasze szczęście się kończy. Urządzenie takie nie jest ani ekologiczne, ani ekonomiczne i wygodne w użytkowaniu. W zasadzie od samej nowości można taki kocioł nazwać zwykłym "kopciuchem". Możemy także kupić kocioł, który teoretycznie spełniał będzie europejską normę EN 303-5:2012...
Dlaczego teoretycznie?
Gdyż wiele kotłów z certyfikatem klasy III, IV i nawet V wg. normy EN 303-5:2012 posiada dodatkowy ruszt awaryjny. Taki ruszt daje użytkownikowi możliwość "ominięcia" tzw. automatycznego podajnika na paliwo stałe i wrzucenia bezpośrednio do kotła czegokolwiek, np. śmieci. Takie urządzenia są w zasadzie ekologiczne, ale pod warunkiem jego właściwego ekologicznego użytkowania. Jako Platforma Producentów Urządzeń Grzewczych na Paliwa Stałe (PPUGPS) stwierdziliśmy, że takie ryzyko należy także wyeliminować. W związku z tym podjęta została przez nas decyzja o przyznaniu wybranym i specjalnie wyselekcjonowanym kotłom klasy IV i V dodatkowego certyfikatu "Polskie ciepło". Certyfikat oznacza, że takie urządzenie jest nie tylko oszczędne, bezpieczne i jest produktem polskim. Certyfikat oznacza też, że kocioł taki nie posiada dodatkowego rusztu awaryjnego ani możliwości jego montażu. Jego użytkowanie daje gwarancję, że spalanie w nim paliw stałych nie będzie tworzyło niskiej emisji, czyli tzw. smogu. Zatem musimy pamiętać, że powodem zanieczyszczonego powietrza w Polsce nie jest spalanie jako takiego paliwa stałego, tylko technologia jego spalania.
Wiele osób ciągle kojarzy ogrzewanie paliwami stałymi z czymś bardzo uciążliwym...
Obecnie oferowany kotły dają nam maksymalizacje wygody i komfort użytkowania. Dzisiaj wizyta w kotłowni może ograniczyć się do zaledwie jednej w tygodniu. Wszelkie podstawowe parametry grzewcze możemy regulować nawet ze swojego smartfona, siedząc wygodnie w fotelu. Nowoczesne kotły wyposażone są w sterowniki, które mogą być sprzężone nie tylko z czujnikiem temperatury samego kotła, ale także czujnikiem temperatury w pomieszczeniach i na zewnątrz. Równocześnie warto zauważyć, że wykorzystywanie kotłów na paliwa stałe, to nadal najtańszy sposób na ogrzanie swojego domu. Niższe koszty w porównaniu z innymi źródłami ciepła wynikają zarówno z kosztów początkowych (koszt urządzenia i całej instalacji), jak i kosztów stałych (koszt zakupu paliwa stałego). Wszystkie powyższe czynniki mają wpływ na uzyskanie efektu ekologicznego, na którym tak nam przecież zależy. Niezbędna jest tu jeszcze dodatkowo edukacja ekologiczna, która realizowana jest nie tylko przez Platformę Producentów Urządzeń Grzewczych na Paliwa Stałe, ale także przez inne organizacje oraz samorządy lokalne. Odpowiednie zachowania wpływają na ograniczenie niskiej emisji, czyli tzw. smogu. Metody edukacji są różne. Ważne jest natomiast to, aby były efektywne.
Polska jest niestety w europejskiej czołówce pod względem liczby niedogrzanych mieszkań. Częste jest u nas zjawisko ubóstwa energetycznego. Coraz bardziej nieprzychylne patrzenie na ogrzewanie węglowe chyba tego stanu rzeczy nie poprawi?
Tu ponownie pojawia się w pana pytaniu sformułowanie ogrzewanie węglowe. Wolałbym, abyśmy takie ogrzewanie nazywali jednak ogrzewaniem paliwami stałymi. Daje to pełniejszy obraz rzeczywistości, gdzie faktycznie jednym z paliw stałych jest węgiel, ale nie jako jedyny. Część polskiego społeczeństwa faktycznie dotyka tzw. ubóstwo energetyczne. Odnoszę wrażenie, że wiele samorządów tego nie dostrzega. Część urzędów miast i gmin oferuje dotacje na wymianę swojego starego źródła ciepła na nowe, ekologiczne - dotowane są pompy ciepła, kotły gazowe, podłączenie do sieci miejskiej, fotowoltaika, ale nie nowoczesne i ekologiczne kotły na paliwo stałe. Z ekologicznego punktu widzenia z takich dotacji należy się cieszyć. Osoby, które stać na droższe ogrzewanie, z pewnością z takich dotacji skorzystają. Zależy nam jednak, aby każdy Polak, który nosi się z zamiarem wymiany swojego starego źródła ciepła na nowe, ekologiczne, miał do dyspozycji pełen wachlarz możliwości w zakresie rodzajów urządzeń grzewczych, których zakup dotowany jest przez gminę. Ważne jednak jest to, aby urządzenia te spełniały wszelkie europejskie normy emisji zanieczyszczeń, a w takich normach mieszczą się najnowsze kotły na paliwa stałe, oferowane przez naszych polskich producentów. Zatem zwracam się do samorządów z prośbą o umożliwienie swoim mieszkańcom z biedniejszej sfery oraz tym, którzy chcą po prostu ogrzewać się taniej, aby mogli otrzymać dofinansowanie także na kotły, w których wykorzystywane są paliwa stałe. Tu warto przypomnieć, że statystycznie 70 proc. domów jednorodzinnych w Polsce, właśnie wykorzystuje tą technologię, bo jest to po prostu najtańsze.
Załóżmy, że ktoś jest w tej chwili na etapie budowania domu. Jakie metody ogrzewania może pan polecić i jeśli zdecydujemy się na węgiel, to na co zwrócić szczególną uwagę i na co się przygotować w kwestii przyszłej eksploatacji?
Każdy powinien wybrać to na co go stać. Ważne jest tylko to, aby wybrane urządzenie spełniało wszelkie europejskie normy, czyli po prostu było ekologiczne. Jeśli jednak zdecydujemy się na węgiel lub inne paliwa stałe, to starajmy się wybierać zawsze kocioł automatyczny z certyfikatem klasy IV, a najlepiej V, zgodnie z normą EN 303-5:2012 lub EN 303-5:2013. Zawsze sprawdzajmy, czy certyfikat jest wystawiony przez akredytowane laboratorium. Badaniem kotłów i wydawaniem odpowiednich certyfikatów zgodnie z powyższymi normami zajmują się także akredytowane laboratoria spoza granic naszego kraju. Wielu naszych polskich producentów z takich laboratoriów korzysta i nie ma w tym nic złego. Norma jest europejska i certyfikat taki może być wydany gdziekolwiek. Kolejnym ważnym dla środowiska elementem jest wybór urządzenia bez rusztu awaryjnego i możliwości jego montażu. Takie urządzenia posiadają m.in. dodatkowy certyfikat - "Polskie Ciepło", który jest wydany przez Platformę Producentów Urządzeń Grzewczych na Paliwa Stałe. Nowoczesne kotły na paliwa stałe - jak wspomniałem wcześniej - są obecnie bardzo wygodne i bezpieczne w użytkowaniu. Mówi się, że złóż węgla mamy jeszcze na mniej więcej 50 lat. Z pewnością nie zabraknie nam odnawialnych paliw stałych, do których należy pelet, pozyskiwany z szybkorosnących roślin specjalnie do tego celu przeznaczonych. Przy wyborze kotła należy także pamiętać, aby prawidłowo dobrać moc kotła do ogrzewanej powierzchni oraz aby jego sprawność eksploatacyjna wynosiła nie mniej niż 85 proc. Sprawność ta spada wraz z zanieczyszczeniem wewnętrznych elementów wymiennika kotła, ponieważ warstwa sadzy znacznie ogranicza wymianę ciepła. Z tego wniosek, że kocioł winien być cyklicznie czyszczony, abyśmy mogli jak najdłużej korzystać z jego optymalnej mocy i możliwości. Czyszczenie wystarczy przeprowadzić raz na 1-2 miesiące. Zachowując te wszystkie zasady, możemy być pewni, że będziemy nie tylko ekologiczni. Takie ogrzewanie to w dniu dzisiejszym najbardziej ekonomiczne rozwiązanie dla osób, których nie stać np. na gaz lub dla takich, które chcą być po prostu oszczędne.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
