W województwie śląskim działa obecnie prawie 200 stanowisk monitorująych stan zanieczyszczenia powietrza. W żadnym innym województwie nie ma tylu urządzeń pomiarowych. Duża w tym zasługa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który na cele związane z walką o czyste powietrze przekazał w ub.r. ponad 3 mln zł.
Bieżące informacje o jakości powietrza pochodzą z automatycznych stacji pomiarowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach. Na terenie województwa śląskiego znajduje się 18 stacji automatycznych, z których dane przekazywane są w sposób ciągły do bazy danych, a następnie na stronę internetową WIOŚ w Katowicach. Znajdują się w nich urządzenia pomiarowe zwane analizatorami, służące do wykonywania ciągłych pomiarów zanieczyszczeń pyłowych i gazowych. 15 stacji wyposażonych zostało w analizatory do pomiaru pyłu zawieszonego PM10, którego znaczne przekroczenia powodują bardzo złą jakość powietrza, zwaną potocznie smogiem. Poza pomiarami pyłu zawieszonego PM10 na stacjach mierzy się metodami automatycznymi stężenia pyłu zawieszonego PM2,5, dwutlenku siarki, związków azotu, ozonu, tlenku węgla i benzenu.
Pracownicy WIOŚ w Katowicach każdego dnia sprawdzają jakość powietrza i każdego dnia roboczego wysyłają do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego informację (brak przekroczeń) lub powiadomienie (przekroczenia norm) o jakości powietrza. W przypadku wystąpienia przekroczenia progów informowania lub poziomów alarmowych dla niektórych substancji w powietrzu zarówno w dni robocze jak również w dni wolne od pracy uruchamiana jest procedura polegająca na powiadamianiu społeczeństwa o zagrożeniach związanych ze złą jakością powietrza.
- Przy bardzo wysokich stężeniach pyłu zawieszonego PM10 powyżej 200 µg/m3 (mikrogramów na metr sześc.) informujemy o niebezpieczeństwie przekroczenia stanu alarmowego, dla którego ustalony został poziom 300 µg/m3. W codziennych komunikatach o jakości powietrza, przekazywanych przez WIOŚ w Katowicach do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego zamieszczana jest także krótkoterminowa prognoza zanieczyszczeń powietrza na kolejną dobę, przygotowywana na zlecenie WIOŚ w Katowicach przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Oddział w Krakowie, Zakład Monitoringu i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza w Katowicach - wyjaśnia Andrzej Szczygieł z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach.
Powiadomienie rozsyłane jest przez dyżurnego WCZK do właściwych miejscowo, ze względu na wystąpienia ryzyka przekroczenia lub przekroczenia, powiatowych centrów zarządzania kryzysowego (PCZK), oraz do środków masowego przekazu w celu poinformowania ludności o występujących zagrożeniach, a także o zalecanych środkach ostrożności. Dyżurny WCZK za pomocą systemu SMS przekazuje powiadomienie także do przedstawicieli właściwych organów administracji rządowej i samorządowej oraz zamieszcza treść powiadomienia na stronie internetowej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego.
W powiadomieniach o ryzyku przekroczenia oraz o przekroczeniu stanu alarmowego dla niektórych substancji w powietrzu, podawana jest informacja o grupie osób najbardziej narażonych na zanieczyszczenie powietrza oraz działaniach jakie należy podjąć w celu ograniczenia negatywnych skutków ponadnormatywnych stężeń.
WIOŚ w Katowicach na bieżąco, na stronie internetowej www.katowice.wios.gov.pl, podaje informacje dotyczącą jakości powietrza dla terenu całego województwa śląskiego jak również zamieszcza wszystkie powiadomienia.
Poza pomiarami automatycznymi WIOŚ w Katowicach wykonuje badania metodami manualnymi określając stężenia pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz zawartych w pyle PM10: ołowiu, kadmu, niklu, arsenu i benzopirenu. Na terenie województwa znajduje się 26 stanowisk pomiarów manualnych, tzw. poborników pyłu. Dodatkowo metodami pasywnymi bada się benzen.
- Ponadto ze stacji pomiarowych możemy uzyskać informacje o jakości powietrza w zakresie 5 wybranych związków szczególnych, kationów, anionów oraz węgla organicznego i elementarnego zawartego w pyle PM2,5. Śląskie to jedno z czterech województw w kraju wykonujących to badanie na stacjach tła regionalnego w Złotym Potoku i Godowie. Stacja w Złotym Potoku jest także jedną z czterech stacji w Polsce mierzących zawartość rtęci w powietrzu - podsumowuje Andrzej Szczygieł.
W galerii: Tak bada się czystość powietrza w Katowicach (zdjęcia: Kajetan Berezowski - portal górniczy nettg.pl).
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.