W latach 2007-2013 UE przeznaczy około 14 mld euro na rozbudowę unijnej infrastruktury odprowadzania lub oczyszczania ścieków zgodnie z dyrektywą dotyczącą oczyszczania ścieków komunalnych. Celem tych działań jest spowodowanie, by ścieki bytowe i przemysłowe nie miały negatywnego wpływu na zdrowie ludzi i środowisko. To z pewnością dobra informacja dla Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, który w ramach Programu Operacyjnego "Infrastruktura i Środowisko" pełni rolę instytucji wdrażającej jego założenia dla dwóch osi priorytetowych: gospodarka wodno-ściekowa oraz gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi.
Najnowsze sprawozdanie unijne dotyczące wdrażania dyrektywy w latach 2007-2008 świadczy o tym, że prace w tej dziedzinie przebiegają sprawnie, aczkolwiek poziom wypełniania zobowiązań w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków mógłby ulec poprawie - czytamy w komunikacie Komisji Europejskiej, przesłanym do portalu nettg.pl.
W sprawozdaniu wykazano, że państwa "15"-tki utrzymały dobre standardy oczyszczania ścieków oraz polepszyły sytuację pod względem oczyszczania wrażliwych zasobów wodnych, natomiast nowe państwa członkowskie (UE-12) poprawiły ogólną sytuację pod względem odprowadzania i oczyszczania ścieków. Stąd wnioski:
- większość systemów odprowadzania ścieków komunalnych w państwach UE-15 jest bardzo skuteczna i wychwytuje 99 proc. ścieków;
- całkowity obszar wyznaczony jako wrażliwy (zbiorniki eutroficzne lub zagrożone eutrofizacją), wymagający bardziej rygorystycznego oczyszczania, zwiększył się z 68 proc. do 73 proc. od publikacji ostatniego sprawozdania. Mogłoby to częściowo świadczyć o zwiększeniu powierzchni wód eutroficznych, bądź też o tym, że państwa członkowskie lepiej identyfikują i chronią wrażliwe zbiorniki wodne znajdujące się na ich terytorium;
- wciąż istnieją znaczne różnice w odniesieniu do wprowadzania w życie bardziej rygorystycznego oczyszczania ścieków, przy czym bardzo wysoki poziom wypełniania zobowiązań osiągnięto w Austrii, Holandii i Niemczech; natomiast w Danii, Finlandii, Francji, Luksemburgu i Szwecji oraz w UE-12, zwłaszcza na Litwie, wprowadzono udoskonalenia;
- oczyszczanie ścieków jest na bardzo wysokim poziomie w dużych miastach, które dysponują spełniającymi bardziej surowe normy oczyszczalniami ścieków, które obejmują 77 proc. ścieków. W niektórych miastach nadal jednak nie ma odpowiednich oczyszczalni ścieków, w tym w czterech miastach w UE-15: Barreiro/Moita i Matosinhos w Portugalii, Frejus we Francji i w Trieście we Włoszech.
Kolejne kroki do podjęcia
Komisja będzie pomagać państwom członkowskim w finansowaniu projektów z wykorzystaniem funduszu spójności; również inne instytucje UE, takie jak Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), odgrywają ważną rolę w finansowaniu. W odniesieniu do wdrażania przepisów dyrektywy Komisja podejmie proaktywne działania, aby w miarę możliwości współpracować z państwami członkowskimi, a także będzie nadal wszczynała postępowania przeciwko państwom, w których nie wdrożono tych przepisów, szczególnie w przypadkach poważnych luk i opóźnień w zakresie wdrażania.
Dyrektywa dotycząca ścieków komunalnych nakłada wymóg, by ścieki były odprowadzane i oczyszczane na każdym obszarze, który powoduje zanieczyszczenie wody równoważne aglomeracji ponad 2000 mieszkańców. W UE 27 istnieje prawie 23 tys. tego typu obszarów, które wytwarzają łącznie około 550 mln ton RLM ścieków. Biologiczne oczyszczanie ścieków ("oczyszczanie wtórne") zostało przewidziane w dyrektywie, natomiast bardziej rygorystyczne oczyszczanie jest wymagane w przypadku szczególnie wrażliwych zbiorników wodnych, które wymagają wyższego poziomu ochrony.
W przypadku państw członkowskich UE-15 dyrektywa powinna zostać w pełni wdrożona do momentu przygotowania sprawozdania, a państwa członkowskie UE-12 uzyskały przedłużenie tego terminu w ich traktatach akcesyjnych. W latach 2007-2008 Bułgaria, Cypr, Estonia, Węgry, Łotwa, Rumunia i Słowenia nie wypełniły zobowiązań w wyznaczonym terminie.
W analizie przeprowadzonej przez Komisję w 2000 r. oszacowano, że w latach 1990-2010 w infrastrukturę wodno-ściekową zainwestowanych zostanie około 152 mld euro. Fundusze UE odgrywają kluczową rolę w finansowaniu infrastruktury oczyszczania i odprowadzania ścieków, zwłaszcza w krajach UE-12. We wcześniejszym okresie finansowanie UE pomogło takim państwom jak Irlandia, Hiszpania, Włochy i Grecja w osiągnięciu znaczącej poprawy w porównaniu z sytuacją w latach 90-tych, w niektórych przypadkach czterokrotne zwiększając liczby dotyczące oczyszczania wtórnego.
UE poprawia poziom wypełniania zobowiązań, podejmując rygorystyczne działania w zakresie egzekwowania prawa: przykładowo w 2007 r. Komisja wszczęła postępowania sądowe przeciwko Belgii, Luksemburgowi, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii w sprawie wdrażania dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych.
Przedmiotowe sprawozdanie jest szóstym sprawozdaniem w sprawie wdrażania dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych. Po upływie 20 lat oczyszczanie ścieków w Europie uległo znaczącej poprawie.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
