Główny Instytut Górnictwa – Państwowy Instytut Badawczy może zaoferować unikatowe usługi na rzecz obronności i ochrony ludności, wykorzystując swoją wiedzę i technologie górnicze oraz specjalistyczne laboratoria i centra badawcze.
W czwartek 9 października w GIG dyskutowano w ramach konferencji „Możliwości zastosowania doświadczeń górniczych w obronności i ochronie”. Wśród uczestników debaty byli naukowcy, przedstawiciele służb mundurowych, samorządowcy, a także przedstawiciele nadzoru górniczego i ratownictwa.
- Górnictwo dysponuje bardzo silnym zapleczem naukowo-technicznym. Jeżeli pojawia się problem schronów to mocno wybrzmiewa sprawa wentylacji. I w tej kwestii możemy ściślej współpracować - przyznał kpt. Michał Konarski z Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnej w Katowicach.
Swoją reprezentację podczas konferencji mieli także ratownicy górniczy.
- Dysponujemy szerokimi kompetencjami w zakresie ratownictwa, nie tylko podziemnego, ale w ogóle. Od 2013 r. jesteśmy podmiotem współpracującym z Krajowym Systemem Ratowniczo-Gaśniczym. Współpracujemy ze sobą na każdym poziomie, zarówno na powierzchni, jak i na dole. Często korzystamy z kompetencji Straży Pożarnej przy prowadzeniu akcji ratowniczych i z wieloma innymi instytucjami niosącymi pomoc – przypominał Mirosław Bagiński, prezes zarządu CSRG w Bytomiu.
Kluczowe i unikatowe kompetencje GIG-PIB obejmują m.in. takie obszary jak: cena, wzmocnienie i adaptacja obiektów podziemnych. Instytut wykonuje kompleksową ocenę stanu technicznego obiektów podziemnych, schronów i miejsc schronienia. Obejmuje to badania parametrów konstrukcji, numeryczne analizy wytrzymałościowe MES, projektowanie napraw konstrukcji, a także wzmocnienia i zabezpieczenia konstrukcji. Kolejną dyscypliną są badania materiałowe i defektoskopia parametrów betonu, muru, elementów konstrukcyjnych, w tym wytrzymałości na ściskanie betonu oraz przyczepności do podłoża powłok. Specjaliści z GIG prowadzą ponadto oceny stanu technicznego wyrobisk, np. szybów czy otworów wentylacyjnych z wykorzystaniem technik dostępu linowego.
Instytut posiada wiedzę dotyczącą technologii górniczych, drążenia wyrobisk oraz stosowania różnych typów obudów górniczych, ich projektowanie, analizy wytrzymałościowe oraz ocenę stanu technicznego. Wykonywane są również badania odporności konstrukcji i pomiary ciśnienia wybuchu, w tym przy zastosowaniu dwu- lub trójskładnikowych mieszanin wybuchowych. Instytut weryfikuje wytrzymałość mechaniczną osłony na ciśnienie wybuchu metodą dynamiczną lub statyczną.
- My działaliśmy cały czas w sferze i wydajności i bezpieczeństwa. Dzisiaj chcemy pokazać, że kompetencje, wiedza, infrastruktura górnicza mogą znaleźć zastosowanie w obszarach bezpieczeństwa. Geoinżynieria, geotechnika, zagadnienia wentylacji, klimatyzacji, zagadnienia środowiskowe. W tych dziedzinach oferujemy swoje kompetencje. Infrastruktura poprzemysłowa jest pod względem obronnym obszarem jak najbardziej do zagospodarowania – przyznał Artur Kozłowski, pełnomocnik dyrektora GIG ds. cyberbezpieczeństwa i transformacji cyfrowej.
Sporą wiedzę na temat obiektów, które służyły w przeszłości obronności ma Wyższy Urząd Górniczy.
- W kompetencjach prezesa WUG oraz dyrektorów Okręgowych Urzędów Górniczych leżą zadania z zakresu administracji architektoniczno-budowlanej, nadzoru budowlanego w dziedzinie górnictwa, czyli te wszystkie obiekty budowlane, które są na terenie zakładów górniczych podlegają organom nadzoru górniczego. Z tego tytułu posiadamy wiedzę o obiektach ochronnych – mówił Piotr Kujawski, zastępca dyrektora Departamentu Ochrony Środowiska, Gospodarki Złożem i Wiertnictwa WUG.
Takich obiektów jest w województwie śląskim prawie 70. Czy spełniają warunki określone przepisami, aby móc z nich wciąż korzystać?
Nowa ustawa schronowa, która ma wejść w życie w styczniu 2026 r., da na to pytanie odpowiedź. Wówczas okaże się, czy będzie można dostosować je do współczesnych wymagań, są to bowiem najczęściej obiekty leciwe.
- O obronności i bezpieczeństwie musimy rozmawiać w takim właśnie lokalnym gronie. Na Śląsku mamy olbrzymi potencjał wytwórczy i doświadczenia. My, jako GIG, dysponujemy wiedzą naukową, jeśli chodzi o przebywanie ludzi pod ziemią. Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego prowadziła wiele akcji ratowniczych. Wyższy Urząd Górniczy na co dzień zajmuje się bezpieczeństwem ludzi w przestrzeniach podziemnych. I tymi właśnie doświadczeniami jako górnictwo pragniemy służyć także obronności i bezpieczeństwu – podsumował Jarosław Zagórowski, dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa.
Swój list do uczestników debaty przesłał Włodzimierz Kosiniak-Kamysz, wicepremier i minister obrony narodowej. Czytamy w nim:
„W świecie nieustannych przemian geopolitycznych oraz coraz bardziej złożonych zagrożeń dialog i współpraca środowisk naukowych, wojskowych i przemysłowych nabierają kluczowego znaczenia. Tematyka dzisiejszej konferencji stanowi dowód na to, że polska myśl techniczna oraz doświadczenie praktyczne służą nie tylko rozwojowi gospodarczemu, ale przede wszystkim ochronie najważniejszego dobra - życia i zdrowia ludności. Niniejsze spotkanie łączy dwa obszary, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się odległe - górnictwo i obronność. W ich połączeniu tkwi jednak ogromny potencjał. Techniki wypracowane przez polski sektor górniczy stanowią bezcenny zasób: od projektowania i zabezpieczania obiektów podziemnych, przez zaawansowane systemy wentylacji, po procedury ratownictwa w warunkach ekstremalnych. Zasoby te można i należy wykorzystać w budowie systemu ochrony ludności. Jako Minister Obrony Narodowej konsekwentnie wspieram działania służące rozwojowi infrastruktury ochronnej i wzmocnieniu obrony cywilnej. W kontekście współczesnych zagrożeń - od katastrof naturalnych, przez awarie infrastruktury krytycznej, po zagrożenia militarne i hybrydowe - potrzebujemy sprawdzonych, innowacyjnych rozwiązań opartych na solidnym fundamencie naukowym i praktycznym doświadczeniu. Polskie górnictwo tym fundamentem dysponuje" – podkreślił wicepremier.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
