Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej otworzył nabór wniosków w programie na współfinansowanie badań terenowych i opracowanie dokumentacji inwestycyjnej dla wielkoobszarowych terenów zdegradowanych. Wnioski można składać do 31 grudnia 2026 r. To ważne z punktu widzenia gospodarczego rozwoju województwa śląskiego.
Nabór w programie „Współfinansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach inwestycji B3.2.1 Krajowego Planu Odbudowy” jest skierowany do jednostek samorządu terytorialnego, na terenie których znajdują się wielkoobszarowe tereny z obecnością substancji niebezpiecznych lub zanieczyszczających i które podpisały umowy na przygotowanie projektu ich rekultywacji w ramach Krajowego Planu Odbudowy.
Tarnowskie Góry i Jaworzno
– Dzięki dotacjom z KPO samorządy przygotują dokumentację konieczną do rekultywacji i zagospodarowania wielkoobszarowych terenów zdegradowanych. Nabór, który rozpoczynamy dzisiaj, pokryje w tych projektach podatek VAT z dofinansowania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Łącznie więc samorządy mają zapewnione w 100 proc. bezzwrotne finansowanie. Priorytetem jest przygotowanie odpowiednich dokumentów i badań, które stanowić będą podstawę planu działania ukierunkowanego na usunięcie zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, jakie stwarzają wielkoobszarowe tereny poprzemysłowe oraz, jeśli jest to możliwe, odzyskanie tych terenów do ponownego wykorzystania – powiedziała Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podkreśla, że program zapewni gminom brakujące finansowanie w wysokości podatku od towarów i usług planowanych projektów. Przyczyni się do ograniczenia zagrożenia dla życia ludzi oraz środowiska. Dotacje na badania i opracowanie dokumentacji przebudowy terenów zdegradowanych są wsparciem dla samorządów w ich rekultywacji. Wartość umów ze środków Krajowego Planu Odbudowy wynosi ponad 100 mln zł. Beneficjentami programu mogą być samorządy, które podpisały umowy na realizację inwestycji w ramach programu „Inwestycje w neutralizację ryzyka i rekultywację wielkoobszarowych terenów poprzemysłowych (B3.2.1.)”. Chodzi m.in. o Tarnowskie Góry i Jaworzno. Na liście wielkoobszarowych terenów poprzemysłowych znajdują się Zakłady Chemiczne Organika-Azot w Jaworznie oraz Zakłady Chemiczne Tarnowskie Góry w Tarnowskich Górach.
Warto zatem przypomnieć, że RDOŚ Katowice i Tarnowskie Góry połączyły już siły w celu przeprowadzenia działań mających na celu poprawę stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym po Zakładach Chemicznych Tarnowskie Góry. W lutym br. podpisana została deklaracja współpracy zakładająca wzajemne wsparcie w realizacji działań, w tym wymianę wiedzy eksperckiej, współdziałania w ramach pozyskiwania środków finansowych czy opracowania niezbędnej dokumentacji.
Zdaniem Mirosławy Mierczyk-Sawickiej, regionalnej dyrektor ochrony środowiska w Katowicach, porozumienie jest krokiem milowym na drodze zabezpieczania odpadów niebezpiecznych z terenów byłych zakładów chemicznych i przywrócenia ich do ponownego wykorzystania.
Likwidacja składowiska
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach już przeznaczył ponad 550 tys. zł na likwidację niebezpiecznych odpadów po Zakładach Chemicznych w Tarnowskich Górach.
Warto zatem przypomnieć, że niebezpieczne odpady w tych właśnie zakładach zagrażają Zbiornikowi Wód Podziemnych 330 – Gliwice. W przeszłości z powodu skażenia zamknięto kilka studni. Wtedy też rozpoczęła się likwidacja zwałowiska, która niestety utknęła w martwym punkcie w 2011 r. Projekt pn. „Kompleksowa ocena stanu środowiska wraz z opracowaniem projektu planu poprawy środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym – terenie Zakładów Chemicznych Tarnowskie Góry w Tarnowskich Górach” obejmuje wykonanie kompleksowej oceny stanu środowiska oraz opracowanie projektu planu poprawy środowiska na tym terenie.
Z kolei miasto Jaworzno podpisało umowę z NFOŚiGW na realizację projektu „Poprawa stanu środowiska wielkoobszarowego terenu zdegradowanego po Zakładach Chemicznych Organika Azot w Jaworznie”. Tereny po dawnej Organice wciąż stanowią jedno z największych wyzwań ekologicznych Jaworzna. W wyniku przeprowadzonych badań udokumentowano około 200 tysięcy ton toksycznych odpadów. Projekt, którego łączna wartość wynosi ponad 15,6 mln zł, to jedna z najważniejszych inicjatyw prośrodowiskowych w historii miasta. Aż 12,7 mln zł pochodzi z bezzwrotnego wsparcia w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) – B3.2.1 Inwestycje w neutralizację ryzyka i rekultywację wielkoobszarowych terenów poprzemysłowych i Morza Bałtyckiego. Dzięki pozyskanym środkom możliwe będzie nie tylko dokładne zdiagnozowanie problemu, ale także zaplanowanie skutecznych i odpowiedzialnych działań rekultywacyjnych.
Istotnym wydarzeniem było również spotkanie poświęcone ogólnopolskiemu programowi usuwania nielegalnych składowisk odpadów, które odbyło się 3 lipca w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach. Inicjatorem wydarzenia był wojewoda śląski, a w rozmowach uczestniczyła minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska.
W ramach programu przeznaczono aż 263 mln zł na likwidację najbardziej niebezpiecznych miejsc składowania odpadów w kraju. Największa część tych środków trafi do województwa śląskiego, co stanowi istotny krok w stronę poprawy stanu środowiska w naszym regionie. W ciągu najbliższych trzech lat problematyczne składowiska znikną m.in. z terenu następujących miejscowości: Szczekociny, Sosnowiec, Mykanów, Siemianowice Śląskie, Częstochowa, Knurów, Gliwice, Strumień oraz Hażlach.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
