Gdy jedni odchodzą od węgla, inni zwiększają jego zużycie. Do tego drugiego grona należy Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych w Bytomiu. Od 2022 r. dysponuje sprawnym parowozem, a w perspektywie kilku lat zamierza przywrócić następny. Teoretycznie w razie dobrej koniunktury być może przybyłyby i kolejne dwa.
– Co do parowozów, to Tw47 zaczął się robić pod parę i jeśli wszystko dobrze pójdzie, powinien wrócić do żywych w perspektywie 3 do 5 lat. Pozostałe dwa, Las i Tw53, również nadają się do przywrócenia do stanu czynnego, ale to są takie pieniądze, że nie widać w tej chwili realnych możliwości uruchomienia w dającej się przewidzieć przyszłości – stwierdza Paweł Niemczuk, pełnomocnik zarządu Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych.
Jak z tego wynika, zapotrzebowanie na węgiel dla obsługi górnośląskiej linii wąskotorowej w perspektywie wzrośnie. Trudno natomiast stwierdzić, ile węgla zużył czynny od stycznia 2022 r. parowóz „Ryś” oznaczony jako TKb27-2002. Bytomskie stowarzyszenie wykorzystuje bowiem węgiel nie tylko w parowozie, lecz także do opalania kotła centralnego ogrzewania na stacji Bytom Karb Wąskotorowy. To tam znajduje się baza taborowa, biura i lokomotywownia.
Jak wynika z podsumowania, które przygotował Paweł Niemczuk ze Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, w 2024 r. pociągi pasażerskie prowadzone parowozem przejechały nieco ponad 20 proc. ogólnego kilometrażu wykonanych kursów. Konkretnie było to 1233 km, podczas gdy pociągi spalinowe przejechały 4670 km. Prócz tego na linii wąskotorowej Bytom – Miasteczko Śląskie kursowały pociągi służbowe, które przejechały 1279 km.
Pierwszy pociąg pasażerski wyjechał na szlak 15 marca 2024 r., a ostatni 23 grudnia 2024 r. Łącznie w tym okresie uruchomionych zostało 514 pociągów pasażerskich, w tym 415 planowych – czyli ogólnodostępnych, kursujących według stałego rozkładu jazdy.
– W 2024 r. było 85 dni, kiedy kursowały nasze pociągi, w tym 34 dni kursowania ogólnodostępnych pociągów rozkładowych. Wszystkich pociągów, łącznie z roboczymi i podsyłami, uruchomiliśmy 722. Teraz drobne wyjaśnienie sprawy liczby pociągów. Zatem jeśli latem kursują, pociąg jedzie 3 razy z Bytomia do Miasteczka i z powrotem, to jest to liczone jako 6 pociągów. Jeśli doliczymy podsyły próżnych składów do i z Bytomia, to wyjdzie nam tych pociągów 10 – wyjaśnia zawiłości kolejowej statystyki Paweł Niemczuk z SGKW.
W ostatnich latach węgiel wykorzystywany do opalania kotła parowozu oraz centralnego ogrzewania na stacji w Bytomiu Karbiu pochodził... spod Bytomia. Jego dostawcą był Zakład Górniczy Eko-Plus. To niejedyny górniczy akcent. Kilka lat temu Spółka Restrukturyzacji Kopalń przekazała zbędne pojazdy kolejowe oraz elementy wyposażenia, które przywieziono na stację Bytom Karb Wąskotorowy.
– Trafił do nas tabor z KWK Kazimierz-Juliusz z Sosnowca, z KWK Centrum w Bytomiu i z Juliana w Piekarach. Z KWK Wieczorek trafiły do nas szyny z likwidowanej bocznicy kopalnianej. Tabor nie – wylicza Paweł Niemczuk z SGKW.
W dalszym ciągu też na terenie stacji stoją wagony węglarki. Chociaż obecnie SGKW nie posiada licencji na przewóz towarów koleją, to na wszelki wypadek wagony te zostały zachowane. Nie wiadomo, co będzie za pół wieku. Nie da się wykluczyć sytuacji, że ponownie pojawi się potrzeba wznowienia przewozów towarowych po wąskim torze.
Bliższe plany zakładają uruchomienie przewozów pasażerskich na dwu odcinkach. Najbardziej zaawansowane są rozmowy w sprawie odbudowy odgałęzienia toru z rejonu przystanku Bytom Szombierki do nieczynnej Elektrociepłowni Szombierki. W dalszej perspektywie byłaby odbudowa w Tarnowskich Górach łuku toru, obok którego znajduje się Zabytkowa Kopalnia Srebra. Po wąskim torze od dawnej stacji wąskotorowej Repty pociągi miałyby kursować pod należący do wodociągów szyb Staszic. Tam powstać ma instytucja kultury, czyli w praktyce podziemna trasa turystyczna. To jednak melodia przyszłości, podobnie jak pomysł, aby wąski tor doprowadzić do peronu 1 stacji PKP Tarnowskie Góry – czyli śladem torów wykorzystywanych niegdyś przez wojsko.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
