Trwają negocjacje dotyczące stanowiska rządu na temat przyszłości funduszu sprawiedliwej transformacji. Joanna Pauly z Ministerstwa Przemysłu powiedziała w czwartek, że ścierają się poglądy związane z jego utrzymaniem lub nieutrzymaniem w przyszłej perspektywie finansowej Unii Europejskiej. Podczas debaty w Domu Śląskim. 5 września przy wspólnym stole usiedli politycy, przedstawiciele Ministerstwa Przemysłu, Urzędu Marszałkowskiego, samorządu, biznesu związków zawodowych i organizacji pozarządowych. Debatę zorganizowały organizacje pozarządowe: Polska Zielona Sieć i Pacjent Europa.
Dyrektorkę departamentu funduszy europejskich i spraw zagranicznych w Ministerstwie Przemysłu Joannę Pauly pytano o Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) podczas debaty "Czy Polska zawalczy o pieniądze na transformację?", zorganizowanej w Katowicach przez Polską Zieloną Sieć.
Negocjujemy w tej chwili stanowisko rządu związane z kształtem polityki spójności po 2027 r. Ścierają się różne poglądy związane z utrzymaniem lub nieutrzymaniem funduszu sprawiedliwej transformacji (). Ministerstwo Przemysłu stoi za tym, aby fundusz sprawiedliwej transformacji był utrzymany jako odrębny fundusz. Naszym zdaniem łączenie tego funduszu np. z polityką spójności będzie ze szkodą dla regionów górniczych - powiedziała Joanna Pauly.
Wyjaśniła, że fundusz sprawiedliwej transformacji powinien zostać utrzymany, ponieważ regiony górnicze w całej Unii Europejskiej mierzą się z długofalowymi problemami związanymi z wygaszaniem ciężkiego przemysłu. W związku z tym - w jej ocenie - potrzebują konsekwentnego wsparcia.
Województwo śląskie w perspektywie finansowej na lata 2021-2027 otrzymało z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji 2,2 mld zł. Zatwierdzenie programu - wstrzymywanego z powodu sporu o praworządność pomiędzy rządem Prawa i Sprawiedliwości a Komisją Europejską - ogłoszono 5 grudnia 2022 r. Koordynująca zespół wsparcia projektów transformacyjnych i informacji w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego Beata Goleśna poinformowała podczas debaty, że w ciągu 20 miesięcy w ramach naborów projektów zaangażowano ponad 70 proc. tej kwoty.
Największym projektem, który jest też projektem strategicznym, jest realizowana w Katowicach Dzielnica Nowych Technologii - Hub Gamingowo-Technologiczny, który redefiniuje ogromny obszar po kopalni Wieczorek. To ponad 300 mln zł dofinansowania (309 mln - PAP) - powiedziała Goleśna.
Wśród największych projektów wymieniła także Hub Zielonej Gospodarki w Tychach (96 mln zł dofinansowania) oraz IT Hub w Gliwicach (29 mln zł dofinansowania).
- Pytanie nie brzmi: czy Śląsk potrzebuje pieniędzy: tylko ile i na jak długo? Na pewno potrzebujemy ich więcej niż jest to zapisane w Funduszu Sprawiedliwej Transformacji” - powiedziała posłanka Monika Rosa podczas debaty w Domu Śląskim.
- To ostatni dzwonek, żeby zawalczyć o kontynuacje Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Jeśli teraz nie znajdą się liderzy, których głos będzie słyszalny w Parlamencie Europejskim to zabraknie środków, z których polskie regiony węglowe będą korzystać w procesie odchodzenia od węgla - wyjaśniła Alina Pogoda, inżynier górnictwa i geologii oraz specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w Polskiej Zielonej Sieci.
Województwo śląskie jest największym beneficjentem Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w Europie. - W ramach tego narzędzia do województwa śląskiego trafiło ok. 2,2 miliardów euro na projekty związane z transformacją w obszarze energetyki, cyfryzacji, górnictwa i hutnictwa, jak również na projekty miękkie związane z przekwalifikowaniami, edukacją, rozwojem kompetencji czy ochroną środowiska - wymieniał podczas debaty dr Mateusz Piotrowski ze Stowarzyszenia Pacjenta Europa. Jednym z przykładów takich działań jest inicjatywa Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
- Realizujemy projekt "KSSE dla transformacji" o wartości ponad 9 mln zł, w ramach którego oferujemy możliwość założenia własnej działalności gospodarczej i wsparcie w wysokości nawet do 100 tys zł dla osób zagrożonych zwolnieniami lub zwolnionych z sektora górniczego lub około górniczego - mówił podczas debaty Mateusz Rzeszowski z KSSE. Na potrzebę kreatywności w realizowanych projektach zwrócił uwagę Patryk Białas z Parku Naukowo Technologicznego „Euro Centrum”. „Musimy postawić na wsparcie startupów i innowacyjnych przedsiębiorstw, bo to są generatory nowych miejsc pracy (…) musimy w końcu wyjść poza schematy - podkreślił ekspert.
Uczestnicy debaty zgodnie stwierdzili, że transformacja regionu nie skończy się w obecnej perspektywie finansowej. Co więcej niektóre gminy nie zdążą nawet rozpocząć realizacji projektów z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.
- To z czego teraz nie skorzystamy to rozbrojenie terenów poprzemysłowych, czyli terenów inwestycyjnych. (…) Mamy takie miasta jak Radlin, Rybnik, Rydułtowy, gdzie jeśli umowa społeczna zostanie dochowana, eksploatacja będzie trwała do 2049 roku. I tu przemysł będzie korzystał z terenów, które zajmuje dzisiaj - zwracał uwagę burmistrz Radlina Zbigniew Podleśny. W latach 2047 - 2049 zostaniemy z terenami poprzemysłowymi, uzbrajanymi przez 150 albo i więcej lat, na których nie wiadomo co się znajduje i mam nadzieję, że wtedy mechanizm finansowania transformacji gospodarczej nadal będzie działać - podkreślił.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
