Piaski i żwiry są kopaliną numer jeden, jeśli chodzi o wydobycie. Bez nich trudno wyobrazić sobie rozwój świata. Wykorzystuje się je bowiem w budownictwie kubaturowym i infrastrukturalnym oraz do produkcji betonu. Nie mogło ich zatem zabraknąć w „Bilansie zasobów złóż kopalin w Polsce” przygotowanym przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
Jak czytamy w publikacji PIG-PIB, naturalne kruszywa piaskowo-żwirowe dzielą się na dwie zasadnicze grupy: kruszywa grube obejmujące żwiry i pospółki (kruszywo piaskowo-żwirowe) oraz kruszywa drobne – piaskowe. Rozmieszczenie piasków na obszarze Polski jest na ogół równomierne i jedynie w województwach południowych może zaznaczać się ich niedobór. Natomiast kruszywa naturalne grube, szczególnie poszukiwane, rozmieszczone są nierównomiernie i zwłaszcza województwa centralne odczuwają ich niedostatek. Geologiczne zasoby bilansowe kruszyw naturalnych według stanu na 31 grudnia 2022 r. wynosiły 20 664,01 mln t, a przyrost zasobów wyniósł 471,78 mln t. W sumie w Polsce mamy 10 999 udokumentowanych złóż. Najwięcej, bo 1485, w województwie mazowieckim. Potem kolejno: w wielkopolskim (1306), lubelskim (1002), warmińsko-mazurskim (864), łódzkim (860) oraz podlaskim (856). Największa ilość zasobów udokumentowana jest w województwach: dolnośląskim (2294 mln t), podlaskim (1800 mln t), małopolskim (1796 mln t), opolskim (1487 mln t), mazowieckim (1428 mln t) oraz zachodniopomorskim (1373 mln t). Zasoby przemysłowe wyniosły w 2022 r. 4337,26 mln t i wzrosły w stosunku do ubiegłego roku o 12,83 mln t.
Jak podał PIG-PIB, w ub.r. wydobycie piasków i żwirów ze złóż wyniosło 170,78 mln t. W stosunku do poprzedniego roku eksploatacja zmalała o 14,3 mln t, czyli o 7,7 proc., w przeciwieństwie do 2021 r., kiedy to wzrosła o 4,83 mln t. Wzrost wydobycia był jedynie w województwach pomorskim i zachodniopomorskim, natomiast jego ograniczenie w 14 województwach. Największy spadek eksploatacji zanotowano w województwach: warmińsko-mazurskim, lubuskim, łódzkim, mazowieckim, opolskim, podkarpackim i kujawsko-pomorskim.
Ponadto w 2022 r. zanotowano spadek zużycia w gałęziach przemysłu wykorzystujących kruszywa piaskowo-żwirowe: w budownictwie infrastrukturalnym i kubaturowym oraz produkcji betonów (m.in. betonu towarowego) i wyrobów betonowych. Aktualnie znaczną część produkcji kruszyw chłoną ogromne inwestycje infrastrukturalne, które w jakimś stopniu stabilizują rynek kruszyw.
Warto wspomnieć, że naturalne piaski i żwiry wydobywane są również podczas eksploatacji złóż węgla brunatnego. Ze złóż nieudokumentowanych, podczas eksploatacji w 2022 r. w kopalni Bełchatów z pola Szczerców wydobyto 939,92 tys. t kruszywa naturalnego: piaskowego, piaskowo-żwirowego i żwirowo-piaskowego.
„Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce” ukazuje się od 70 lat, a Państwowy Instytut Geologiczny jest jego wydawcą nieprzerwanie od 1988 r. W jego najnowszym wydaniu, które pojawiło się pod koniec czerwca br., przedstawiono informację o ponad 14,7 tys. udokumentowanych złóż.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Nie tylko piasek, są jeszcze inne skarby pod Polską ziemia do których chciwe łapy wysuwają Niemcy i ruscy.