„Tradycje barbórkowe oraz kult św. Kingi wśród górników solnych kopalni w Bochni i Wieliczce” trafiły na Krajową Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego - podała wielicka kopalnia.
„Serdecznie gratuluję Wnioskodawcom, którzy podejmują wysiłek zachowania pięknej i wyjątkowej tradycji dla przyszłych pokoleń. Mam nadzieję, że wpis przyczyni się do promocji niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz zwiększenia świadomości ogółu społeczeństwa wagi tradycji i przekazu międzypokoleniowego” – napisał wicepremier oraz minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.
Warto wyjaśnić, czym jest niematerialne dziedzictwo kulturowe. Na to odpowiedzi udziela Konwencja UNESCO, która mówi, że są to zwyczaje, przekaz ustny, wiedza i umiejętności oraz związane z nimi przedmioty i przestrzeń kulturowa, które są uznane za część własnego dziedzictwa przez daną wspólnotę, grupę lub jednostki.
Ten rodzaj dziedzictwa trwa przekazywany z pokolenia na pokolenie i jest stale odtwarzany we wspólnotach - w relacji ze środowiskiem grupy, historią, podejściem do przyrody. Niematerialne dziedzictwo stanowi dla ludzi źródło tożsamości, a także jest dla nich przejawem ciągłości. To tradycje i przekazy ustne, a wśród nich również język, sztuki widowiskowe, zwyczaje, rytuały oraz obrzędy świąteczne, wiedza i praktyki dotyczące przyrody i wszechświata, umiejętności z zakresu rzemiosła artystycznego.
Wielicka i bocheńska Barbórka oraz kult św. Kingi – patronki szczególnie bliskiej solnym górnikom, ponad wszelką wątpliwość spełniają kryteria Konwencji UNESCO. Stanowią o wyjątkowości zabytkowych podkrakowskich kopalń, spajają ich dzieje, pozostają wciąż żywym oraz istotnym wątkiem we współczesności. Po dziś dzień górnicze załogi Wieliczki i Bochni symbolicznie odmierzają czas od Barbórki do Barbórki. Z niecierpliwością czekają na dzień 4 grudnia, na jego uświęcony obyczajem porządek, w którym jest miejsce i na modlitwę, i na świętowanie. Podobną jednoczącą moc posiada kult św. Kingi. Górnicze pielgrzymki do grobu świętej w Starym Sączu sięgają XV w. W zabytkowych kopalniach przez stulecia górnicy stworzyli wiele wizerunków Kingi, założyli i udekorowali wiele dedykowanych jej kaplic i ołtarzy, zaś 24 lipca, w dzień liturgicznego wspomnienia patronki, spotykają się na mszy św.
Pierwsze wpisy w krajowym rejestrze niematerialnego dziedzictwa pojawiły się w roku 2014. Od tamtej pory lista stale wydłuża się, podkreślając rangę kolejnych żywych tradycji i zwyczajów. Listę prowadzi Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa. To już ponad 70 wpisów, wśród których odnotowano m.in. krakowskie szopkarstwo, pochód Lajkonika, sokolnictwo, bartnictwo, wyścigi kumoterek, gwarę warmińską czy polskie tańce narodowe. „Tradycje barbórkowe oraz kult św. Kingi wśród górników solnych kopalni w Bochni i Wieliczce” zostały umieszczone na Krajowej Liście 3 marca 2023 r.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
