Arkadiusz Kustra: Nie ma co ukrywać, że innowacyjne OZE, jak również potencjalne technologie magazynowania energii, będą należeć do krajów najbogatszych

W świetle odtworzenia eksploatacji po okresie zamrożenia działalności górniczej, kluczowe staje się utrzymanie wyrobisk pionowych w postaci szybów. Decyzja o ich utrzymaniu oraz zabezpieczeniu na nie wiadomo, jaki okres, pod przyszłą eksploatację, musi być decyzją biznesową opartą na racjonalnych przesłankach ekonomicznych związanych z wyborem alternatywnego wariantu drążenia nowych szybów. Należy pamiętać, że utrzymanie wyrobisk górniczych jest kosztownym procesem, który powiązany jest z geologią złoża, ale również z jego aspektami górniczymi.

Przy niepewności sytuacji rynkowej oraz przy aktualnych uwarunkowaniach regulacyjnych dla eksploatacji węgla w Polsce i w Europie wariantem tańszym wydaje się ten drugi, zakładający wykonanie od nowa wyrobisk na potrzeby odtworzenia w przyszłości eksploatacji, która musiałaby spełniać uwarunkowania nie tylko ekonomiczne, ale również społeczne i środowiskowe.

- Czy w takim wypadku jest szansa na powrót do eksploatacji w przyszłości, jeżeli całą infrastrukturę trzeba będzie zbudować od nowa?
- Plany rządowe dotyczące integracji podmiotów górniczych w jeden organizm zakłada centralizację z jednoczesnym sukcesywnym wygaszaniem eksploatacji. Oczywiście takie działania mają zapewnione finansowanie i będą wspomagane funduszami europejskimi na restrukturyzację. Te procesy będą oderwane od przyszłych tendencji rynkowych i koniunktury. A jeżeli trendy w przyszłości się odwrócą i węgiel wróci do łask, ponieważ okaże się, że nie jesteśmy w stanie osiągnąć zeroemisyjności energetyki w tak krótkim czasie? Z kolei gaz jako paliwo przejściowe zostanie sprowadzony przez Unię Europejską do poziomu paliwa kopalnego równorzędnego w traktowaniu z węglem?

Wtedy trzeba być przygotowanym na nowe inwestycje poza strukturami, które będą w fazie sukcesywnej i stopniowej likwidacji. Nowe inwestycje niepowiązane z dotychczasowymi nie będą rodzić konieczności zwrotu pieniędzy publicznych przy konieczności rozwijania działalności. Warto się już dzisiaj nad tym zastanowić, aby w przyszłości zabezpieczyć sobie możliwości prawne odtworzenia eksploatacji węgla z pokładów, które posiadamy i o których dzisiaj wiemy, a które dzisiaj nie będą udostępnione. Jednocześnie nie zrobimy tego ze spółek skoncentrowanych w nowym podmiocie, który za chwilę powstanie, tylko z nowych przedsięwzięć. To oczywiście dywagacje, ale warto je też wziąć dzisiaj pod rozwagę.

- Niektóre kraje, jak Chiny, nie mówią o dekarbonizacji, stawiają na węgiel. Czy świat z czasem zmusi Chiny, by zrezygnowały z węgla i postawiły na OZE?
- Myślę, że na kwestię rezygnacji Chin z węgla trzeba patrzeć z kilku perspektyw. Jedna to wewnętrzne ambicje Chin do bycia państwem nowoczesnym i innowacyjnym. W chwili obecnej skok cywilizacyjny Chin i osiągnięcie statusu jednej z największych gospodarek świata stały się możliwe m.in. dzięki niskim kosztom pracy i energii, które spowodowały, że „największa fabryka świata” była konkurencyjna i efektywna. Nie należy jednak zapominać, że ten skok cywilizacyjny Chin odbył się ogromnym kosztem społecznym oraz środowiskowym i został okupiony wysoką ceną. Zmiana tego wizerunku pewnie będzie zdeterminowana postawieniem na odnawialne źródła energii i innowacyjne technologie jej wytwarzania oraz magazynowania, co może spowodować, że węgiel stanie się paliwem niepożądanym. Dodatkowo należy zaznaczyć rosnącą presję producentów końcowych, pracujących w zintegrowanych łańcuchach wartości, na wytwórców energii do raportowania śladu węglowego i sprawozdawczości w zakresie pochodzenia produktów i sposobów ich wytwarzania z różnych źródeł. Z drugiej jednak strony produkcja energii z węgla, zwłaszcza poza granicami Europy, gdzie wytwarzanie będzie wolne od certyfikatów i praw do emisji, będzie stosunkowo tania i może po prostu się opłacać dla gospodarki i jej znaczenia. Konkludując, wizerunek zewnętrzny państwa nowoczesnego będzie konkurował z wewnętrznym interesem ekonomicznym. Powiązanie tych sfer w ramach koncepcji zrównoważonego rozwoju może powodować balansowanie pomiędzy tymi obszarami, które zostanie zapewne „sprytnie” opakowane w bezpieczeństwo energetyczne i politykę niskoemisyjnej gospodarki Chin.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM.
Szczegóły: nettg.pl/premium

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.