Z końce 2015 r. wygasła koncesja na eksploatację w kopalni odkrywkowej OZG Skrzypiec II u podnóża Gór Opawskich. Pięć lat wystarczyło, by odsłonięte profile geologiczne upodobały sobie ptaki z gatunku żołna, tworząc tam swoje miejsca gniazdowania. Teraz jest ich tak wiele, że przyrodnicy wysunęli wniosek o utworzenie rezerwatu przyrody. Ptakom nie przeszkadzało nawet to, że na terenie nieczynnej kopalni organizowane były rajdy motocyklowe.
Kopalnia OZG Skrzypiec II znajduje się na terenie gminy Lubrza w powiecie prudnickim. To jeden z czterech zakładów górniczych, usytuowanych przy lokalnej drodze łączącej wsie Trzebina i Skrzypiec. Koncesja na wydobycie kruszywa wydana została w 2002 r. Wcześniej, od czasów powojennych, funkcjonowały w pobliżu inne wyrobiska.
Po tym, jak z końcem grudnia 2015 r. wygasła koncesja eksploatacyjna, na terenie nieczynnej kopalni zaczęto co jakiś czas organizować zawody motocyklistów, m.in. w ramach cyklu IPONE Cross Country Series.
Mimo tego na terenie nieczynnej kopalni dogodne miejsce do gniazdowania znalazła żołna zwyczajna (łac. Merops apiaster), niewielki ptak preferujący piaszczyste urwiska, wąwozy, a także skarpy różnego pochodzenia, w tym również te powstałe w kopalniach odkrywkowych.
W marcu 2021 r. opracowana została Ekspertyza kierunków rozwoju sieci opolskich rezerwatów przyrody. Dotyczy ona nie tylko miasta Opola, lecz całego województwa opolskiego. Opracowała ją grupa naukowców: Krzysztof Badora, Grzegorz Hebda, Arkadiusz Nowak, Michał Sierakowski i Radosław Wróbel. Jako jedno z miejsc proponowanych do objęcia ochroną wskazali teren nieczynnej kopalni w gminie Lubrza. Miałby tam powstać faunistyczny rezerwat przyrody Skrzypiec. Argumentem przemawiającym jest stwierdzona tam niedawno kolonia lęgowa żołny.
Autorzy koncepcji zdają sobie sprawę, że proponowany rezerwat Skrzypiec należy do grona potencjalnych rezerwatów o niskich walorach krajobrazowych, ze względu na położenie w sąsiedztwie istniejących i fedrujących kopalń odkrywkowych. Nie sprzyjać ochronie mogą też plany dalszego wykorzystania tego terenu jako zorganizowanej strefy sportów motorowych. Jednak stwierdzona w tym miejscu liczba par lęgowych szacowana jest na około 3 proc. krajowej populacji tego gatunku, a w całym województwie opolskim nie jest znane inne miejsce, gdzie ptak ten wystepowałby w większej liczebności.
Czy rezerwat powstanie, tego nie wiemy. Jedno jest pewne – eksploatacja górnicza w jego sąsiedztwie może potrwać jeszcze ponad jedną trzecią wieku. Położone w pobliżu Kopalnia Kruszywa Naturalnego Trzebina i OZG Skrzypiec mogą prowadzićwydobycie do maja 2030 r., natomiast kopalnia Skrzypiec I, otrzymała koncesję ważną do końca grudnia 2058 r.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
