Polska Grupa Górnicza stawia na technologię przyszłości w szkoleniu pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy

Jeszcze kilkanaście lat temu wirtualna rzeczywistość (ang. virtual reality) mogła się wydawać czymś zupełnie abstrakcyjnym. Pomysłem żywcem wyciągniętym z książek czy filmów science fiction. Okazuje się jednak, że dziś to rzecz, którą możemy mieć w domu, i doskonale się przy niej bawić. Jednak poza aspektem rozrywkowym można ją wykorzystać do celów edukacyjno-szkoleniowych. Tak właśnie jest w Polskiej Grupie Górniczej, gdzie projekty dotyczące VR są rozwijane już od połowy 2018 r.

Pierwszy scenariusz, przy którym wykorzystano środowisko VR, dotyczył obsługi i konserwacji przenośnika taśmowego. Pracownik „uzbrojony” w specjalne gogle oraz kontrolery, dzięki odpowiedniej aplikacji i specjalnym kamerom mógł się przenieść do wyrobiska i tam sprawdzić, czy swoją pracę wykonuje zgodnie z przepisami. Przy realizacji tego scenariusza Zakład Informatyki i Telekomunikacji PGG współpracował z firmą zewnętrzną.

– Ten pomysł narodził się w Biurze BHP i Szkoleń PGG i cieszymy się, że jest dalej rozwijany.

Na bazie dotychczasowych doświadczeń możemy stwierdzić, że taka forma szkoleń została dobrze przyjęta przez pracowników. Jest to coś nowego i innego. Na razie w ten sposób udało nam się przeszkolić ponad 400 osób. Wynik ten byłby na pewno dużo lepszy, ale nasze plany pokrzyżowała pandemia – mówi dyrektor Biura BHP i Szkoleń PGG Grzegorz Ochman, który dodaje, że od pewnego czasu spółka posiada już swój dział zajmujący się rozwojem aplikacji szkoleniowej w technologii wirtualnej rzeczywistości. 

Praca przed monitorem i pod ziemią
Laboratorium VR działające w ZIT tworzą szef projektu Grzegorz Pyka oraz Dawid Pisko. To oni odpowiadają za to, co w goglach zobaczą szkoleni górnicy.

– Wszystko zaczyna się od Biura BHP i Szkoleń, które na podstawie analiz wypadkowych oraz zaistniałych zdarzeń wskazuje punkt wyjścia. Tak właśnie było przy ostatnim scenariuszu, który dotyczy wymiany bezpiecznika topikowego w komorze dolnego napięcia ognioszczelnej stacji transformatorowej. Kolejnym naszym krokiem była wizyta u producenta tych urządzeń, celem pozyskania niezbędnych danych referencyjnych, w tym pomiarów, tekstur, a także nagrania dźwięków – mówi Grzegorz Pyka.

– W naszej pracy do przygotowania obiektów 3D wykorzystujemy aplikację 3ds Max znanego na rynku producenta Autodesk, aby potem jak najdokładniej odwzorować dany przedmiot w środowisku VR. Ponadto filmowaliśmy u producenta całą procedurę związaną z pracami konserwacyjnymi prowadzonymi przy transformatorze. Korzystamy także z dokumentacji techniczno-ruchowej, a także z modeli 3D, jeśli producent je udostępnia. Zależy nam na wprowadzeniu odpowiednio wysokiego poziomu immersyjności – wyjaśnia grafik Dawid Pisko.

Laboratorium VR, aby zebrać odpowiednią ilość danych wykorzystywanych w swoich pracach, odwiedza także wyrobiska.

– Zjeżdżamy do różnych kopalń PGG i tam staramy się zbierać jak najwięcej materiałów, które mogą się nam przydać. To nie tylko filmy i zdjęcia, ale także dźwięki charakterystyczne dla kopalni, jak choćby pracujący przenośnik. Oprawa dźwiękowa ma bardzo duże znaczenie w sytuacji, gdy ktoś na głowie ma gogle wyposażone w słuchawki. To tworzy ten klimat kopalni. Naszym celem jest oddanie wysokiego poziomu realizmu – mówi Grzegorz Pyka. 

Muszą przewidzieć wszystko
Po zebraniu danych zaczyna się układanie schematu, według którego ma przebiegać scenariusz. Na tym etapie muszą zostać uwzględnione wszystkie przypadki użycia, nawet te najmniej oczekiwane.

– Na tym to polega, że „gracz”, który wchodzi w to środowisko, musi poczuć, że może tu zrobić wszystko, na co ma ochotę. Dlatego musimy uwzględniać dosłownie każde, nawet najmniej prawdopodobne zachowanie. Konsultujemy to z ekspertami i nawet oni są czasami zaskoczeni naszą „kreatywnością” w poszukiwaniu potencjalnych możliwości rozwoju wydarzeń – mówi szef projektu, który dodaje, że czas pracy nad danym scenariuszem to wypadkowa wielu czynników.

– W przypadku szkolenia dotyczącego transformatora prace trwały blisko rok. Najwięcej trzeba się było napracować przy tworzeniu modeli – wyjaśnia Pyka.

– Korzystamy z posiadanych zasobów, tak jak w przypadku modeli wyrobisk, które przygotował już wcześniej kierownik Sławomir Bogacki. Są jednak modele, które tworzymy od zera – mówi Dawid Pisko, który przyznaje, że do takiej pracy potrzebne są niezwykle wydajne i stabilne stacje robocze. Ważnym elementem aplikacji rozwijanej w PGG jest jej fizyka, czyli przełożenie na środowisko VR właściwości znanych z realnego świata, takich jak np. grawitacja.

– Korzystamy z silnika Unreal Engine, który w mojej opinii jest obecnie najlepszym narzędziem do tworzenia gier. Możemy na nim stworzyć wszystko. Ogranicza nas w zasadzie tylko wyobraźnia, czas i budżet. Dzięki niemu możemy choćby sprawić, że „gracz” w VR może rzucać narzędziami, czy może wchodzić w interakcję z elementami otoczenia w dowolny sposób – mówi szef projektu.

Obecnie Laboratorium VR pracuje nad kolejnym scenariuszem, który będzie dotyczyć szkolenia z procedur gaszenia różnych źródeł ognia w budynku biurowym. Trwają także przygotowania do tworzenia nowego projektu związanego z pracą górników.

– W dalszej perspektywie Zakład planuje kontynuować prace w zakresie tworzenia kolejnych scenariuszy w technologii VR, ale przede wszystkim chce skupić się na wyposażeniu biznesu w nowoczesne narzędzia informatyczne, przeznaczone do zaawansowanej analityki z wykorzystaniem algorytmów sztucznej inteligencji oraz technologii RPA (Robotic Process Automation). To nowe kierunki, w których realizowane są już pierwsze projekty, a które mają w przyszłości utrzymać na wysokim poziomie jakość świadczonych przez PGG usług dla potencjalnych klientów w okresie transformacji energetycznej – podsumowuje dyrektor ZIT Marcin Spisak. 

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.