Sześćdziesiąt lat temu zakończono wydobycie rud arsenu w Złotym Stoku. Pozostałością działalności górniczej są liczne hałdy, zawierające m.in. towarzyszące arsenowi złoto. Udoskonalona z upływem lat technologia pozwalałaby sięgnąć po to, co niegdyś wydawało się nieopłacalne. Co zatem stoi na przeszkodzie?
- Hałdy kopalniane, składowiska żużli pohutniczych i osadniki ze szlamami arsenowo-złotonośnymi w rejonie Złotego Stoku także były obiektem badań różnych ośrodków naukowych. Z jednej strony oceniano nowymi metodami laboratoryjnymi zagrożenia, jakie stwarzają takie obiekty dla środowiska przyrodniczego - skażenie gleb, wód podziemnych i powierzchniowych, roślin, a z drugiej - możliwość odzysku złota z tych odpadów. Ten drugi aspekt był w orbicie zainteresowania przemysłu. Podjęto prace badawcze w skali półprzemysłowej, osiągając wynik, koncentrację złota w półprodukcie, na poziomie bliskim ekonomicznej opłacalności. Na przeszkodzie stają jednak wymagania ochrony przyrody, w tym przypadku użytek ekologiczny Hałda Storczykowa, a także ograniczenia w Śnieżnickim Parku Krajobrazowym - stwierdza Krystian Lisiak, rzecznik prasowy Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie.
Dwadzieścia lat po zakończeniu wydobycia rud arsenu utworzony został 28 października 1981 r. decyzją wałbrzyskich władz wojewódzkich Śnieżnicki Park Krajobrazowy. Objął on swym zasięgiem m.in Góry Złote. Czy któreś zapisy prawne dotyczące Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego definitywnie uniemożliwiają podjęcia eksploatacji hałd w Złotym Stoku?
- W granicach tegoż Parku Krajobrazowego obowiązują zakazy określone w rozporządzeniu Wojewody Dolnośląskiego z dnia 27 lutego 2008 r. w sprawie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, w tym zakaz pozyskiwania dla celów gospodarczych skał, w tym torfu oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów - z wyjątkiem przedsięwzięć polegających na pozyskiwaniu dla celów gospodarczych skał, w tym torfu, a także minerałów na powierzchni mniejszej niż 25 ha, jeżeli przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę Parku, oraz zakaz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu; z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych - informuje Katarzyna Łapińska, zastępca regionalnego dyrektora ochrony środowiska we Wrocławiu.
Natomiast 12 grudnia 2003 r. wydane zostało rozporządzeniem wojewody dolnośląskiego, tworzące użytek ekologiczny Hałda Storczykowa. W § 7 tegoż rozporządzenia wymienione są zakazy obowiązujące w stosunku do tego użytku, w tym m.in. zakazy niszczenia, uszkodzenia lub przekształcenia obiektu, wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu oraz uszkadzania i zanieczyszczania gleby. Organem odpowiedzialnym za nadzór nad Hałdą Storczykową jest w świetle obowiązujących przepisów Rada Gminy Złotego Stoku.
W praktyce oznacza to, że przemysłowy odzysk złota z tejże hałdy nie może być obecnie brany pod uwagę.
- Należy przy tym podkreślić, że w przypadku objęcia hałd pogórniczych lub pohutniczych ochroną w formie ustanowienia jednej z form ochrony przyrody np. użytku ekologicznego lub stanowiska dokumentacyjnego, z reguły wiąże się z wykluczeniem możliwości ich eksploatacji, gdyż powodowałoby to naruszenie zakazów obwiązujących w stosunku do tych form ochrony przyrody. Ewentualna eksploatacja takich terenów byłaby możliwa w przypadku wskazania odpowiednich odstępstw w aktach pranych ustanawiających daną formę ochrony przyrody - wskazuje Katarzyna Łapińska.
Hałdy w Złotym Stoku zostały zinwentaryzowane przez PIG-PIB w ramach dwuetapowego zadania Mineralne surowce odpadowe na hałdach dawnego górnictwa i przetwórstwa kopalin Sudetów. Informacja o hałdach dostępna jest publicznie na stronie internetowej PIG-PIB, gdzie umieszczono geobazę hałdy. Mapa tejże geobazy wskazuje, że hałdy poarsenowe w Złotym Stoku znajdują się w Wąwozie Kłodzkim oraz, w znacznie większych ilościach, w dolinie potoku Trująca i na okolicznych zboczach górskich.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
