Gospodarka i konsumpcja bez wydobycia surowców nie istnieją, a tych z każdym rokiem zużywamy coraz więcej

Z  surowców korzystamy, od kiedy zeszliśmy z drzewa. Bez nich i bez górnictwa, które je nam dostarcza, nadal siedzielibyśmy w jaskiniach i szałasach. Rocznie każdy z nas zużywa prawie 8 ton kruszywa różnego rodzaju, które dostarcza nam górnictwo.

Bez surowców nie byłoby nie tylko prądu w gniazdkach, ale dróg, samochodów, sprzętu AGD, telefonów, komputerów i wszystkiego tego, co mamy dzięki postępowi. Nasza gospodarka jest na nich oparta. Największe spółki w kraju są związane z wydobyciem i przetwarzaniem surowców. 

Lista jest bardzo dług
Już 2,5 mln lat temu człowiek po raz pierwszy użył kamienia, polując na zwierzęta czy chcąc zapewnić sobie bezpieczeństwo. Z czasem wykorzystanie minerałów rosło. Raport ONZ z 2016 r. pokazał, że tylko między rokiem 1970 a 2010 zużycie pierwotnych zasobów potroiło się i wciąż rośnie. Według prognoz, w 2050 r. świat będzie ich potrzebował 180 mld t rocznie. Surowce są podstawą dla rozwoju m.in. rolnictwa, budownictwa, transportu oraz energetyki. Jednym słowem, dostępność do surowców determinuje rozwój państwa, a tym samym zaspokojenie potrzeb bytowych ludności.

Każdy z nas każdego dnia zużywa to, co wydobywają górnicy. Je posiłki na talerzu z ceramiki, do wykonania której są potrzebne kaolinity. Szklanka i szklany blat stołu to piaski kwarcowe, lodówka – metale. To wszystko surowce. Podobnie jest w medycynie (np. leki), czy w rolnictwie (nawozy, środki ochrony roślin). Do produkcji komputera używa się ponad 30 różnych surowców. Do produkcji auta potrzeba ich jeszcze więcej. Żelazo, aluminium i cynk są konieczne do wyprodukowania karoserii, platyna oraz pallad do katalizatora, a miedź do przewodów elektrycznych. Żeby zbudować wiatrak, który ma nam dać czystą energię, też potrzebujemy surowców. Przykład to słynne magnesy wiatrowe wykorzystujące neodym, dość rzadki i kosztowny pierwiastek. Nawet w karmie dla psów 40 proc. składu stanowią surowce mineralne. 

Użyteczne kopaliny
Według encyklopedii PWN górnictwo to „dział techniki obejmujący całokształt procesów związanych z wydobywaniem z ziemi kopalin użytecznych, ich przeróbką w celu racjonalnego wykorzystania i dostosowania do potrzeb użytkowników, również dział gospodarki”. Dzielimy je m.in. na węglowe, rudne i solne. Wydobywamy boksyty, rudy żelaza, cyny, cynku, magnezu, manganu, miedzi, niklu, ołowiu, srebra, tytan, uran, diamenty, platynę, sól, węgiel, złoto, ropę naftową, gaz ziemny, ale też glinę, piasek, żwir, granit, bazalt i wapień.

Początki górnictwa sięgają epoki kamienia łupanego. Od tego czasu dzieli nas przepaść. Wydobywanie surowców to już nie siła mięśni, ale skomplikowane maszyny, nowoczesne technologie i roboty. Wszystko po to, aby zapewnić człowiekowi dobrobyt. Największym wyzwaniem dla branży górniczej i wydobywczej jest dzisiaj konieczność inwestowania w innowacyjne technologie, dbanie o bezpieczeństwo pracowników oraz minimalizowanie niekorzystnego oddziaływania na środowisko naturalne. Bez tego dalszy rozwój i znalezienie nowych rynków zbytu będą jeszcze trudniejsze niż obecnie.

Gospodarka bez górnictwa, surowców nie istnieje. Zużywamy ich coraz więcej. Bezpieczeństwo surowcowe to problem, który staje się coraz poważniejszy. Zapotrzebowanie na energię rośnie. Rosną także ceny nośników energii, z ropą naftową i gazem ziemnym na czele.

Dla województwa śląskiego, jego gospodarki, najważniejsze jest górnictwo węgla kamiennego, które generuje wraz z otoczeniem niemal 500 tys. miejsc pracy i płatności publicznoprawne wartości przekraczającej rocznie 6 mld zł rocznie. 

Liczba kopalń w Polsce (dane za Wyższym Urzędem Górniczym na 31 grudnia 2019 r.):

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.