Do historii przeszły jako porozumienia sierpniowe, choć tak naprawdę dwa z nich podpisano w sierpniu, a dwa we wrześniu 1980 r.
W najbliższą niedzielę (3 września) odbędą się uroczystości upamiętniające trzecie z nich – Porozumienie Jastrzębskie. Podpisano je w kopalni Zofiówka (wówczas Manifest Lipcowy). O wydarzeniu tym przypomina pomnik znajdujący się przed zakładem. To przed nim niejednokrotnie z ust najważniejszych osób w państwie padały słowa dotyczące znaczenia górnictwa dla polskiej gospodarki i jego przyszłości. Tegoroczne uroczystości rozpoczną się o godz. 9.30 od mszy św. w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła („Na Górce”). Potem obchody przeniosą się pod pomnik, gdzie po godz. 11 zostaną złożone kwiaty.
Sierpień 1980 r. to jeden z najważniejszych miesięcy w polskiej historii. Zaczęło się 14 sierpnia od strajku w Stoczni Gdańskiej, do którego potem dołączały kolejne zakłady. 17 sierpnia Międzyzakładowy Komitet Strajkowy ogłosił listę 21 postulatów. Listę otwierało żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych. Pozostałe dotyczyły przestrzegania konstytucyjnych praw i wolności, zniesienia przywilejów partyjnych oraz poprawy warunków bytowych społeczeństwa. Należy wspomnieć, że już w XXI w. decyzją sekretarza generalnego UNESCO tablice, na których spisano postulaty, zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Wydarzenia sierpnia ’80 zakończyły się porozumieniami, które podpisano kolejno w Szczecinie (30 sierpnia), Gdańsku (31 sierpnia), Jastrzębiu-Zdroju (3 września) i w Dąbrowie Górniczej (11 września).
Porozumienie w kopalni Zofiówka podpisano o godz. 5.45. Ze strony MKS podpisy złożyli pod nim m.in. przewodniczący Jarosław Sienkiewicz oraz wiceprzewodniczący Stefan Pałka i Tadeusz Jedynak. Ze strony rządowej dokument podpisali m.in. wicepremier Aleksander Kopeć, sekretarz KC PZPR w Katowicach Andrzej Żabiński oraz minister górnictwa Włodzimierz Lejczak.
W porozumieniu potwierdzono ustalenia gdańskie oraz m.in. zniesiono 4-brygadowy system pracy w górnictwie, wprowadzono wolne soboty dla całej Polski, ustalono rewaloryzację wynagrodzeń przy wzroście kosztów utrzymania.
W ub.r. w uroczystościach rocznicy podpisania Porozumienia Jastrzębskiego brała udział premier Beata Szydło, która przypomniała postawę, jaką w 1980 r. wykazali się górnicy z Jastrzębia-Zdroju.
- To nie były wygórowane żądania, ale wtedy w 80. roku trzeba było o tę normalność upominać się i strajkować. I tak zrobili górnicy (...) Godna praca, godne życie, wywalczone zostało protestami ludzi, którzy wtedy w 80. roku mieli odwagę upomnieć się jeden o drugiego. Mieli odwagę stanąć w obronie wolności ojczyzny, rodzin polskich, polskich pracowników - mówiła premier i dodała, że za to górnikom należy się cześć i chwała.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
