Pod skrótem ULKA kryją się Uniwersyteckie Laboratoria Kontroli Atmosfery. W ramach tego projektu powstało pierwsze w Polsce ruchome laboratorium w postaci balonu na ogrzane powietrze. Został on zamówiony w Wielkiej Brytanii. Przedsięwzięcie to zostało dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Wysokość dotacji wyniosła 300 tys. zł.
Uniwersyteckie Laboratoria Kontroli Atmosfery funkcjonujące na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego mają wzmocnić bazę dydaktyczną dla dotychczas istniejących i cieszących się dużym zainteresowaniem kierunków: Międzywydziałowego Kierunku Ochrona Środowiska, kierunku Geofizyka, Geologia, Geografia i Biofizyka.
Dzięki zastosowaniu balonu będzie można przeprowadzać bezpośrednie pomiary składników gazowych i aerozoli powietrza, pobierać próbki, zarówno w gradiencie poziomym jak i pionowym do wysokości około 4 km. Ponieważ balon nie posiada napędu, ruch w kierunku poziomym jest zgodny z naturalnym ruchem powietrza co stwarza unikalną sytuację poboru próbek w strefach atmosfery, które nie zostały zaburzone żadnymi urządzeniami mechanicznymi. Utrzymując stałą wysokość położenia balonu, podczas lotu poziomego, istnieje możliwość przeprowadzenia pomiarów i pobieranie próbek na stałych wysokościach względem Ziemi, od źródła zanieczyszczeń, np. komina emitora do miejsca, kiedy zawartość zanieczyszczeń spadnie poniżej progu oznaczalności. Będzie to możliwe, ponieważ balon będzie się poruszał biernie zgodnie z kierunkiem rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, co pozwoli na przeprowadzenie pomiarów związanych z transportem tych zanieczyszczeń i ustaleniem ich składu w zależności od odległości od źródła.
Projekt ULKA ma pozwolić na zaznajomienie studentów z nowoczesnymi metodami badawczymi, mającymi zastosowanie w poznaniu środowiska, wczesnym rozpoznaniu jego zagrożeń oraz skutecznej ich eliminacji. Natomiast doposażenie istniejących stacjonarnych laboratoriów w nową aparaturę posłuży studentom oraz doktorantom w opanowaniu metod i technik badawczych stosowanych w ocenie stanu środowiska i jego zagrożeń, a także poznawaniu innowacyjnych działań proekologicznych zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
W galerii: Balon-laboratorium należący do Uniwersytetu Śląskiego (zdjęcia: WFOŚiGW w Katowicach).
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.