Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, które odbyło się w dniach 13-15 stycznia, grupa posłów .Nowoczesnej wniosła projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz ustawy Kodeks pracy.
Wśród najważniejszych zapisów projektu znajduje się propozycja zwolnienia pracodawcy z obowiązku wynagradzania funkcyjnych pracowników związkowych oraz udostępniania związkom zawodowym pomieszczeń i urządzeń niezbędnych do wykonywania ich działalności. Projekt zakłada również wprowadzenie obowiązku pełnej transparentności gospodarki finansowej związków zawodowych. Dokument został skierowany do Biura Legislacyjnego oraz Biura Analiz Sejmowych. Nowelizacja ma zmniejszyć straty polskich kopalń o ok. 5 proc. rocznie.
Jak piszą w uzasadnieniu projektu posłowie .Nowoczesnej, obecnie, ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych przewiduje prawo do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy przez funkcyjnych członków zarządu zakładowej organizacji związkowej. W przedziale 150-500 członków zakładowej organizacji związkowej jest to jeden pracownik, a w przedziale 1001-2000 członków - 3 pracowników. Tacy pracownicy, zależnie od wniosku związku, mogą być zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenie lub bezpłatnie. W pierwszym przypadku koszty ponosi pracodawca.
Obecna ustawa nakłada na pracodawcę obowiązek zwolnienia pracownika od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas wykonania doraźnej czynności związanej z funkcją związkową. Podobne obowiązki nałożone są na pracodawcę wobec pracowników pełniących funkcję w międzyzakładowych organizacji związkowych. Projekt przewiduje ograniczenie tych obowiązków jedynie do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy oraz zwolnienia od pracy zawodowej. Pracodawca nie będzie już musiał ponosić kosztów wynagrodzeń funkcyjnych pracowników związkowych.
Zmianą mającą podobny w swym skutku cel jest także zmiana art. 258 § 2 Kodeksu pracy. Zmierza ona do zmniejszenia po stronie pracodawców kosztów działania komisji pojednawczej. W obowiązującym stanie prawnym pracodawca jest obowiązany do udostępnienia związkom zawodowym na warunkach określonych w umowie pomieszczeń i urządzeń niezbędnych do wykonywania działalności związkowej. Projekt przewiduje, że pracodawca będzie miał jedynie obowiązek udostępnienia pomieszczenia, o ile takie posiada, na spotkania w celu omówienia spraw dotyczących ogółu członków organizacji związkowej lub ogółu pracowników.
Art. 331 ustawy o związkach zawodowych nakłada na pracodawcę, w przypadku złożenia wniosku przez zakładową organizację związkową, bezwzględny obowiązek pobierania z wynagrodzenia pracownika składek związkowych i przekazywania ich rachunek bankowy związku. Po zaproponowanej zmianie tego przepisu pobieranie składek związkowych przez pracodawcę następować będzie jedynie w przypadku gdy pracodawca i związek zawrą w tej sprawie odrębne porozumienie.
Odrębnym, samodzielnym zagadnieniem regulowanym w projekcie są zmiany w zakresie prowadzenia gospodarki finansowej przez związki. Po pierwsze proponuje się modyfikację przepisu określającego przedmiot statutu o obligatoryjne uregulowanie w nim zasad gospodarki finansowej związku (art. 1 pkt 1). Po drugie nowelizacja wprowadzi zasadę jawności gospodarki finansowej związku, przejawiającą się w szczególności przez obowiązek upubliczniania sprawozdań finansowych wszystkich związków zawodowych (art. 1 pkt 7 dodanie nowego rozdziału 4a). Do tej pory dla związków zawodowych, mimo publicznego charakteru ich działalności, nie przewidywano takich wymagań.
Jak argumentują posłowie .Nowoczesnej ustawa będzie miała pozytywne skutki społeczne.
"Przyczyni się do wyrównania praw i obowiązków związków zawodowych i pozostałych organizacji społecznych. Likwidacja nadmiernych przywilejów złagodzi konflikty między pracodawcami a związkowcami oraz wymusi na działaczach związkowych większą dbałość o powiększanie liczby członków związków i realne dbanie o ich prawa. Związki będą musiały bardziej aktywnie zabiegać o poprawę sytuacji wszystkich pracowników, również tych niezrzeszonych, a pracownicy bardziej docenią pracę i zaangażowanie związkowców, niż mało produktywne wykorzystywanie pieniędzy pracodawcy na utrzymywanie związku. Transparentność gospodarki finansowej związków zawodowych umożliwi obiektywną ocenę działalności organizacji związkowych i ich działaczy oraz zwiększy do nich zaufanie".
Projektowane zmiany nie wpłyną natomiast na skutki gospodarcze w skali kraju z jednym wyjątkiem - górnictwa. W projekcie czytamy:
"Efekty ustawy będą najbardziej widoczne w górnictwie - w kopalniach działa po kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt związków zawodowych, liczbę etatów związkowych liczy się w setkach, a ich koszty to kilkadziesiąt milionów rocznie. Likwidacja tych kosztów pozwoli zmniejszyć straty kopalń o około 5 proc. rocznie".
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
WYŚWIETL ZAŁĄCZNIK