Specjalna strefa ekonomiczna, to wyodrębniona administracyjnie część terytorium danego kraju, w której działalność gospodarcza może być prowadzona na preferencyjnych warunkach, tj. przedsiębiorstwom, które uzyskały zezwolenie na działalność w strefie, przysługuje pomoc publiczna m.in. w postaci zwolnienia podatkowego. SSE powstały w Polsce w 1994 r. by przyciągać kapitał zagraniczny. Od kilku lat najwięcej inwestują w nich polscy przedsiębiorcy.
W SSE, jak podało Ministerstwo Gospodarki, na koniec 2014 r. polski biznes zainwestował blisko 19,4 mld zł. W 2014 r. udział inwestycji polskich w ogólnej wartości zainwestowanego kapitału stanowił 19 proc. W tym okresie największym udziałem kapitału pochodzącego z Polski charakteryzowały się strefy:
• słupska,
• suwalska i
• starachowicka, w których stanowił on ponad połowę całkowitych nakładów inwestycyjnych.
Do największych inwestorów w strefie słupskiej, należały spółki: Paula Fish i Nordglass, w suwalskiej - Porta KMI Poland i Aquel, zaś w starachowickiej - Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy, Valdi Ceramika oraz Cerrad.
Polscy przedsiębiorcy zajęli również pierwsze miejsce pod względem kraju pochodzenia kapitału w strefach:|
• krakowskiej (38,6 proc.),
• mieleckiej (34,2 proc.) oraz
• łódzkiej (29,3 proc.)
Jednocześnie kapitał pochodzący z Polski osiągnął najwyższą wartość spośród wszystkich stref w Łódzkiej SSE, osiągając w 2014 r. wartość ponad 3,6 mld zł.
Choć zainteresowanie inwestycjami w SSE nie jest już takie, jak w latach dziewięćdziesiątych, to jednak nadal znajdują się inwestorzy, chcący skorzystać z mechanizmów funkcjonowania specjalnych obszarów ekonomicznych.
Kilka przykładów.
Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna w pierwszym półroczu 2015 r. wydała pięć zezwoleń na działalność. Firmy R&D Tech, Faurecia Gorzów, TEKRA, Novavent oraz INSTEL zadeklarowały inwestycje w strefie w wysokości ok. 125 mln zł, a także utworzenie blisko 120 nowych miejsc pracy.
Przedsiębiorstwo R&D Tech planuje inwestycję polegającą na utworzeniu nowego zakładu produkcyjny składającego się z hali oraz powierzchni biurowej. W fabryce będą projektowane oraz konstruowane maszyny produkcyjne i kompletne linie technologiczne do produkcji profili z PCV, aluminium oraz stopów lekkich wykorzystywanych w procesie wytwarzania stolarki otworowej.
Inwestycja firmy Faurecia Gorzów polegać będzie na zwiększeniu zdolności produkcyjnych istniejącego już zakładu przedsiębiorstwa. Spółka planuje budowę hali produkcyjno-magazynowej z pomieszczeniami technicznymi, magazynem surowców oraz pomieszczeniami socjalno-biurowymi. Powstaną również nowe drogi, place oraz parking dla samochodów osobowych i ciężarowych. Zakupiony także zostanie kompletny ciąg produkcyjny.
To już drugie zezwolenie firmy TEKRA na prowadzenie działalności gospodarczej na ternie Kostrzyńsko-Słubickiej SSE. Kolejna inwestycja przedsiębiorstwa polegać będzie na zwiększeniu zdolności produkcyjnych istniejącego zakładu. Dzięki produkcji nowego asortymentu, w postaci gotowych wysięgników teleskopowych przedsiębiorstwo zwiększy potencjalny krąg klientów.
Zarząd największej i najprężniej działającej SSE - Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (od początki jej istnienia zainwestowano tu ok. 19 mld zł) wydała trzy zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w podstrefie sosnowiecko-dąbrowskiej.
Docelowo w wyniku nowych inwestycji w podstrefie zatrudnionych zostanie około 400 osób. Prace prowadzone w Dąbrowie Górniczej Tucznawie, Myszkowie oraz Częstochowie obejmują budowę nowych zakładów produkcyjnych oraz ich pełne wyposażenie.
W ramach projektu firma NGK Ceramics Polska zbuduję fabrykę, gdzie wytwarzane będą nowoczesne filtry cząstek stałych produkowanych z węglika krzemu w eksperymentalnej technologii produkcji. Rozpoczęcie budowy zakładu planowane jest w sierpniu 2015 r., zaś jego oficjalne otwarcie w styczniu 2017 r. W ramach inwestycji docelowo ma powstać około 260 nowych miejsc pracy.
Kolejnym inwestorem, który zbuduje i uruchomi zakład w Katowickiej SSE jest firma Pureko zajmująca się wytwarzaniem różnego rodzaju pianki poliuretanowej oraz metalowych bonelli na potrzeby przemysłu meblarskiego. W wyniku inwestycji w Myszkowie powstanie około 60 nowych miejsc pracy.
W Częstochowie natomiast Drukarnia Kiper zbuduje zakład poligraficzny, gdzie zatrudnienie znajdą minimum 63 osoby. Projekt będzie kosztował około 6 mln zł.
SSE to nie tylko takie inwestycje. Ministerstwo Gospodarki, poprzez zmiany w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych, zobligowało spółki zarządzające strefami do prowadzenia współpracy ze szkołami i uczelniami. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie ich oferty edukacyjnej do potrzeb pracodawców.
I tak Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna wraz firmą Landstar przygotowała pilotażowy program K2 - Kariera i Kompetencje. Jego celem jest stworzenie platformy umożliwiającej dostosowanie oferty szkolnictwa zawodowego do aktualnych potrzeb rynku pracy.
Wśród głównych założeń projektu wdrażanego na terenie Śląska jest m.in. tworzenie rozwiązań i technologii ułatwiających pracodawcom dostęp do informacji o zasobach kadrowych. Z systemu będą mogły korzystać także placówki oświatowe. Szkoły znajdą w nim bowiem informacje o potrzebach pracodawców.
Dzięki projektowi powstanie sieć centrów kariery i kompetencji. Głównym celem centrów będzie dostosowanie programów nauczania w szkołach zawodowych do potrzeb rynku pracy. Będą one również dbały o standaryzację wymagań na określonych stanowiskach w zakładach produkcji.
W ramach programu podjęte zostaną również działania mające na celu podniesienie świadomości oraz odbudowę zaufania do szkolnictwa zawodowego wśród młodzieży.
Na świecie jest około 3 tys. SSE i ich odpowiedników, w 135 krajach. Polski rząd ostatecznie, pod wpływem Ministerstwa Gospodarki i przy głosie przeciwnym Ministerstwa Fiansów podjął decyzję o przedłużeniu istnienia specjalnych stref ekonomicznych o sześć lat, do 2026 r.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
