Na stronie internetowej Archidiecezji Katowickiej opublikowano dokument Rady Społecznej przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim poświęconym w całości sprawom regionu. W sprawach istotnych dla regionu Rada wypowiedziała się ostatnio w styczniu 2014 r. ("Głos z Górnego Śląska").
Przebudowa Górnego Śląska, jego życia gospodarczego, społecznego i kulturalnego wymaga spójnej i odważnej polityki władz centralnych i regionalnych. Rada Społeczna zwraca uwagę, że podmiotem pożądanych przekształceń strukturalnych zawsze jednak jest człowiek, ponieważ od poziomu kapitału ludzkiego i społecznego mieszkańców regionu zależeć będzie w dużym stopniu jego przyszłość. "Pierwszą więc i najważniejszą inwestycją są mieszkańcy Górnego Śląska" - akcentuje Rada Społeczna.
Stanowisko Rady Społecznej przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim w kwestii przebudowy Górnego Śląska składa się z sześciu części. Przyjrzyjmy się tej, która stanowi o górnictwie węgla kamiennego, a która poświęcona jest restrukturyzacji tradycyjnej gospodarki.
Członkowie Rady Społecznej przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim odnotowują, że gwałtowny spadek cen węgla na rynkach światowych podważa ekonomiczne podstawy funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego.
"Podejmowanie decyzji o dalszym funkcjonowaniu przemysłu surowcowo-energetycznego, w tym szczególnie górnictwa węgla kamiennego, powinno w pierwszej kolejności uwzględniać strategiczne bezpieczeństwo energetyczne kraju. Z tych racji konieczne jest aktywne i niekoniunkturalne włączenie się państwa w proces przemian strukturalnych w regionie" - czytamy.
Autorzy wymieniają warunki początkowe uzdrowienia ekonomicznego górnictwa węgla kamiennego i polepszenia klimatu społecznego wokół tej branży. Ich zdaniem niezbędna jest modernizacja operacyjnego zarządzania kopalniami, w tym wypracowania nowych rozwiązań w zakresie systemu motywacyjnego, zmiana struktury płac w górnictwie węgla kamiennego, zmiany regulacji prawnych w kwestiach pracowniczych i w zasadach funkcjonowania związków zawodowych.
"Obecnie i w przyszłości powstawanie nowych miejsc pracy musi być związane z rozwojem gospodarczym, społecznym i kulturalnym regionu, opartym na szerokim współdziałaniu nauki, kultury i biznesu, przy wsparciu władz samorządowych".
W końcowej części dokumentu, zatytułowanej "Ku przyszłości Górnego Śląska", Rada przypomina, że górnictwo górnośląskie od kilkunastu już lat zmuszone jest redukować skalę wydobycia determinowaną dostępnością zasobów i warunkami górniczo-geologicznymi.
"Czynniki te rzutują w zasadniczym stopniu na wzrost kosztów wydobycia przy równocześnie rosnącym zagrożeniu ze strony konkurencji międzynarodowej oraz coraz silniejszej tendencji i zyskiwania na znaczeniu rozproszonej energetyki opartej na odnawianych źródłach. W świetle dotychczasowych tendencji można spodziewać się rosnącej liczby kopalń węgla kamiennego niespełniających kryteriów efektywnościowych" - prognozuje Rada Społeczna.
Wskazuje ona także, iż istotną dla przyszłości Górnego Śląska jest możliwość tworzenia na jego obszarze swego rodzaju strategicznej rezerwy zasobów węgla oraz jej ochrony w celu wykorzystania złóż w przyszłości.
"Niezbędne jest prowadzenie prac badawczo-rozwojowych i rozwój nowych technologii w nowej energetyce i w zastosowaniach poza tym sektorem. W tym kontekście niezbędna jest aktualizacja zasad koncesjonowania budowy nowych kopalń, zezwoleń na odtworzenie zdolności wydobywczych w kopalniach już zlikwidowanych oraz reguł przekształceń własnościowych w górnictwie".
Rada Społeczna przy Metropolicie Katowickim ocenia, że jedynie decyzje strategiczne pozwolą na oddalenie stale ciążącego nad Górnym Śląskiem zagrożenia powrotem do surowcowej eksploatacji regionu.
"Przyczynią się także do radykalnego ograniczenia kosztów zewnętrznych takiej eksploatacji, tj. rozległej degradacji: środowiska przyrodniczego, dużych zespołów osiedleńczych i infrastruktury sieciowej, w tym nowoczesnej infrastruktury stworzonej wielkimi nakładami inwestycyjnymi w ostatnich dwóch dekadach". To przykładowe koszty zewnętrzne, które potęgują istniejące w regionie poczucie zagrożenia dla zdrowia i życia mieszkańców.
Autorzy dokumentu "O przebudowę Górnego Śląska" zwracają uwagę, że miejsce górników i hutników, będących przez dwa stulecia ikoną profilu gospodarczego, społecznego i kulturalnego Górnego Śląska, zajmują osobowości bogate w różnorodną wiedzę, rozmaite intelektualne kompetencje i wiele praktycznych umiejętności.
"Jednocześnie współczesny mieszkaniec Górnego Śląska, o osobowości zakorzenionej w kulturowej tradycji, mający poczucie własnej wartości, potrafi bronić wartości chrześcijańskich. Tak, jak w przeszłości wspomagały, tak współcześnie i w przyszłości, wspierać one będą budowę sprawiedliwego ładu społecznego na Śląskiej Ziemi" - wskazuje Rada.
Radę Społeczną tworzą:
• mec. Łukasz Jarski (adwokat),
• prof. Roman Kalarus (grafik, malarz),
• prof. Andrzej Klasik (profesor ekonomii, rektor Górnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości im. Karola Goduli w Chorzowie),
• mgr inż. Tadeusz Kostoń (architekt),
• Jerzy Kubacki (przedsiębiorca),
• prof. Florian Kuźnik (specjalista z zakresu ekonomii miejskiej i regionalnej, były rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach),
• dr Jan Olbrycht (polityk i socjolog, eurodeputowany),
• prof. Grzegorz Opala (lekarz, neurolog, były minister zdrowia),
• Henryk Michalik (przedsiębiorca),
• Jerzy Polaczek (polityk i prawnik, samorządowiec, poseł na Sejm, były minister transportu),
• prof. Jan Pyka (b. rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach),
• Michał Sawicki (ekspert ds. kolejnictwa),
• Anna Sekudewicz (dziennikarka radiowa, zastępca redaktora naczelnego Radia Katowice),
• dr Piotr Sobota (samorządowiec, nauczyciel akademicki, prodziekan ds. studenckich Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w Gliwicach),
• prof. Wojciech Świątkiewicz (socjolog, dyrektor Instytutu Socjologii Uniwersytetu Śląskiego),
• dr Marcin Świerad (lekarz, wolontariusz, specjalista kardiolog i chorób wewnętrznych, Lekarz Naczelny Zakonu Maltańskiego),
• ks. dr hab. Arkadiusz Wuwer (Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego).
Pracom Rady Społecznej przewodniczy metropolita katowicki abp Wiktor Skworc. Funkcje wiceprzewodniczących objęli prof. Andrzej Klasik oraz prof. Wojciech Świątkiewicz, sekretarzem Rady został ks. dr Arkadiusz Wuwer.
Dokument "O przebudowę Górnego Śląska" w całości można pobrać z strony Archidiecezji.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
