Jedyną radą na skuteczną walkę z rosnącym zagrożeniem metanowym w polskim górnictwie węgla kamiennego jest profilaktyka. Jej skuteczność zależy jednak w głównej mierze od stosowania innowacyjnych rozwiązań technicznych. Najnowszy system gazometryczny opracowany przez naukowców z KD Barbara (GIG) z pewnością można do takich zaliczyć.
Układ metanometrii z czujnikami bezprzewodowymi w ciągu zaledwie kilku sekund reaguje na nagły wypływ metanu ze zrobów do eksploatowanych wyrobisk, wyłączając maszyny i urządzenia spod napięcia. Spełnia także funkcję systemu monitorującego. Wówczas pracownik, odpowiedzialny za wentylację w danym rejonie zakładu górniczego, może dowolnie rozmieścić czujniki i po upływie określonego czasu odczytać zarejestrowane wartości. Jest to szczególnie pomocne np. w określaniu drogi przemieszczania się chmury metanowej w wyrobisku. Układ metanometrii identyfikuje zatem miejsca o największej kumulacji metanu i potrafi natychmiast zareagować na konkretne zagrożenie. Przeznaczony jest do stosowania zwłaszcza w ścianach przewietrzanych sposobem na "U", po caliźnie węglowej. A takich w polskim górnictwie węgla kamiennego jest 75 proc.
- Ten sposób przewietrzania zmniejsza zagrożenie pożarem endogenicznym, powoduje jednak wzrost zagrożenia metanowego. Dzieje się tak, ponieważ na metan działają dwie siły: depresja cieplna, powodująca ruch metanu w zrobach, i depresja naturalna, wynikająca z różnicy gęstości metanu i powietrza. I ona właśnie ściąga metan o wysokiej koncentracji w rejon skrzyżowania ściany z chodnikiem wentylacyjnym. Problem zaczyna się na ostatnich 2-3 sekcjach i rabowanym chodniku wentylacyjnym. Tam mamy do czynienia z głównym zagrożeniem i bezpośrednio w tych miejscach powinno się umieszczać czujniki - zwraca uwagę dr hab. inż. Eugeniusz Krauze, kierownik Zakładu Zwalczania Zagrożeń Gazowych KD Barbara.
System jest zaprojektowany tak, że jeśli jeden czujnik wskaże przekroczenie wartości metanu, a pozostałe, rozlokowane w pobliżu, stwierdzą odpowiednie zmniejszenie jego stężenia, nie musi dojść do wyłączenia urządzeń elektrycznych. Jednak z uwagi na specyfikę metanową obecnie eksploatowanych ścian system może powodować częste wyłączanie energii elektrycznej w zabezpieczanym rejonie. Niewykluczone też, że będzie postrzegany jako jeszcze jedno narzędzie kontroli.
- Liczymy się z oporem środowiska górniczego wobec stosowania systemu metanometrii bezprzewodowej. Wskazane jest więc propagowanie nowego rozwiązania i podnoszenie świadomości zagrożeń wśród załóg - zauważa dr inż. Michał Górny, kierownik Zakładu Bezpieczeństwa Przeciwwybuchowego w KD Barbara.
Ważne jest jednak to, że polskie górnictwo doczekało się w końcu systemu, który pozwala na pełne zabezpieczenie danego rejonu kopalni przed zagrożeniem metanowym. Ogromna w tym zasługa całego konsorcjum, w którym prócz KD Barbara uczestniczyli: Akademia Górniczo-Hutnicza, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Instytut Technik Innowacyjnych Emag oraz Instytut Mechaniki Górotworu Polskiej Akademii Nauk. System wyprodukowała firma Haso.
Teraz innowacyjny system metanometryczny przejdzie próby techniczne, celem wykazania jego przydatności do współpracy z systemem metanometrii stacjonarnej.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Panie koko to że pan przepracował 30 lat to nie znaczy że wszyscy muszą pracować po 30 lat a zdrugiej strony nabrał pan praw emerytalnych po 25 latach iskorzystał pan z wszystkich możliwych przywilejów górniczych i pan jest w porządku wobec innych górników
Cieszę się że są próby ujarzmienia metanu to zmniejszy koszty wydobycia .Myślę że mogę doradzać i pisać co myślę , mi nie chodzi o to żeby w górnictwie było źle , ale o to by zachować miejsca pracy i ratowanie polskiego górnictwa. Myślę że Pan Premier i Pan Piechociński przeprowadzą prywatyzację i restrukturyzację . Teraz jest taka potrzeba by górnicy pracowali dłużej zyska na tym ZUS i pracownik bo będzie miał większą emeryturę. Pozdrawiam KOKO 30 lat przepracowane pod ziemią.
Wydobywanie w systemie wentylacji "U" jest w niemieckim GWK w związku z w/w zabronione
Przodownik KOKO domyślam się że nigdy nie pracował w przemyśle wydobywczym wiedzę na temat górnictwa jak sam podkreśla czerpie z artykułów a więc sugestie na temat przywilejów itp. są nie na miejscu pozdrawiam górnik z 26letnim stażem
Bardzo dobra inicjatywa i wspaniały pomysł na obniżenie kosztów wydobycia. Czytałem ostatnio wiele artykułów na temat wcześniejszych emerytur stwierdziłem że społeczeństwo źle się odnosi do branży górniczej gdyż państwo dokłada do górnictwa .Powinno się wdrożyć jak najszybciej reformy na lata 2015-2025 tj. likwidacja przywilejów i górnicy powinni przechodzić na emerytury po 30 latach czystej pracy pod ziemią lub 58 lat na wiek, pozwoli to uratowac polskie górnictwo. No i prywatyzacja.