Poniedziałkowa (1 października) Gazeta Wyborcza w wydaniu ogólnopolskim podała duży materiał (jej katowickiego dziennikarza Tomasza Głogowskiego) pod znamiennym tytułem: "Fedrowanie górniczych przywilejów". Czas i miejsce opublikowania takiego artykułu mogą być najzupełniej przypadkowe. Możliwe, że w Wyborczej wiedzą, że coś jest na rzeczy i niebawem się wydarzy...
Miło, że autor powołuje się w tekście na portal górniczy nettg.pl. Nierzadko piszemy o sprawie górniczych emerytur. Niemiło jest górnikom, gdy to, iż pod 25 latach pracy pod ziemią mogą przejść na emeryturę nazywa się "przywilejem" i za taki się uważa.
"Mają najwyższe emerytury, jakie Polakom wypłaca ZUS, ale nie zamierzają za to przepraszać. - Nikt nie pracuje tak ciężko, jak my - przekonują górnicy. Czy rząd będzie miał odwagę to zweryfikować?" - pyta na wstępie red. Głogowski.
Wyjaśnijmy, że górnicy nie mają najwyższych emerytur, "jakie Polakom wypłaca ZUS". To po pierwsze. Po drugie: owszem, mają wysokie, bo w Polsce jest tak, że ten kto dużo zarabia, odprowadza wyższą składkę na ZUS od zarabiającego mniej, a kto płaci wyższą składkę, ten ma wyższą emeryturę, od tego, który uiszcza ją w mniejszym wymiarze.
Rząd zamiar i odwagę ma
Rząd, należy sądzić będzie miał odwagę, by ograniczyć liczbę uprawnionych do pobierania emerytury górniczej, bo gdyby było inaczej, to 18 listopada Donald Tusk nie powiedziałby w Sejmie, co powiedział, a co teraz jeszcze raz przypomnijmy:
"Jeśli chodzi o uprzywilejowane warunki przechodzenia na emeryturę w górnictwie, będziemy proponowali utrzymanie tych przywilejów wyłącznie dla tych, którzy pracują bezpośrednio przy wydobyciu we wszystkiego rodzaju kopalniach, ale wyłącznie tych, którzy pracują bezpośrednio przy wydobyciu. Oni dzisiaj dysponują specyficznym, im precyzyjnie dedykowanym przywilejom i te powinny być zachowane, natomiast niektórzy korzystający ze szczególnych uprawnień do emerytur górniczych tego lub podobnego typu, a którzy nie pracują bezpośrednio przy wydobyciu, będą mogli skorzystać z emerytur przejściowych tak, aby pozostali jak najszybciej mogli wejść do systemu powszechnego".
Mniej więcej od czerwca pojawiają się informacje, że resort pracy i rządowe instytucje pracują nad listą, którzy zachowaliby "szczególne uprawnienia". Portal górniczy nettg.pl parokrotnie weryfikował te pogłoski w efekcie czego okazywało się, że Ministerstwo Pracy, Płacy i Polityki Społecznej zamierza dopiero, z pomocą ekspertów Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, takie wykazy opracować!
Bez sofistyki i interpretacji
W branży, i nie tylko, czekają kogo strona rządowa uzna za pracującego "bezpośrednio przy wydobyciu". Na razie sprawa jest prosta. Przy wydobyciu pracują górnicy. A prawo do górniczej emerytury mają ci, którzy przerobili 25 lat pod ziemią w stałym i pełnym wymiarze (7,5 h - dniówka).
Być może nic się nie zmieni (albo niewiele), jeśli rację ma wicepremier Waldemar Pawlak, który stwierdzenie o tym, że premier mówił w expose o emeryturach dla "pracujących przy wydobyciu" nazwał (w Katowicach, 24 września) "sofistyką i interpretacją". W opinii Pawlaka emeryturę górniczą mają już tylko pracujący pod ziemią, zatem "nie ma potrzeby zmienia mechanizmów".
Wydaje się, że jednak premier Tusk powiedział, co powiedział bez sofistyki i interpretacji, a nawet - jak na polityka - wręcz prosto z mostu. Oczywiście u podstaw słów i zamierzeń premiera legły względy natury etycznej (równość wobec prawa, likwidacja przywilejów nie będących efektem wykonywanej pracy itp.), ale też i natury ekonomicznej. Ograniczenie grupy uprawnionych do pobierania wcześniejszej emerytury (wcześniejszej - w stosunku do większości innych grup zawodowych) skutkowałoby (w perspektywie) zmniejszonymi wydatkami ZUS.
Nie ulega wątpliwości, że górnicy - związki zawodowe będą walczyć o zachowanie maksimum dziś obowiązujących uprawnień emerytalnych. Nie będzie to łatwe, bo jak podkreśla red. Głogowski w swym tekście, praca górników już nie jest taka, jak przed dwudziestu laty o czym mówi Jerzy Markowski, b. wiceminister przemysłu odpowiedzialny za górnictwo w rządach SLD. Przypomina też kwietniowy wywiad dla "Dziennika Zachodniego", jakiego udzielił prof. Marian Mitręga (kierownik Zakładu Polityki Społecznej Uniwersytetu Sląskiego), a który na stwierdzenie:
"Z najnowszych danych ZUS-u wynika, że dwie trzecie górników odchodzi z pracy przed 50. rokiem życia. Te przywileje kosztują nas wszystkich"
odpowiada:
"Na niektórych stanowiskach górniczych rok pracy jest zaliczany do emerytury jako więcej niż rok. Pracując, na przykład, 20 lat można mieć w ten sposób wypracowanych do emerytury 25 lat. Z wiadomości uzyskanych w Instytucie Medycyny Pracy z Sosnowca, wiem, że przeciętny górnik dożywa na emeryturze do 74 lat...".
Na marginesie: Krzysztof Kuźniewski, dyrektor sosnowieckiego IMP zapytany przez nas o szczegóły tych badań był nader zdziwiony. Nie przypomina sobie, by w ostatnich kilku latach w jego firmie przeprowadzono badania nad długością życia emerytów górniczych.
Tak po prawdzie, to górnicy na emeryturze mogą dożywać i osiemdziesiątki. Daj im Boże! Nie ma to nic wspólnego analizowaniem tego, którzy mający dziś prawo do emerytury górniczej, (w trybie zgodnym z ustawą z 2005 r.) mają stracić te szczególne uprawnienia. A, że ktoś straci, to jest pewne. Tylko kto i kiedy? I oto jest pytanie, na które odpowiedzieć może jedynie rząd. Być może 11 października w Sejmie Donald Tusk w ramach tzw. drugiego expose poda jakieś szczegóły?
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
