Zielony Ład ma swoją ciemną stronę i to właśnie o niej była mowa w czasie kolejnej edycji konferencji Silesia2030 organizowanej przez europosła PiS Grzegorza Tobiszowskiego. Tym razem po Katowicach, Rudzie Śląskiej i Sosnowcu wydarzenie zorganizowano w środę, 22 marca, w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Uczestnicy spotkania zgodnie stwierdzili, że Unia Europejska powinna odbudować rodzimy sektor wydobywczy i zwolnić tempo transformacji, a także w pierwszej kolejności zbudować źródła energii zabezpieczające swoje potrzeby, a dopiero później myśleć o likwidacji energetyki opartej na paliwach kopalnych.
Zaproszenie eurodeputowanego należącego do grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów przyjęli m.in. europoseł i b. premier Beata Szydło, europoseł Beata Kempa, europoseł Bogdan Rzońca, prezes Polskiej Grupy Górniczej i prezydent Euracoal Tomasz Rogala, sekretarz naukowy Głównego Instytutu Górnictwa prof. Adam Smoliński, prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach Tomasz Zjawiony. Z uczestnikami wydarzenia połączył się także wiceminister aktywów państwowych i pełnomocnik rządu ds. transformacji spółek energetycznych i górnictwa węglowego Marek Wesoły. Dyskusji przysłuchiwali się obecni w Brukseli polscy parlamentarzyści będący członkami Komisji ds. Unii Europejskiej.
Ambitne cele nie mogą prowadzić do wykluczenia
Konferencję rozpoczął europoseł Tobiszowski, który podkreślał, że głównym celem powinno być dążenie do Europy nowoczesnej, ale także racjonalnej i zrównoważonej.
- Chciałbym abyśmy w sprawie konsekwencji, jakie niesie ze sobą Zielony Ład, wywołali powszechny dyskurs w Europie. Myślę, że w obecności pani premier, ministrów, europosłów i ekspertów mamy w tej sprawie dobry punkt startu. Temat ten stał się w tym roku bardzo istotny w Unii, a my o tym już rozmawialiśmy wcześniej w Polsce, a w grudniu odbyło się w tej sprawie spotkania w Głównym Instytucie Górnictwa. To pokazuje, że mieliśmy pewne przeczucie w tej kwestii. To wtedy doszedłem do wniosku, że o tej sytuacji związanej z ciemną stroną Zielonego Ładu musimy porozmawiać tu, w Brukseli – powiedział Tobiszowski, który w swoim wystąpieniu bardzo wnikliwie przeanalizował założenia unijnej polityki dekarbonizacyjnej, przytaczając konkretne wypowiedzi szefowej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen.
W czasie konferencji głos zabrał wiceszef MAP Marek Wesoły, który odniósł się do roli węgla i gazu. Przyznał, że większe uzależnienie polskiej energetyki od „błękitnego paliwa”, tylko w 2022 r. kosztowałoby dodatkowe 200 mld zł.
- Dzięki temu, że nasza energetyka jest jeszcze oparta na węglu, mogliśmy przejść w miarę suchą nogą przez kryzys energetyczny i jakoś sobie w tym kryzysie poradzić. To również otwiera nam oczy, jeśli chodzi o kwestię własnych surowców – ocenił.
Wiceminister Wesoły podkreślił, że unijna polityka i transformacja energetyczna nie mogą opierać się na uzależnieniu się od dostaw surowców energetycznych z zewnątrz.
- Na energię musi być stać najuboższego człowieka w UE. Nie może być tak, że poprzez ambitne cele doprowadzimy do wykluczenia energetycznego w społeczeństwie i utraty konkurencyjności gospodarczej UE – podsumował.
Na te kwestie społeczne i gospodarcze uwagę zwróciła także b. premier Beata Szydło.
- Gdybyśmy przyjęli wszystkie propozycje zawarte w programach pana Timmermansa (Fransa, komisarza UE odpowiedzialnego za Europejski Zielony Ład – red.), które są tak szybko głosowane w PE, to skazujemy Europę na to, że nie będzie konkurencyjna; pozbawiamy się naszych atutów, jeśli chodzi o gospodarkę, a Europejczyków wpędzamy w biedę – oceniła szefowa rządu w latach 2015-2017.
Problem surowców krytycznych
Eksperci przedstawili ciemne strony Zielonego Ładu i to, jak wielkim problemem jest uzależnienie Unii od importu surowców potrzebnych m.in. do rozwoju OZE z państw, które są niestabilne politycznie, demokratyczne tylko z nazwy, jak Demokratyczna Republika Konga oraz nieprzestrzegających nawet podstawowych norm w zakresie warunków prac. Wykazali także, jak wielkie jest zapotrzebowanie na metale ziem rzadkich do budowy wiatraków czy paneli fotowoltaicznych, a to właśnie OZE mają być fundamentem unijnej energetyki, z której mają zostać wyeliminowane paliwa kopalne.
Prezes Tomasz Rogala wskazał, że w ciągu ostatnich dwóch dekad światowa produkcja węgla uległa niemal podwojeniu, przy jednoczesnym przesuwaniu się środka ciężkości w kierunku Azji. Podkreślił, że w 2022 r. padł rekord produkcji, która wyniosła 8,4 mld t węgla! Przyznał także, że transformacja energetyczna przekłada się na skokowy wzrost zapotrzebowania na metale ziem rzadkich.
- Należy jednak ostrożnie odchodzić od węgla, dopóki nie posiadamy zabezpieczenia w innych technologiach – ocenił prezydent Euracoalu.
Dodał, że Azja obecnie odpowiada za 75 proc. eksportu metali ziem rzadkich i niestety jedynie ok. 1 proc. tych surowców jest skutecznie pozyskiwane w ramach recyklingu.
Podsumowując prezes PGG ocenił m.in., że konieczna jest niezwykła ostrożność względem dostępności i ceny surowców do transformacji. Dlatego też plan odchodzenia od węgla musi być skorelowany z bezpiecznymi dostawami surowców krytycznych. Przyznał także, że należy inwestować w nowe pokłady i poszukiwanie surowców, co pozwoli na wykorzystanie europejskich kompetencji górniczych.
OZE wymaga więcej surowców
Prof. Adam Smoliński z GIG wykazał natomiast jak wielkie zapotrzebowanie na surowce niesie ze sobą produkcja aut elektrycznych, turbin wiatrowych czy paneli fotowoltaicznych. Zwykłe auto osobowe wymaga ok. 30 kg surowców, natomiast „elektryk” już blisko siedem razy więcej, bo około 200k kg! Natomiast jedna turbina wiatrowa o mocy 1MW na lądzie wymaga ok. 10 t surowców mineralnych, a na morzu już 15 t. Należy do tego także dodać stal, beton i tworzywa sztuczne. Ponadto jeden megawat mocy zainstalowanej w fotowoltaice w technologii ogniw krzemowych to konieczność wykorzystania niemal 4 t krzemu i 3 t miedzi.
Profesor przedstawił także zdjęcia, które pokazały, jak znaczący wpływ na środowisko mają największe zakłady górnicze, specjalizujące się w wydobyciu rzadkich surowców oraz jak wyglądają tragiczne warunki pracy górników w kopalni kobaltu w Kongo, które jest największym na świecie producentem tego surowca. Wskazał, że wydobycie i przeróbka tych rzadkich surowców pochłania także ogromne ilości wody, o czym często się zapomina.
Na zakończenie stwierdził, że rozwiązania stosowane w tzw. czystych źródłach energii są produkowane z wykorzystaniem surowców wydobywanych i przetwarzanych z wykorzystaniem energii elektrycznej wyprodukowanej z węgla lub gazu ziemnego
- Odnawialne źródła energii i elektryczny transport wymagają znacznie większej ilości surowców niż technologie konwencjonalne, wydobycie i rafinacja tych surowców związane są z degradacją środowiska i ogromnymi emisjami gazów cieplarnianych - nie można więc mówić o w pełni zielonej energii – ocenił na zakończenie europoseł Grzegorz Tobiszowski.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
