KGHM Polska Miedź SA eksploatuje jedno z największych na świecie złóż miedzi. Wydobycie rudy miedzi w Polsce odbywa się w trzech kopalniach głębinowych: Lubin, Rudna i Polkowice-Sieroszowice, przetwarzanie rudy w Zakładach Wzbogacania Rud, a produkcja miedzi, srebra i innych produktów w hutach w Głogowie i Legnicy oraz walcowni Cedynia. KGHM jest jednym z największych producentów miedzi i srebra, jest równocześnie jedną z największych polskich spółek z udziałem Skarbu Państwa.
Tylko w minionym roku koncern uzyskał przychody w wysokości 22,72 mld zł. W szeroko rozumianym przemyśle zapotrzebowanie na miedź jest ogromne. Wg danych przywołanych przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, miedź, obok żelaza i aluminium, to jeden z trzech najbardziej użytecznych metali na świecie. W należących do KGHM hutach produkuje się również m.in. srebro (KGHM jest drugim producentem tego metalu na świecie), molibden i selen techniczny.
W czasie swojej 60-letniej działalności, KGHM wydobył ponad miliard ton urobku i wyprodukował 20 mln ton miedzi. Obecne zasoby pozwalają na dalszą pracę przez około 40-50 lat.
Technologia wybierania złoża w kopalniach KGHM bazuje na własnych rozwiązaniach. Zdjęcia: KGHM
Technologia wybierania złoża w kopalniach KGHM bazuje na wypracowanych w trakcie dotychczasowej działalności produkcyjnej rozwiązaniach własnych, łącząc zaawansowane technicznie podstawowe aspekty produkcji górniczej, tj. urabianie i transport oraz utrzymanie stateczności wyrobisk.
Zakłady Górnicze Lubin to najstarsza kopalnia w polskim Zagłębiu Miedziowym. Wydobywana w nich polimetaliczna ruda zawiera głównie miedź oraz srebro. ZG Rudna to jedna z największych głębinowych kopalń rudy miedzi na świecie. Jej budowę rozpoczęto we wrześniu 1969 roku, a w lipcu 1974 roku kopalnia osiągnęła 25 proc. projektowanego wydobycia i została oficjalnie przekazana do eksploatacji. Kopalnia Polkowice-Sieroszowice to nowoczesny i bardzo dobrze zorganizowany zakład. Drogą do jej dalszego rozwoju jest zagospodarowanie bogatego złoża w przyległym obszarze Głogów Głęboki-Przemysłowy i wykorzystanie zasobów soli kamiennej.
Czy wiesz, że...
...Już 40 lat temu KGHM Zszedł z wydobyciem do poziomu 950 metrów
Eksploatację na tej głębokości rozpoczęto w czerwcu 1980 roku w kopalni Sieroszowice (obecnie ZG Polkowice-Sieroszowice). Był to wówczas najgłębszy poziom wydobycia w Zagłębiu Miedziowym.
Obecnie ZG Polkowice-Sieroszowice realizuje projekt Głogów Głęboki, który przewiduje, że ruda będzie wydobywana na poziomie 1350 metrów.
Głogów Głęboki-Przemysłowy to największy podziemny projekt górniczy w branży metali nieżelaznych w Europie, zarówno ze względu na wielkość udostępnionych zasobów rudy miedzi, jak też planową głębokość eksploatacji. Zgodnie z planem inwestycyjnym, w latach 2028-2035, czyli w okresie największego nasilenia robót eksploatacyjnych, produkcja z obszaru Głogów Głęboki sięgnie 10-11 mln ton rudy, z której będzie można uzyskać ok. 200-220 tys. ton miedzi elektrolitycznej rocznie. Pozwoli to KGHM na utrzymanie zaplanowanego poziomu wydobycia rudy ze złóż krajowych przez następne 20-30 lat.
...Blisko 500km wyrobisk powstaje rocznie w KGHM. To tyle, co odległość z Lubina do Lublina
W 2019 roku w kopalniach KGHM przybyło ponad 468 km wyrobisk górniczych. Ich długość można porównać do odległości od Lubina do Lublina.
Ponad 407 km wyrobisk zostało wykonanych siłami własnymi oddziałów górniczych KGHM. To głównie wyrobiska eksploatacyjne.
Podmioty zewnętrzne drążące wyrobiska przygotowawcze w celu udostępnienia nowych pól eksploatacyjnych wykonały ponad 61 km chodników.
Najwięcej nowych wyrobisk w 2019 roku wykonano w kopalni Polkowice-Sieroszowice, gdzie łącznie ich długość wyniosła prawie 200 km. W Zakładach Górniczych Rudna wykonano ponad 143 km, a w kopalni Lubin 127 km wyrobisk przygotowawczych i eksploatacyjnych.
Podziemne wyrobiska górnicze są pustą przestrzenią w górotworze, która powstała w wyniku robót górniczych. W praktyce wyrobiskiem jest nie tylko pusta przestrzeń, ale i zlokalizowane w niej instalacje i urządzenia, jak np. obudowa, rurociągi systemu odwadniania, sprężonego powietrza. Stosuje się różne rodzaje podziałów wyrobisk górniczych, np. ze względu na przeznaczenie – możemy wyróżnić wyrobiska poszukiwawcze, rozpoznawcze, udostępniające, przygotowawcze i eksploatacyjne.
...Aż 1,3 mld ton urobku przerobiły ZWR od początku istnienia do połowy 2020 r.
Z dotychczas dostarczonego urobku wyprodukowano ponad 81 mln ton koncentratu zawierającego ponad 19 mln ton miedzi i ponad 49 tys. ton srebra.
Zakłady Wzbogacania Rud to jedno z kluczowych ogniw w ciągu technologicznym KGHM i w samym centrum procesu produkcyjnego Spółki.
W trudnym i skomplikowanym procesie przeróbki nadawy pracownicy ZWR mają realny wpływ na to, jaki procent górniczego wysiłku zostanie zamieniony w koncentrat miedzi i pierwiastki towarzyszące (nikiel, srebro, złoto, ren i kobalt), a jaki stanie się odpadem składowanym w OUOW „Żelazny Most”.
Eksploatowane złoże zawiera średnio 1,5 proc. miedzi, która występuje w postaci siarczków, najczęściej: chalkozynu, bornitu, chalkopirytu, kowelinu. Wydobyty urobek, stanowiący mieszaninę trzech typów litologicznych, jest poddawany procesowi wzbogacania w trzech zakładach przeróbczych: Lubin, Polkowice i Rudna. Stosuje się w nich te same operacje i procesy jednostkowe: przesiewanie i kruszenie, mielenie i klasyfikację, flotację oraz odwadnianie koncentratu.
...Geolodzy pobierają rocznie aż 200 tys. próbek w kopalniach KGHM
Jednym z najważniejszych zadań geologów pracujących w KGHM jest prowadzenie badań i analizy geologicznej skał składających się na złoże. W tym celu nasi geolodzy wykonują w ciągu roku aż 200 tysięcy geologicznych testów!
Z przodków i ociosów zlokalizowanych we wszystkich drążonych wyrobiskach górniczych pobierane są serie niewielkich, dwustugramowych próbek ułożonych liniowo od stropu do spągu wyrobisk.
Odspojone od tzw. calizny fragmenty skał oznacza się odpowiednim kodem, pakuje do worków i wysyła do laboratoriów CBJ. Tam analizowany jest ich skład chemiczny i oznaczane są dokładnie wszystkie najważniejsze metale.
Obecność miedzi jest oznaczana we wszystkich próbkach geologicznych, srebro oznacza się w około połowie z nich, a pozostałe składniki są oznaczane w kilku tysiącach starannie wybranych próbek.
Geolodzy pobierają, w celu analizy i sprawdzenia składu, aż 40 ton skał rocznie!
...Skały budujące Złoża Miedzi pochodzą sprzed 250 mln lat
Z rdzenia wyciągniętego przez ekipę Jana Wyżykowskiego 23 marca 1957 r. utworzono 4 próbki badane w tym samym dniu przez Andrzeja Rydzewskiego. Wszystkie swój skład zawdzięczają procesom geologicznym rozpoczętym w okresie permu, ponad 250 mln lat temu.
Dzisiejszy obszar Europy Środkowo-Zachodniej, pierwotnie stanowiący wielką pustynię, zalany został wówczas słonymi wodami Morza Cechsztyńskiego. Osady zgromadzone na dnie tego zbiornika, na przestrzeni kolejnych 100 milionów lat, były intensywnie mineralizowane przez krążące w porowatych skałach roztwory metalonośne. Bogato okruszcowane miedzią zostały warstwy skał zwane cechsztynem. To właśnie kryształy siarczku miedzi – chalkozynu, potwierdzającego wysoką zawartość miedzi, intuicyjnie wychwycił Wyżykowski.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Fajny ciekawy artykuł.