Pożary endogeniczne nie należą do rzadkości w naszej górniczej rzeczywistości. Zdarzają się mimo podejmowania przez załogi kopalń licznych przeciwdziałań. Taka m.in. sytuacja miała miejsce 10 lat temu w szczygłowickiej kopalni, w czasie, gdy należała ona do byłej Kompanii Węglowej. Pożar uniemożliwił wówczas uruchomienie ściany XXV w pokładzie 405/3. Ratownicy górniczy długo pracowali nad likwidacją zagrożenia, w końcu ze względów ekonomicznych kierownictwo kopalni postanowiło zrezygnować z planów wydobycia w tym rejonie. Dziś sytuacja się odwraca.
Drążenie wyrobisk udostępniających dla ściany XXV w pokładzie 405/3 rozpoczęło się w październiku 2007 r. Trzy lata później, w czerwcu 2010 r., w sąsiedniej, likwidowanej już ścianie XXIV, pojawił się pożar endogeniczny. Zgodnie ze sztuką górniczą trzeba było otamować zagrożony rejon wraz z wyrobiskami stanowiącymi rozcięcie przyszłej ściany XXV. Ratownicy etapowo przeprowadzali likwidację pola pożarowego.
– Prawda jest taka, że docelowo ten właśnie rejon kopalni miał zadecydować o jej przyszłości. Zaistniała sytuacja pokrzyżowała te plany i trzeba było na nowo tworzyć harmonogramy, rozważać możliwości fedrowania gdzie indziej – wyjaśnia Adam Rzepka, kierownik robót górniczych ds. zbrojeń, likwidacji i transportu dołowego.
Fot: ARC
Odżyły dawne plany
Z czasem zakład trafił do struktur Jastrzębskiej Spółki Węglowej, stając się ruchem zespolonej kopalni Knurów-Szczygłowice. Wróciły też plany sprzed lat. Stopniowo otwierano odcięty rejon, wypompowując wodę z zatopionej dowierzchni ścianowej, pochylni wentylacyjnej i chodnika podścianowego. Po penetracji rejonu okazało się, że pomimo upływu czasu, wyrobiska utrzymały się w niezłym stanie. Kwestia odzyskania pokładu 405/3 została na powrót otwarta. Czynniki ekonomiczno-techniczne potwierdziły opłacalność przedsięwzięcia. Ostatecznie w marcu 2020 r. górnicy rozpoczęli zbrojenie rozcinki ścianowej 78 w pokładzie 405/3 do przyszłej ściany XXV.
– Przyznam, że zbrojenie ściany to dla nas wszystkich wyzwanie nie lada. Mamy bowiem do czynienia z ogromnym przedsięwzięciem techniczno-logistycznym. Inwestycja toczy się dwuetapowo. Sekcje obudowy zmechanizowanej po demontażu z likwidowanej ściany XXI w pokładzie 405/1 są transportowane do ściany XXV w pokładzie 405/3 i po ponownym zmontowaniu w specjalnej komorze montażowej są wykorzystywane do zbrojenia – dodaje Adam Rzepka.
Ogromna jest tu rola dobrze zorganizowanej logistyki. Zdemontowane sekcje są bowiem transportowane na odległość ponad 5 km. Trzeba ich w sumie przewieźć 135, a ciężar jednej wynosi 23,5 t. Zadanie realizują wespół aż trzy oddziały: Zbrojeniowo-Likwidacyjny GZL 1-Sz, Wydobywczy G 1-Sz oraz Transportu Kolejkami Podwieszonymi GKT 1-Sz.
Do realizacji przedsięwzięcia kierownictwo szczygłowickiego zakładu górniczego wybrało najlepszych i najbardziej doświadczonych fachowców. Filarami, na których opiera się całe przedsięwzięcie, są przodowi, znający się na swojej robocie jak mało kto, m.in.: Stanisław Pluta, Tomasz Musiolik, Jarosław Parzych, Michał Krzyszczyk, Przemysław Papuga, Henryk Górecki, Adam Zaczkowski i Mirosław Piskorski. Całość robót jest nadzorowana i koordynowana przez doświadczone osoby dozoru ruchu, z kierownikami oddziałów: Sławomirem Hnidą, Pawłem Dudą i Tomaszem Jacińskim.
Epidemia nie przeszkodziła
– Mieliśmy obawy w związku z realizacją inwestycji. Wiadomo, kluczowe roboty przypadły na okres epidemii koronawirusa. Na szczęście nie dotknęła ona ruchu Szczygłowice. Odpowiedzialność, duże zaangażowanie i umiejętność pracy zespołowej, jak również dobre relacje z dozorem, przekładają się na terminowe realizowanie zadań. Dzięki takiej postawie kopalnia Knurów-Szczygłowice ma swój zauważalny udział w sukcesach, jakie odnosi w ostatnim czasie Jastrzębska Spółka Węglowa – zwraca uwagę nadsztygar Szymon Makosz.
Po uruchomieniu ściana XXV będzie miała solidny udział w wydobyciu ruchu Szczygłowice. Planowane jest uzyskanie średniego postępu ok. 100 m na miesiąc. Spodziewane wydobycie ma osiągnąć wielkość ok. 4500 t węgla na dobę netto. Będzie to surowiec typu 34,2, na który kopalnia Knurów-Szczygłowice ma stały zbyt. W początkowej fazie eksploatacji ściana będzie przewietrzana systemem na „Y”, rzadziej stosowanym w szczygłowickim ruchu, a docelowo systemem na „U”. Kwestia przewietrzania jest niezwykle istotna ze względu na IV, najwyższy stopień zagrożenia metanowego. Poza tym brygady wydobywcze będą musiały się zmierzyć z II grupą zagrożenia samozapalności węgla, klasą B zagrożenia pyłowego i I stopniem zagrożenia wodnego. Warunki geologiczno-górnicze – według wszelkich prognoz – mają być sprzyjające.
Warto również zwrócić uwagę na fakt, że zabudowywane obecnie sekcje obudowy zmechanizowanej mają zakres pracy do 4,5 m, co z kolei podyktowane jest miąższością pokładu 405/3. Wysokie ściany powoli stają się w Szczygłowicach czymś normalnym.
Odzyskany po latach rejon ponownie stał się perspektywiczny dla kopalni. W planie jest uruchomienie kolejnych ścian.
Obecnie ruch Szczygłowice prowadzi wydobycie dwoma ścianami – XVI w pokładzie 407/3 oraz XVI w pokładzie 405/1, ściana XXV w pokładzie 405/3 będzie trzecią. Prace prowadzone są także w 11 przodkach. W czterech z nich zadania realizują firmy obce.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
A jo to co kroliki mom w doma?
A jo to co ? Adam Musiolik