Od czasu polskiego weta wobec neutralności klimatycznej, do którego dołączyły Czechy, Węgry i Estonia, rozpędzony europejski pociąg do neutralności klimatycznej mocno zwolnił. Czy nowa Komisja Europejska pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen przyspieszy jego bieg? Dlaczego tak ważne jest wyznaczenie tego celu? Jak zapewnić jego terminowe osiągnięcie? - pytają eksperci Forum Energii.
„Idea neutralności klimatycznej została wprowadzona w porozumieniu paryskim w 2015 roku. Podczas COP21 w Paryżu 197 państw, w tym kraje UE, zgodziło się ograniczyć wzrost temperatury na świecie znacznie poniżej 2 stopni C w porównaniu z poziomem sprzed epoki przemysłowej. Aby zrealizować ten nadrzędny cel, zobowiązały się one do osiągnięcia „równowagi pomiędzy antropogenicznymi emisjami ze źródeł a ich usuwaniem przez pochłanianie gazów cieplarnianych” do drugiej połowy obecnego wieku 1, to jest równowagi pomiędzy emisją gazów cieplarnianych a ich pochłanianiem (w procesach naturalnych)” - przypomina Delphine Gozillon z Forum Energii.
Zauważa, że te klimatyczne ambicje znalazły odzwierciedlenie najpierw w konkluzjach Rady Europejskiej z marca 2018 r., a następnie w komunikacie Komisji Europejskiej „Czysta planeta dla wszystkich” z listopada 2018 roku. W tym ostatnim zalecono państwom członkowskim UE uzgodnienie konkretnego scenariusza osiągnięcia neutralności klimatycznej do roku 2050. W maju 2019 r. osiem państw (Francja, Hiszpania, Belgia, Dania, Luksemburg, Holandia, Portugalia, Szwecja) wezwało do zrealizowania tego celu najpóźniej do roku 2050. Na kolejnym posiedzeniu Rady Europejskiej w czerwcu br. dołączyły do nich pozostałe państwa członkowskie, z wyjątkiem czterech.
Jak dotąd, w UE nie obowiązują wytyczne dotyczące monitorowania postępu w realizacji celu neutralności. KE zaleca niewykorzystywanie międzynarodowych kredytów węglowych, ale jej stanowisko w kwestii, czy uwzględniać emisje z transportu międzynarodowego i w jaki sposób, jest niejasne. To samo, zdaniem Forum Energii, dotyczy emisji z importu, czyli emisji powstałych w produkcji towarów poza krajami UE, w których obowiązują mniej restrykcyjne regulacje środowiskowe.
Ekspertka Forum Energii przekonuje, że dochodzenie do neutralności klimatycznej to wyzwanie dla całego świata, więc musi ono mieć również wymiar globalny, a nie tylko lokalny. „Chyba że działania te będą przypominać wyrzucanie śmieci za płot. Dla klimatu płot nie istnieje. Żeby świat poradził sobie ze skuteczną ochroną klimatu, trzeba podzielić się kosztami i odpowiedzialnością za ograniczenie emisji CO2. Dlatego ważne jest wywieranie presji na kraje, które w sposób nieograniczony eksploatują środowisko, redukując koszty emisji. Kwestia ta ma szczególne znaczenie w krajach UE, w których w ostatnich dziesięcioleciach to proces deindustrializacji ułatwił ograniczenie emisji, a przemysł energochłonny został przeniesiony do krajów rozwijających się” - pisze.
I dodaje: „Kwestia ta mogłaby zostać poruszona w nowej kadencji KE. Jej niedawno wybrana przewodnicząca Ursula von der Leyen zaproponowała m.in. rozszerzenie systemu ETS na transport oraz wprowadzenie podatku węglowego, który miałby być nakładany na towary importowane z tych regionów świata, w których regulacje klimatyczne są mniej restrykcyjne niż w Unii”.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
