Adam Maksymowicz: Górnicze inicjatywy Prezydenta RP

Kilka dni temu prezydent Lech Kaczyński złożył wizytę na Górnym Śląsku i przy tej okazji wyraził swoje poglądy na temat górnictwa węglowego. Najwięcej uwagi poświęcił on bezpieczeństwu pracy, postulując podporządkowanie wszystkich instytucji kontrolujących rządowi. „To rząd powinien być przedmiotem krytyki, ponieważ rząd odpowiada politycznie” stwierdził prezydent. Po raz pierwszy padły też słowa, że: „Po roku 1989 sytuacja pod tym względem zmieniła się wyraźnie na niekorzyść, także pod wpływem myślenia pracodawców”.

 

Zaangażowanie prezydenta w uporządkowanie i podniesienie rangi bezpieczeństwa pracy w górnictwie jest wielce chwalebne i z pewnością wkrótce przyniesie pozytywne rezultaty.

 

 

Zdecydowanym zwolennikiem prywatyzacji górnictwa węgla kamiennego jest Mirosław Taras – prezes Lubelskiego Węgla "Bogdanka". Jest on zdania, że „część kopalń nigdy nie będzie w stanie uzyskać dobrych wyników finansowych”. Uważa, że „należy głośno mówić o tym, że część polskiego górnictwa jest trwale nierentowna i należy ją zlikwidować”.

Wobec tańszej zagranicznej konkurencji postuluje on, aby dla bezpieczeństwa energetycznego kraju na rynku pozostawić tylko te kopalnie, „które są w stanie rentownie wydobywać węgiel i konkurować z węglem z importu”. Te firmy, które mają dobrą sytuację finansową należy jego zdaniem prywatyzować przez giełdę. Takie firmy chętnie nabędą inwestorzy finansowi. Pozostałe kopalnie potrzebują wsparcia przez inwestorów o charakterze strategicznym. Jeżeli górnictwo nie zostanie sprywatyzowane, to nie poradzi sobie ono z konkurencją zewnętrzną.

 

W tym kontekście Taras postuluje zmianę ustawy o związkach zawodowych i ograniczenia ich licznych przywilejów, które przekładają się na hamowanie rozwoju firm. Niewątpliwie jest to ważny głos menadżera z tej branży, który trzeba brać pod uwagę.

 

Do głosu tego dodać można uwagę dotyczącą trudności ekonomicznych kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Wydaję się, że dopóki w kopalniach najwyższe stanowiska będą obsadzane według klucza politycznego, dotąd kopalnie nie będą miały szans na konkurencję z zagranicznymi podmiotami.

 

 

Po roku 1989 utarło się stanowisko władz najwyższego szczebla państwowego, które same o sobie mówią, że są „rządem fachowców”. W związku z tym rząd doskonale wie, co ma zrobić, co jest słuszne i co uzasadnione. Dlatego nie potrzebuje on żadnych rad, uwag i postulatów. Owszem, poddaje swoje propozycje pod dyskusję społeczną, lecz na ogół traktuje ją jako obligatoryjny wymóg, który musi być spełniony ze względów formalnych. Oczywiście że najbardziej rażące potknięcia koryguje, ale z zasadniczych kierunków swojej inicjatywy na ogół nie jest w stanie się już wycofać.

 

Przykładem tego rodzaju postępowania, jest od dwóch lat powszechnie kontestowany projekt nowego prawa geologicznego i górniczego, którego w żaden sposób nie można pogodzić z coraz bardziej rosnącym sprzeciwem społecznym. Z tworzeniem tego prawa związany jest charakterystyczna dla władzy („która wie lepiej”) decyzja o rozwiązaniu wszelkich ciał doradczych skupionych kiedyś wokół instytucji Głównego Geologa Kraju, odpowiedzialnego za kształt tej ustawy.

 

Nie odbierając nikomu przekonania o jego fachowości, trzeba zdawać sobie sprawę z komplikacji materii dotyczącej rządzenia państwem. W tym kontekście upór władzy, która nikogo nie dopuszcza do stanowienia prawa poza formalnymi tylko instytucjami, jest wyrazem arogancji i przekonania o swojej nieomylności.

To przekonanie niejedną już ekipę zwiodło i doprowadziło do upadku.

 

Nie chodzi tu o jakąkolwiek krytykę tej, czy tamtej formacji politycznej, ale o pewien styl sprawowania władzy liczący się też z opinią publiczną. Trzeba też zdawać sobie sprawę, że tego rodzaju liczenie się i jej szanowanie, nie ma nic wspólnego z wynikami sondaży. Te ostatnie są wyrazem tylko pewnych narastających tendencji.

 

 

W trakcie pisania tego tekstu została ogłoszona przez prezydenta decyzja o powołaniu Narodowej Rady Rozwoju. Generalnie jest to dobry pomysł idący w kierunku proponowanych rozwiązań w tym tekście. Tematem posiedzeń rady będą najważniejsze kwestie dotyczące rozwoju społecznego, kulturalnego i gospodarczego.

Doceniając inicjatywę prezydenta, trzeba jednak zauważyć, że w jej funkcjonowaniu górnictwo będzie na dalekim planie. Wobec szczególnego zainteresowania się prezydenta tym działem gospodarki, wydaje się, że istnieje pilna potrzeba powołania Państwowej Rady Górnictwa, która mogłaby być częścią składową Narodowej Rady Rozwoju.

Państwowa Rada Górnictwa istniała już w czasach PRL, jako organ doradczy Rady Ministrów. Odegrała ona bardzo pozytywną rolę w zagospodarowaniu takich surowców jak węgiel kamienny, brunatny, złoża siarki i rud miedzi. Inwestycje te okazały się trafne i po dzień dzisiejszy funkcjonują jako filary naszej gospodarki.

 

Przypomnieć wypada, że na czele tej rady stał wtedy jeden z najwybitniejszych polskich specjalistów branży górniczej, jakim był prof. Bolesław Krupiński. Był to człowiek o autorytecie międzynarodowym, posiadający niezwykłe wyczucie opłacalnych inwestycji w górnictwie. Jest szansa, że również obecnie są jego godni następcy, którzy półtora roku temu zorganizowali jubileuszowy Międzynarodowy Kongres Górniczy w Krakowie pod patronatem prezydenta RP. Jego nieobecność na tej niezwykle ważnej imprezie górniczej może być obecnie w jakiś sposób zrekompensowana poprzez powołanie wspomnianej Państwowej Rady Górnictwa.

 

 

Część komentatorów piszących już na ten temat podnosi zainteresowanie prezydenta górnictwem, jako jeden z jego elementów kampanii wyborczej. Mimo, że sam prezydent temu zaprzecza, wydaje się, że jest to całkowicie niepotrzebne. Czas, aby wszyscy zauważyli, że jest związek przyczynowo-skutkowy z wyborem konkretnych postaci na najwyższe stanowiska w państwie z ich działaniem na rzecz publicznej pomyślności.

 

Polityk, a jest nim również prezydent, może realizować swoje pomysły tylko wtedy, kiedy zostanie wybrany. Kampania wyborcza polityka jest czymś całkowicie zrozumiałym i pozytywnym, wbrew opiniom, które wolałyby, aby np. prezydent bez żadnych własnych korzyści wspierał np. polskie górnictwo tylko i wyłącznie z altruistycznych pobudek. W dzisiejszych czasach jest to podejście apolityczne, nierealne, idealistyczne i w rezultacie godzące zarówno w polityka, jak i w jego możliwości współpracy ze społeczeństwem.

Prezydent Lech Kaczyński podejmuje inicjatywy tej współpracy i niezależnie od motywów, jakimi się kieruje, trzeba je ocenić, jako działanie pod każdym względem pozytywne dla polskiego górnictwa. Być może Państwowa Rada Górnictwa pod innym szyldem znajdzie się w strukturze doradczej prezydenta. Teraz trzeba tylko umiejętnie korzystać z istnienia nowej struktury. Jeżeli do tego dojdzie, to po raz pierwszy od dwudziestu lat najwyższy rangą urzędnik państwowy ma szansę zapisać się jako zasłużony dla polskiego górnictwa.

 

Tu można dodać tylko, że naśladownictwo Pana prezydenta jest pożądane na wszystkich szczeblach władzy państwowej i samorządowej.

 

Felietony Adama Maksymowicza

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.