W sobotnie popołudnie (17 września) na kempingu Stadionu Olimpijskiego we Wrocławiu zebrały się dziesiątki tysięcy związkowców z całej Europy. Przy słonecznej pogodzie przy ogłuszających rytmach muzyki rockowej, wszelkich bębnów i piszczałek i petard ustawiał się potrójny rząd kolejno przybywających z całej Polski związkowców ze wszystkich istniejących central krajowych. Odbywało się to wszystko w atmosferze bazaru i ludowego pikniku, z ustawionymi wokół centralnego placu budkami żywnościowymi.
Ludzie ci przybyli tutaj na wezwanie Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (ETUC), aby wyrazić swoje stanowisko w stosunku do gospodarczych i politycznych procesów, jakie zachodzą obecnie w Unii Europejskiej. Miejsce i czas tej demonstracji nie są przypadkowe. Działo się to wszystko, gdy we Wrocławiu toczyły się dwudniowe obrady (16-17 września) ministrów finansów i gospodarki UE. Około godziny 11.00 zakończyli oni swoje spotkanie, aby uniknąć ewentualnej konfrontacji ze związkowcami. Mieli oni wręczyć im swoje petycje, ale wobec wcześniejszego zamknięcia obrad, nie doszło do tego.
Cała impreza związkowa prowadzona była pod hasłami „TAK dla europejskiej solidarności”, „TAK dla miejsc pracy i praw pracowniczych”, „NIE dla polityki cięć”. Na czele pochodu szła orkiestra dęta, a za nią związkowa czołówka. Demonstranci mieli nałożone jednakowego kroju euro kamizelki związkowe. Każda organizacja miała inny ich kolor. Jedynym górnikiem, jaki przybył na demonstrację w mundurze był Czech Jiři Parma z Cieszyna.
Związkowa prasa, ulotki, deklaracje
Przed Hotelem Olimpia na placu, gdzie gromadzili się związkowcy, rozdawana była prasa związkowa, ulotki i deklaracje poszczególnych związków w sprawie sytuacji ekonomicznej i finansowej pracowników. Związkowcy żądają w niej odpowiedzialnych i odważnych decyzji oraz polityki zmierzającej do budowy Europy socjalnej. Protestowali oni przeciw polityce ustawicznych cięć socjalnych i obniżania wynagrodzeń, przeciwko brakowi bezpieczeństwa socjalnego i bezrobociu, szczególnie wśród młodzieży. Nie zgadzają się oni na deregulację standardów pracy i płacy oraz degradacji standardów społecznych.
Dokumenty te są znacznie szersze w żądaniach. Domagają się oni stabilnego i bezpiecznego zatrudnienia, poszanowania autonomii partnerów społecznych, realnego dialogu społecznego, gwarancji godziwego wynagrodzenia i wyższych emerytur. Obok tych klasycznych związkowych postulatów związki zawodowe dostrzegają nowe dla siebie zadania, wynikające z kryzysowej sytuacji gospodarczej obejmującej Europę i cały świat. Chcą oni europejskiej solidarności i zapewnienia zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Uważają, że dla tego celu trzeba wdrożyć mechanizmy ograniczające spekulacje i wspierające europejski plan odbudowy gospodarczej. Żądają wprowadzenia podatku od transakcji finansowych i wykorzystania budżetu na rzecz wzrostu inwestycji. Domagają się likwidacji rajów podatkowych i przeciwdziałania fiskalnym oszustwom i defraudacjom. Przeciwni są pogłębiającemu się rozwarstwieniu społecznemu.
Trasa
Demonstranci przeszli od znajdującego się na skraju miasta miejsca koncentracji do jego centrum. Trasa z powodów naturalnych podzielona była na kilka etapów. Pierwszy z nich to przejście przez „zielone płuca Wrocławia”, jakim jest przylegający do Stadionu Olimpijskiego rozległy park Szczytnicki.
Wiedzie ona tutaj szerokim traktem komunikacyjnym wśród luźnej niskiej osiedlowej zabudowy. Po przekroczeniu Mostu Szczytnickiego w okolicach Hali Tysiąclecia wchodzi ona w zwartą zabudowę miejską. Tu prowadzi ulicą Marii Curie-Skłodowskiej obok budynków Politechniki Wrocławskiej, Akademii Medycznej i Uniwersytetu Przyrodniczego na Rondo im. Ronalda Reagana, które stanowi jeden z wizytowych punktów miasta. Stąd pochód skręca w lewo i kieruje się na Most Grunwaldzki i kilkaset metrów dalej dociera do jego centrum. Demonstracja dochodzi do Rynku, który pod względem powierzchni niewiele ustępuje swojemu krakowskiemu konkurentowi. Od połowy trasy przybywa mieszkańców przyglądających się pochodowi, pozdrawiających jego uczestników i solidaryzujących się ze związkowymi hasłami.
Pochód przebiegał bardzo spokojnie, w nastroju radosnego przemarszu. Nad demonstrantami powiewał las szturmówek, flag związkowych, haseł i transparentów. Temu wszystkiemu towarzyszy nieopisany hałas syren, bębnów, piszczałek, gwizdków i trąbek.
Rynek
Po blisko dwóch godzinach marszu manifestanci dotarli pod Ratusz i zajęli cały plac wrocławskiego rynku naprzeciw trybuny ustawionej na rogu placu Solnego. Chwilę odpoczynku wypełniają wrocławscy artyści. Pieśń Jacka Kaczmarskiego „ A mury runą, runą…” razem z chórem artystów odśpiewali zgromadzeni na rynku związkowcy.
Jako pierwsza zabrała tu głos Bernadette Sĕgol Sekretarz Generalny ETUC. Ku zaskoczeniu wszystkich mówi ona po polsku. Dziękuje za tak liczne przybycie do Wrocławia związkowców z całej UE, a między innymi z Hiszpanii, Portugalii, Francji, Włoch, Niemiec, Litwy, Węgier, a przede wszystkim z Polski.
- Chcemy – powiedziała – aby nasze rządy i ministrowie finansów nas usłyszeli. W obronie praw pracowniczych na pewno nie opuścimy rąk.
Przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda powitał całą związkową Europę zgromadzoną na wrocławskim Rynku, a przede wszystkim polskie związki zawodowe. Stwierdził, że rząd uczynił tylko jedną dobrą rzecz, jaką stało się zjednoczenie ruchu związkowego w Polsce. Przypomniał, że demonstracja ma miejsce we Wrocławiu, ponieważ w piątek i w sobotę w Hali Ludowej obradowali ministrowie finansów UE. Powiedział on:
- Chcieliśmy im przekazać naszą petycję, ale ci krwiopijcy pouciekali przed nami jak szczury z pokładu. Tak wygląda z nimi dialog. Tym krwiopijcom, którzy doprowadzili do kryzysu, a teraz chcą nami rządzić i mówić, co jest dla nas lepsze, nie możemy pozwolić na to, aby walka z kryzysem była pretekstem do walki z pracownikami. Nie możemy dopuścić do tego, aby ci krwiopijcy patrzyli do cudzych kieszeni, czyli do kieszeni pracownika i najuboższego. Na to pozwolić nie możemy. Dlatego dzisiaj tutaj jesteśmy. Politycy są solidarni, ale tylko wobec siebie. Niech zajrzą do swoich kieszeni, nie cudzych. Chcemy walki z kryzysem, ale poprzez rozwój, tworzenie miejsc pracy. Chcemy pracowniczej Europy dla wszystkich obywateli. Pracownicza Europo obudź się!
Trzecim mówcą był przewodniczący OPZZ Jan Guz. Na wstępie zauważył on, że na Rynku tym dzisiaj gromadzi się cały świat związkowy w walce o godność i prawa pracownicze. Stwierdził, że związkowcy mają już dość poniżania i ograniczania swoich praw, a świat pracy nie jest niewolnikiem w rękach polityków.
- Nie damy się oszukiwać i zniszczyć - mówił. - Chcemy nowego europejskiego ładu społecznego z określoną minimalną płacą, zapewniającą utrzymanie i zabezpieczenie emerytalne. Domagamy się Europy socjalnej. Chcemy, aby europejskie rządy dbały przede wszystkim o zwykłego człowieka. Nie godzimy się na zaciskanie pasa, zadłużanie kraju, brak dbałości o społeczeństwo, o pracownika, o najbiedniejszych. Nie godzimy się na brak dialogu społecznego, na aroganckie traktowanie związków zawodowych przez rządy wielu europejskich krajów. Dzisiaj ministrowie finansów nie chcieli szukać porozumienia z nami. Tylko tak jak dzisiaj, razem możemy osiągnąć nasze cele. Dziękuję – dodał – Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych, za wspólną demonstrację. Jesteśmy razem! Tylko w ten sposób możemy osiągnąć nasze cele lepszej pracy i płacy.
Pozytywny obraz
Według zgodnej oceny liderów związkowych była to pierwsza i największa jak dotąd tego rodzaju związkowa demonstracja w Polsce. Zgromadziła ona od 40 do 50 tysięcy uczestników. Wobec stale nadchodzących nowych organizacji związkowych, czoło pochodu musiało wyruszyć pół godziny wcześniej, gdyż na placu przed Stadionem Olimpijskim manifestanci już się nie mieścili. Po raz pierwszy też zwykle skłócone polskie związki zawodowe tym razem zgodnie i ramię przy ramieniu głosiły te same cele, te same zasady, te same żądania. Jest to pozytywny obraz konsolidacji polskiego społeczeństwa w obliczu zagrożenia gospodarczego i ekonomicznego.
W galerii: zdjęcia z demonstracji związków zawodowych we Wrocławiu (zdjęcia: Adam Maksymowicz)
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
