3 września w Jastrzębiu-Zdroju uczczono 45. rocznicę podpisania Porozumienia Jastrzębskiego. W ocenie Grzegorza Stawskiego, ostatniego żyjącego sygnatariusza tej umowy, protest górników w kopalni Manifest Lipcowy, który wybuchł 28 sierpnia i zaczął rozlewać się na cały Śląsk i Zagłębie Dąbrowskiego, miał przełomowe znaczenie dla postawy rządu wobec strajkujących stoczniowców i protestów w innych zakładach w kraju. – Ta nasza zadyma śląska spowodowała, że te porozumienia, które zostały zawarte w tych trzech ważnych punktach na terenie Polski miały taką, a nie inną treść – powiedział podczas rocznicowych uroczystości pod pomnikiem Grzegorz Stawski
Jako jeden z kluczowych postulatów, którego realizację udało się zawrzeć w porozumieniu ze stroną rządową podpisanym w Jastrzębiu-Zdroju, wskazał wolne soboty i niedziele. – Myśmy pracowali, górnicy pamiętają, na okrągło. Ja w 1979 roku miałem siedem dni wolnych od pracy. Ten postulat: wolne soboty i niedziele, to był jeden z najważniejszych naszych postulatów – podkreślił Grzegorz Stawski. – Załatwiliśmy wolne soboty dla całej Polski, zlikwidowaliśmy czterobrygadówkę, która miała być rozsiana po wszystkich kopalniach – dodał.
Mówił też o kluczowej dla sukcesu negocjacyjnego postawie lidera strony związkowej Tadeusza Jedynaka. – Przyjęliśmy strategię bardzo prostą: załatwiamy punkt po punkcie i nie przeskakujemy żadnego. I teraz chylę czoło przed człowiekiem, który przeważył nasze zwycięstwo w tej sprawie. Wyznaczyliśmy do realizacji tego postulatu Tadka Jedynaka. Tadek Jedynak, człowiek o nieprzeciętnej odwadze, bardzo pozytywnym tupecie, on się niczego nie bał – wspominał Stawski.
Podczas uroczystości Komisję Krajową NSZZ „Solidarność” reprezentował przewodniczący Piotr Duda, a Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” przewodniczący Dominik Kolorz i wiceprzewodnicząca Edyta Odyjas. Pod Pomnik Porozumienia Jastrzębskiego przybyły też delegacje „Solidarności” z całego regionu i regionów ościennych, poczty sztandarowe, reprezentanci władz państwowych i samorządowych oraz parlamentarzyści.
45 lat temu robotnicy dokonali pięknego dzieła przemiany
W trakcie rocznicowych obchodów kilkanaście osób uhonorowanych zostało Medalem 45-lecia „Solidarności” przyznanym przez Krajowy Sekretariat Emerytów i Rencistów NSZZ „S”. Wśród odznaczonych znaleźli się m.in. Grzegorz Stawski i ks. prałat Bernard Czernecki.
Uroczystości pod pomnikiem poprzedziła uroczysta msza św. w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła, tzw. kościele „na górce”. Nabożeństwu przewodniczył proboszcz ks. Edward Nalepa, a homilię wygłosił ks. Bernard Czernecki, wieloletni proboszcz parafii „na górce” i wieloletni kapelan górniczej „Solidarności”. W homili wskazał, że 45 lat temu robotnicy dokonali "pięknego dzieła przemiany”. – Dzięki robotnikom, górnikom i dzięki kapłanom Polska dziś jest wolna – podkreślił ks. prałat.
Zawarte 3 września 1980 roku Porozumienie Jastrzębskiego było trzecim z czterech porozumień społecznych podpisanych między władzą a strajkującymi robotnikami na przełomie sierpnia i września 1980 roku. W Porozumieniu Jastrzębskim potwierdzono ustalenia z Porozumienia Gdańskiego, a także zniesiono czterobrygadowy system pracy w górnictwie, który oznaczał konieczność pracy przez 7 dni w tygodniu. Kluczowym ustaleniem była też zapowiedź wprowadzenia od stycznia 1981 roku wszystkich sobót i niedziel wolnych od pracy. Władze zobowiązały się również m.in. do przedstawienia projektu ustawy obniżającej wiek pracy w górnictwie. Ponadto przedstawiciele rządu zgodzili się też na realizację wielu postulatów socjalno-bytowych, m.in. na wprowadzenie pylicy płuc do wykazu chorób zawodowych.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
