Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawił do konsultacji społecznych projekt programu „Wysokosprawna kogeneracja z biogazu wytwarzanego z biomasy, w tym z odpadów komunalnych”. To dobra wiadomość. Biogazownie bowiem umożliwiają wykorzystanie łatwo dostępnych – często odpadowych – surowców. Spośród źródeł energii odnawialnej biogazownie charakteryzują się wysoką wydajnością oraz brakiem ograniczeń terytorialnych związanych z ich lokalizacją pod warunkiem zapewnienia dostawy surowców.
Gospodarka w obiegu zamkniętym jest istotnym elementem polityki gospodarczej Unii Europejskiej. Jej idea polega na minimalizowaniu zużycia surowców, wielkości odpadów i strat energii poprzez tworzenie zamkniętej pętli procesów. Doskonałym przykładem realizacji tych założeń są biogazownie umożliwiające wytwarzanie energii w oparciu o produkty oraz odpady pochodzące z lokalnej produkcji rolno-spożywczej.
Biogazownie umożliwiają wykorzystanie łatwo dostępnych – często odpadowych – surowców. Spośród źródeł energii odnawialnej charakteryzują się wysoką wydajnością oraz brakiem ograniczeń terytorialnych związanych z ich lokalizacją pod warunkiem zapewnienia dostawy surowców. Z uwagi na możliwość praktycznie nieograniczonego rozwoju w przyszłości, energia przez nie wytwarzana, oprócz zapewnienia udziału „zielonej energii” na wymaganym poziomie, może stanowić znaczny udział w całkowitej produkcji energii elektrycznej oraz cieplnej wytwarzanej w Polsce. Umożliwi to pokrycie wzrastającego zapotrzebowania na energię oraz przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Spośród biogazowni największy potencjał w województwie śląskim posiadają obecnie biogazownie rolnicze. Tego rodzaju instalacje – w tym mikrobiogazownie – mogą być zastosowane w większości gospodarstw rolnych.
Warto pamiętać, że piętnaście lat temu w Cieszynie powstała nowoczesna biogazownia służąca do przerobu biomasy roślinnej, odchodów zwierzęcych i różnych organicznych odpadów. Ma dość skomplikowaną konstrukcję z obiektami do przechowywania, przygotowania i dozowania składników, zespołem kogeneracyjnym, w którym energia biogazu przetwarzana jest na energię elektryczną i cieplną. Inwestycję wsparł Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach sumą 5,8 mln zł. Była to pomoc w postaci preferencyjnej pożyczki i dotacji. W Koszęcinie z kolei trzy lata później powstała instalacja wykorzystuje około 1000 t biomasy, trawy, słomy, kiszonek, odpadów zielonych oraz słomy zmieszanej z obornikiem, co pozwoliło na osiągnięcie mocy 20 kWe.
W skład instalacji wchodzą trzy moduły fermentacyjne oraz kontener techniczny. Technologia zakłada wykorzystanie fermentacji suchej. Modułowa budowa biogazowni pozwala na elastyczne dopasowanie wydajności do konkretnych wymagań użytkownika, a także możliwość rozbudowy. Także czas realizacji przedsięwzięcia jest wyraźnie krótszy niż przy tradycyjnych biogazowniach.
Kolejna biogazownia ma powstać w Rybniku-Niewiadomiu. Szacowane nakłady na jej budowę mają wynieść ok. 118 mln zł.
„W obliczu zwiększających się wymagań w zakresie dostosowania poziomu recyklingu odpadów do obowiązujących przepisów oraz konieczności ograniczania składowania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji istotne znaczenie dla miasta ma budowa biogazowni. Oprócz ekologicznego i bezpiecznego dla środowiska zagospodarowania odpadów biogazownia zapewnia produkcję ciepła, energii elektrycznej, w przyszłości bio-CNG, które będą wykorzystywane na potrzeby miasta i jego mieszkańców. Bio-CNG produkowane w biogazowni będzie mogło być wykorzystane do zasilania gminnego taboru samochodowego, np. autobusów, zamiatarek czy pługopiaskarek, co pozwoli na obniżenie kosztów miasta. Produkowana w biogazowni energia elektryczna będzie stanowić odnawialne źródło energii. Zakłada się, że budowa biogazowni i korzystanie z jej możliwości przyczyni się również do stabilizacji wysokości opłat za gospodarowanie odpadami dla mieszkańców” – napisano w projekcie inwestycyjnym.
A wracając do założeń programu „Wysokosprawna kogeneracja z biogazu wytwarzanego z biomasy, w tym z odpadów komunalnych”, to jego budżet w wysokości do 1 mld zł jest planowany ze środków Funduszu Modernizacyjnego. Program ma być realizowany w latach 2025-2030, a jego beneficjentami będą przedsiębiorcy. Wesprze produkcję biogazu z biomasy, ze szczególnym uwzględnieniem biomasy odpadowej, w celu wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogeneracji.
Warto też przypomnieć, że Fundusz Modernizacyjny to instrument finansowy zasilony środkami ze sprzedaży 4,5 proc. ogólnej puli uprawnień do emisji CO2 w ramach unijnego systemu handlu emisjami EU-ETS. Sprzedaż tych uprawnień jest dokonywana w półrocznych transzach przez Europejski Bank Inwestycyjny. Pieniądze te wspierają modernizację systemu energetycznego, poprawę efektywności energetycznej i zeroemisyjny transport w Polsce i 12 innych krajach Unii Europejskiej. Szacuje się, że do Polski z Funduszu Modernizacyjnego w latach 2021-2030 może trafić ok. 60 mld zł. Zgodnie z ustawą o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, funkcję Krajowego Operatora Funduszu Modernizacyjnego pełni NFOŚiGW.
W Polsce działają obecnie 442 instalacje tego typu. Najwięcej jest biogazowni komunalnych zlokalizowanych na składowiskach odpadów i przy oczyszczalniach ścieków – 195. Rośnie również liczba biogazowni rolniczych, na koniec sierpnia 2024 r. w rejestrze Krajowego Ośrodka Wsparcia widniało ich 174. Coraz więcej jest też mikrobiogazowni. Działa ich w sumie 73.
Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
