Logowanie do konta użytkownika czasowo wyłączone w związku z pracami technicznymi. Przepraszamy za utrudnienia..
Trudno w to uwierzyć, bo daleko nam w zakresie wydobycia ropy do Stanów Zjednoczonych, Rosji czy Arabii Saudyjskiej, ale to właśnie nad Wisłą narodził się przemysł naftowy. Dokładnie było to w 1854 r. na Podkarpaciu we wsi Bóbrka koło Krosna. To tam Ignacy Łukasiewicz – wynalazca lampy naftowej – wraz z Tytusem Trzecieskim oraz Karolem Klobassą-Zrenckim założyli pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej. Choć historię mamy w tym względzie imponującą, to niestety nasze zasoby nie robią aż takiego wrażenia i musimy opierać się na imporcie. Odpowiedź na pytanie, ile mamy ropy naftowej, znajdziemy w najnowszym „Bilansie zasobów złóż kopalin w Polsce”, który został opublikowany pod koniec czerwca. Publikacje od lat przygotowuje Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
Jak wynika z publikacji, w Polsce w roku 2023 było udokumentowanych 88 złóż ropy naftowej. Najwięcej, bo 45, na Niżu Polskim. Ponadto 29 w Karpatach i 12 w ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) oraz dwa w wyłącznej strefie ekonomicznej RP na Bałtyku. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2023 r. wydobywalne zasoby złóż z tego rejonu stanowiły 66,8 proc., a zasoby złóż wyłącznej strefy ekonomicznej RP – 26,2 proc.
Udokumentowane złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują głównie w utworach permu oraz pojedyncze złoża w utworach karbonu, kambru i dewonu. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości: Barnówko, Mostno, Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej, jak: Lubiatów, Grotów i Cychry. W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji. Karpackie złoża ropy naftowej są głównie złożami ropno-gazowymi. Zasoby te są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu. W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują głównie w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (węglanowe utwory jury, piaskowce kredy) oraz w utworach miocenu autochtonicznego. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny.
W 2023 r. stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł – według danych zawartych w publikacji Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowy Instytut Badawczy – 20 637,49 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 758,53 tys. t. Ubytki zasobów spowodowane były głównie wydobyciem.
Zasoby wydobywalne zagospodarowanych złóż ropy naftowej i kondensatu wynoszą 19 mln t, co stanowi 92,1 proc. ogólnej ilości krajowych zasobów wydobywalnych.
Zasoby przemysłowe złóż ropy naftowej i kondensatu w 2023 r. wyniosły 9,74 mln t. Natomiast wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2023 r. ze wszystkich złóż wyniosło 793,88 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 22,66 tys. t.
Warto tu odnotować, że według danych Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego krajowe wydobycie ropy naftowej stanowi jedynie około 3 proc. dostaw do rafinerii. Tym samym paliwa wyprodukowane w Polsce powstają głównie z importowanego surowca. Jak podała POPiHN, od 2023 r. głównym dostawcą ropy do Polski jest Arabia Saudyjska, która zaspokoiła ponad 45 proc. dostaw tego surowca do naszego kraju. Zwiększone zostały także dostawy ropy z Norwegii i Stanów Zjednoczonych. Tymczasem jeszcze w 2022 r. niemal 42 proc. dostaw ropy do polskich rafinerii pochodziło z Rosji.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
