Najczystsze paliwo naturalne – takim tytułem może poszczycić się gaz ziemny. W naszym kraju posiadamy jego złoża, jednak nie mamy co się porównywać do światowych potęg, takich jak USA, Iran czy Rosja, która przez lata straszyła innych „zakręceniem kurka”. Wynika to z tego, że gaz obok ropy naftowej stanowi fundament współczesnej gospodarki światowej.
Wykorzystywany jest głównie jako paliwo do celów grzewczych, źródło energii w produkcji energii elektrycznej oraz jako paliwo do napędu silników samochodowych bądź maszyn przemysłowych. Gaz ziemny ma również szerokie zastosowanie w przemyśle chemicznym. Szczegółowe dane dotyczące krajowych zasobów błękitnego paliwa znajdziemy w „Bilansie zasobów złóż kopalin w Polsce”, który został opublikowany pod koniec czerwca. Publikacje od lat przygotowuje Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. Dane zebrane w najnowszej jego edycji dotyczą stanu na koniec 2023 r.
Gaz ziemny jest paliwem kopalnym pochodzenia organicznego, składającym się głównie z metanu oraz z niewielkich ilości etanu, propanu, butanu, azotu, helu i innych związków organicznych i mineralnych. W warunkach naturalnych gaz ziemny może występować w złożach samodzielnie albo łącznie z ropą naftową – rozpuszczony w niej lub jako oddzielna frakcja. Udokumentowane złoża gazu ziemnego w Polsce występują na Niżu Polskim (głównie w utworach permu oraz marginalnie w kambrze, dewonie i karbonie), na Przedgórzu Karpat (w utworach miocenu oraz pojedyncze złoża w utworach jury, kredy, dewonu, karbonu, triasu i prekambru), w wyłącznej strefie ekonomicznej RP na Morzu Bałtyckim (w utworach kambru) oraz w Karpatach (głównie w utworach kredy i paleogenu). Największe znaczenie gospodarcze mają złoża występujące na Niżu Polskim oraz na Przedgórzu Karpat. Jak czytamy w „Bilansie…”, w udokumentowanych złożach Niżu Polskiego występuje obecnie 72,2 proc. wydobywalnych zasobów gazu ziemnego. Na Przedgórzu Karpat jest to 23,4 proc.
W 2023 r. stan wydobywalnych zasobów gazu ziemnego wynosił 153,53 mld m sześc. (łącznie zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zwiększyły się o 0,01 mld m sześc. W 2023 r. włączono do bilansu złoża: Sierosław (udokumentowane wydobywalne zasoby bilansowe 888 mln m sześc.), Bratkowice (57 mln m sześc.) oraz Grochowce (27,96 mln m sześc.). Zasoby wydobywalne zagospodarowanych złóż gazu ziemnego wynoszą 105,30 mld m sześc., co stanowi 68,6 proc. ogólnej ilości zasobów wydobywalnych. Natomiast zasoby przemysłowe złóż gazu ziemnego na koniec minionego roku wyniosły 79,89 mld m sześc.
W bilansie ujęto również zasoby gazu ze złóż przeznaczonych na podziemne magazyny gazu ziemnego. Pozostałe w nich zasoby gazu są traktowane jako poduszka gazowa (pojemność buforowa) i nie będą wydobyte w okresie istnienia magazynu. Na magazyny podziemne przeznaczono złoża: Bonikowo (328,63 mln m sześc.), Brzeźnica II (45,59 mln m sześc.), Daszewo (27,72 mln m sześc.), Husów (372,88 mln m sześc.), Strachocina (121,5 mln m sześc.), Swarzów (28,8 mln m sześc.) i Wierzchowice (5 728,12 mln m sześc.). Łączne zasoby gazu w poduszkach buforowych wynoszą 6 653,24 mln m sześc. Od 2012 r. koncesją Ministra Środowiska na podziemne bezzbiornikowe magazynowanie gazu ziemnego objęte zostało, skreślone w 2003 r. z krajowego bilansu zasobów złóż kopalin, złoże gazu ziemnego Henrykowice E.
Do magazynowania węglowodorów wykorzystuje się również złoża soli. Obecnie funkcjonują trzy kawernowe podziemne magazyny, podziemne magazyny gazu ziemnego Mogilno II i Kosakowo oraz podziemny magazyn ropy naftowej i paliw płynnych Góra. Łącznie na koniec 2023 r. obowiązywało 11 koncesji na podziemne bezzbiornikowe magazynowanie gazu ziemnego, ropy naftowej i paliw płynnych. W 2023 r. wydobycie gazu ziemnego ze złóż o zasobach udokumentowanych wynosiło 4 600,56 mln m sześc. i było o 118,27 mln m sześc. mniejsze niż w roku 2022.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
