Minął już rok od momentu, gdy Komisja Europejska opublikowała nowy katalog tzw. surowców krytycznych, o kluczowym znaczeniu dla rozwoju gospodarczego i technologicznego UE. Na liście ponownie utrzymano węgiel koksowy, którego głównym producentem w Unii Europejskiej jest Jastrzębska Spółka Węglowa. W polskiej energetyce bardzo ważnym surowcem jest wciąż węgiel energetyczny. Jaka jest prawdziwa sytuacja węgla w Unii Europejskiej? Czy jest surowcem niechcianym, a może wręcz przeciwnie? Swoje poglądy wymienili na ten temat prof. Jerzy Buzek, poseł do Parlamentu Europejskiego oraz Tomasz Ślęzak, prezes zarządu Węglokoksu, w trakcie debaty Industry in Transition zorganizowanej 15 kwietnia w Katowicach, pod auspicjami Regionalnej Izby Gospodarczej.
Prof. Jerzy Buzek od lat zabiega w Brukseli i Strasburgu o pozostawienie węgla koksowego na zaktualizowanej liście surowców krytycznych. Podnosił ten problem w ramach posiedzeń i prac Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego (ITRE) czy na spotkaniach z Fransem Timmermansem, wiceprzewodniczącym wykonawczym KE ds. Europejskiego Zielonego Ładu, Thierrym Bretonem, komisarzem ds. rynku wewnętrznego i Kadri Simson, komisarz ds. energii.
Jak długo jeszcze węgiel koksowym będzie niezbędny w europejskiej gospodarce? Tomasz Ślęzak nie ma wątpliwości:
- To dobrze, że mamy węgiel koksowy, który znajduje się liście surowców strategicznych. Koks będzie nam potrzebny, dopóki nie będziemy w stanie wdrożyć alternatywnych technologii. A wdrożenie ich w warunkach europejskich to jest naprawdę długi dystans czasowy. Fakt, że mamy w Polsce kopalnie węgla koksowego i pracują tam ludzie, którzy potrafią to dobrze robić, powoduje, ze jesteśmy w stanie wydobywać te 12 mln ton surowca rocznie. Daje nam tu w Europie poczucie spokoju, że ten tradycyjny kierunek technologiczny będzie mógł przez - myślę - 15 lat, a może jeszcze dłużej funkcjonować. Jest to duża sprawa – wskazał prezes zarządu Węglokoksu.
Tymczasem węgiel energetyczny stanowi podstawę polskiego miksu energetycznego. Jest surowcem gwarantującym nam bezpieczeństwo energetyczne. Jego sytuacja zdaje się być zdecydowanie gorsza. Obserwując politykę klimatyczną Unii Europejskiej nie sposób nie zgodzić się z twierdzeniem wypowiedzianym przez prezesa Węglokoksu, że węgiel, jaki by on nie był, znajduje się mimo wszystko na nieformalnej, unijnej liście niezbyt lubianych surowców.
- JSW cały czas zmaga się z problemem finansowania i to, że węgiel koksowy jest na liście surowców krytycznych nie pomaga tej spółce w prowadzeniu działalności przemysłowej – zauważył prezes. Zabierając głos w sprawie węgla energetycznego Tomasz Ślęzak dodał, że w Polsce energetyka konwencjonalna stanowi podstawę stabilności systemu energetycznego i nie wydaje się, abyśmy byli w stanie szybko to zmienić.
- Węgiel energetyczny będzie potrzebny w perspektywie, co najmniej kolejnej dekady. Jest więc pytanie, jak wiele go jeszcze będziemy potrzebować? – pytał.
Wówczas padło stwierdzenie, że węgiel znajduje się na unijnej liście „produktów zakazanych”, co spotkało się z mocną ripostą prof. Jerzego Buzka.
- Nie jest na liście zakazanych produktów! Stanę tu w obronie regulatorów unijnych. Miks energetyczny zależy od kraju, jaki sobie dobierze. Mamy tylko narzucone limity emisji, to nie znaczy, że nie można węgla używać. Nie ma żadnego czerwonego światła dla węgla. Jeśli połączy się używanie węgla z systemem CCS, to można używać węgla jak długo się chce. Podobnie będzie w przemyśle cementowym, który ze względów technicznych nie jest w stanie odejść od emisji CO2 i tam trzeba będzie zastosować właśnie CCS. Chciałbym bardzo mocno zaprotestować przeciwko twierdzeniu, że węgiel jest na „liście produktów zakazanych” – twardo podkreślił prof. Jerzy Buzek.
- Jest niemile widziany – odparł prezes Tomasz Ślęzak tłumacząc, że banki odmawiają kredytowania spółkom, które mają cokolwiek wspólnego z tym surowcem.
- Nie chciałby pan być w butach zarządu PGG, który musi się zmagać z problemami działalności – dodał w swej odpowiedzi.
- Sto procent racji – zgodził się prof. Jerzy Buzek wyjaśniając jednak, że mówienie o węglu, jakoby znajdował się na „unijnej czarnej liście”, powoduje zniechęcenie obywateli do Unii Europejskiej.
Przypomnijmy. Utrzymanie węgla koksowego na liście surowców krytycznych było niezwykle istotne, także w kontekście trudnych negocjacji nad unijnym rozporządzeniem metanowym. W listopadzie ub.r., w ramach wynegocjowanego kompromisu, złagodzono propozycję Komisji Europejskiej i tym samym 10-krotnie zwiększony został dozwolony poziom emisji metanu. To 5 ton na 1000 ton wydobywanego węgla od 2027 r. Ponadto limity będą liczone na poziomie operatora, a nie kopalni, co pozwoli Polskiej Grupie Górniczej uśrednić emisje. Jeśli chodzi o węgiel koksujący, ważny dla Jastrzębskiej Spółki Węglowej, to na razie nie będzie podlegać limitom. Po trzech latach Komisja Europejska zdecyduje, co dalej.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Faktycznie, dziwne że nie wypowiada się na temat np. „hutniczych problemów” Węglokoksu . Temat węgla koksowego czy energetycznego to nie jego ogródek. Na ten temat niech raczej się wypowiadają prezesi PGG i JSW. Każdy niech się zajmuje tym do czego został najęty. Prezesie do pracy, bo od wywiadów nie na temat, nie rozwiąże pan problemów Węglokoksu.
- JSW cały czas zmaga się z problemem finansowania i to, że węgiel koksowy jest na liście surowców krytycznych nie pomaga tej spółce w prowadzeniu działalności przemysłowej – zauważył prezes. Napiszcie , jaki prezes to mówi . JSW jeszcze nie ma prezesa.