Wygląda na to, że Rybnik notuje coraz lepsze postępy w dziedzinie walki o czyste powietrze. Średnioroczne stężenie pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu osiągnęło w minionym 2023 r. najniższy wynik w kilkunastoletniej historii pomiarów w Rybniku. Według rybnickiego samorządu to efekt antysmogowych działań miasta i mieszkańców.
Już w pierwszych dniach stycznia Rybnik pochwalił się dobrymi wynikami czystości powietrza. Wynika z nich, że w przeciągu siedmiu lat liczba z przekroczeniami normy pyłu PM10 spadła aż sześciokrotnie. Miasto od siedmiu już lat walczy z zanieczyszczeniem środowiska. W tym czasie przeprowadzono wymianę źródeł ciepła i termomodernizację budynków komunalnych oraz obiektów użyteczności publicznej. Dodatkowo w latach 2022-2023 ze środków unijnych i budżetu miasta dofinansowano 726 inwestycji w budynkach jednorodzinnych.
Mieszkańcy tego miasta w ciągu zaledwie 5 lat złożyli aż 6270 wniosków o dofinansowanie z ogólnopolskiego programu Czyste Powietrze. To najwięcej w całej Polsce. Udało się ukończyć ponad 4,5 tys. inwestycji, a kwota wypłaconych dotacji przekroczyła 48,6 mln zł.
Co istotne, w ub.r. po raz pierwszy w Rybniku poniżej rocznej normy spadła liczba dni z przekroczeniami stężeń pyłu PM10. Gwoli ścisłości badania wykazały 16 dni przy maksymalnie dopuszczalnych 35 dniach z przekroczeniami średniodobowego stężenia 50 mikrogramów w ciągu roku.
– Z danych wynika jednoznacznie, że wartość najważniejszego wskaźnika, tj. średniorocznego stężenia pyłu PM10, osiągnęła poziom 23 mikrogramów na metr sześcienny powietrza. Rok wcześniej 28 mikrogramów, co jest najniższym wynikiem w historii pomiarów i wynikiem znacznie poniżej normy wynoszącej do 40 mikrogramów średniorocznie. Co ważne, także drugi ze wskaźników opisujących zanieczyszczenie pyłem zawieszonym, tj. liczba dni z przekroczeniami normy PM10, zaliczył w 2023 r. spektakularny spadek i po raz pierwszy w historii osiągnął poziom poniżej normy i wyniósł tylko 16 dni – skomentował Bartłomiej Kozieł, główny specjalista w Wydziale Rozwoju Urzędu Miasta.
Porównano dane z pomiaru automatycznego stacji przy ul. Borki z 2017 r. i 2023 r. Okazało się, że średnie stężenia miesięczne oraz maksymalne dobowe stężenia w każdym miesiącu 2023 r. były niższe od analogicznych miesięcy 2017 r.
Naturalnie taka poprawa jakości powietrza nie byłaby możliwa bez zaangażowania mieszkańców.
W tym samym okresie podpisano 5696 umów o dofinansowanie z Czystego Powietrza i fizycznie ukończono 4545 inwestycji. Kwota wypłaconych rybniczanom dotacji z programu przekroczyła już 48,6 mln zł.
Oprócz tego w Rybniku jest realizowany program Ciepłe Mieszkanie. Dofinansowanie w ramach tego programu pochodzi ze środków udostępnionych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wsparcie można uzyskać m.in. na wymianę przestarzałych, wysokoemisyjnych, a tym samym nieekologicznych pieców, na zakup kotłów gazowych, kotłów na pellet drzewny o podwyższonym standardzie, ogrzewanie elektryczne, pompy ciepła. Z pieniędzy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej można też lokal podłączyć do efektywnego zbiorczego źródła ciepła w budynku czy do sieci ciepłowniczej. Dofinansowywana jest również wymiana okien i drzwi, a także modernizacja instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.
Wspólnoty zaś mogą sięgać po dotacje w wysokości 375 tys. zł na jedną inwestycję. Wysokie dofinansowanie może być udzielone, kiedy to zadanie będzie składało się z kompleksowej termomodernizacji, z wymiany kopciucha, montażu instalacji fotowoltaicznej. Jeżeli w danym budynku źródło ciepła zostało wcześniej wymienione na czyste źródło nieemitujące zanieczyszczeń, to wspólnota może otrzymać do 150 tys. zł, żeby docieplić budynek, jeśli nie był wcześniej termomodernizowany.
Warto również wiedzieć, że w latach 2022-23 realizowano też programy grantowe dla właścicieli budynków jednorodzinnych, współfinansowane ze środków UE i budżetu miasta. Ostatecznie w Rybniku dofinansowano 726 inwestycji. Poza tym pilnowano, by ci, którzy nie zechcieli zrezygnować ze starych, nieekologicznych palenisk, nie zanieczyszczali powietrza. Rybnicka straż miejska prowadziła kontrole posesji pod względem przestrzegania uchwały antysmogowej województwa śląskiego. W 2023 r. przeprowadzono 3008 takich kontroli. Strażnicy stwierdzili 225 wykroczeń, z czego 64 zakończyły się wystawieniem mandatu, 18 skierowaniem sprawy do sądu, a 128 pouczeniem z wyznaczeniem terminu powtórnej kontroli.
Wracając zaś do programu Czyste Powietrze, to przyznać trzeba, że po ubiegłorocznych zmianach przeprowadzonych zaraz na początku roku, dynamicznie przyśpieszył. W pierwszym półroczu 2023 r. Polacy złożyli 101 173 wnioski. W całym 2022 r. było ich 158 tys. Zmiany umożliwiły skorzystanie z dotacji nawet do 136 200 zł na remont i termomodernizację domu. Do połowy ub.r. skorzystało z niego już ponad 635 tys. polskich rodzin.
Największe zainteresowanie obserwowane było w województwach: podkarpackim, lubelskim, podlaskim, mazowieckim, wielkopolskim i świętokrzyskim.
Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
