Górnictwo: To pierwsza kopalnia, która powstała w Polsce po II wojnie światowej

W sobotę, 1 lipca, minęło 66 lat od uruchomienia kopalni Halemba w Rudzie Śląskiej. Obecnie, wraz z ruchem Bielszowice, tworzy ona kopalnię zespoloną Ruda należącą do Polskiej Grupy Górniczej.

Halemba to zakład szczególny w historii polskiego górnictwa. Jest bowiem pierwszą kopalnią, która powstała w Polsce po II wojnie światowej. Jej budowę rozpoczęły w 1943 r. niemieckie zakłady Schaffgotsch, które zgłębiły szyb do poziomu 90 m. Po II wojnie światowej wznowiono prace budowy kopalni, które trwały od 1950 r., a uroczyste oddanie nowej kopalni do eksploatacji odbyło 1 lipca 1957 r. Zakład należał do Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. O znaczeniu kopalni dla polskiej gospodarki świadczyć może fakt, że jeden z masowców zbudowanych dla Polskiej Żeglugi Morskiej w Stoczni Szczecińskiej z końcem lat 80. nosił nazwę Kopalnia Halemba.

„Pierwszą z nowych kopalń, która ruszy z wydobyciem już za kilka miesięcy, będzie Halemba. Maksymalne jej wydobycie obliczone jest na 5 tys. t dziennie. Dotychczas upędzono tam 5 km przekopów, 4 km chodników węglowo-kamiennych oraz zabudowano 49 tys. m sześc. komór. Obecnie trwają intensywne przygotowania do ustawienia w maju 45-metrowej wieży szybowej. Wieża zostanie zamontowana obok szybu, a następnie przesunięta w całości na miejsce przeznaczenia. W równie szybkim tempie czynione są przygotowania do uruchomienia pokładu węglowego „405”, który ma dać na początek 350 t węgla dziennie, zaś pod koniec br. - 600 t. Tymczasem rozbudowuje się chodnik podścianowy i pochylnie odstawową, prowadząc jednocześnie roboty zbrojeniowe” - tak o postępach prac związanych z budową kopalni informowała na pierwszej stronie wydania z 26 marca 1957 r. Trybuna Robotnicza.

Od samego początku w kopalni wdrażano nowe rozwiązania technologiczne, głównie w zakresie mechanizacji urabiania, jak i załadunku oraz transportu, co pozwalało na ciągły systematyczny wzrost wydobycia, niejednokrotnie nieosiągalny w innych zakładach w Polsce. Z końcem lat 60. brygady budowlane przystąpiły do budowy pierwszego osiedla dla górników. W 1976 r. stanowisko dyrektora kopalni objął Włodzimierz Piwowarski. Piastował je przez 14 lat, dokonując znaczących przeobrażeń zakładu. KWK Halemba stała się pod jego kierownictwem jedną z najlepszych w polskim górnictwie. Z jego inicjatywy wybudowano w Halembie szkołę górniczą. Wskutek rosnącego zapotrzebowania na węgiel gazowo-koksowy 12 lipca 1980 r. ruszyła nowoczesna „kopalnia pod kopalnią” - „Halemba Głęboka”. Po oddaniu do eksploatacji poziomu 1030 łączne wydobycie kopalni kształtowało się od 13 do 19 tys. t na dobę.

Były też w historii zakładu chwile bardzo trudne, tragiczne. 10 stycznia 1990 r. doszło do wybuchu metanu, w wyniku którego śmierć poniosło 6 pracowników, a 13 zmarło w szpitalu wskutek doznanych obrażeń. Szesnaście lat później, 21 listopada 2006 r. doszło do następnego, tragicznego w skutkach wybuchu. Metan zabił 23 pracowników.

KWK Halemba samodzielnie funkcjonowała do 26 lipca 2007 r., kiedy to decyzją zarządu Kompanii Węglowej połączono KWK Polska-Wirek i KWK Halemba w dwuruchową kopalnię pod nazwą Oddział KWK Halemba-Wirek. 1 lipca 2016 r. Oddział KWK Halemba-Wirek razem z KWK Bielszowice oraz KWK Pokój utworzył Kopalnię Węgla Kamiennego Ruda, należącą do Polskiej Grupy Górniczej SA.

W związku z otrzymaniem koncesji eksploatację na złoża Śmiłowice obszar górniczy kopalni KWK Ruda Ruch Halemba wynosi obecnie 32,76 km kw. Z kolei cały teren górniczy kopalni to 44,94 km kw.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.