Trawiaste łąki, sieć sztucznych kanałów i dróg, a pośrodku na części obszaru rozlewiska Warty i Postomii. Tak prezentuje się Park Narodowy Ujście Warty, który obchodzi właśnie dwudzieste drugie urodziny. Od niedawna jest on miejscem, pod którym prowadzona jest eksploatacja złoża strategicznego z punktu widzenia gospodarki kraju.
Park Narodowy Ujście Warty (PNUW) utworzony został 1 lipca 2001 r. obejmując swym zasięgiem tereny, które wcześniej już podlegały ochronie. Był to dawny rezerwat ptactwa Słońsk oraz częściowo Park Krajobrazowy Ujście Warty, z którego obszaru znaczna część została włączona do PNUW. Wbrew nazwie, samo ujście Warty do Odry znajduje się już poza granicami parku narodowego. Park nie przylega do granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec, dzieli go od niej dosłownie kilkaset metrów.
Chociaż na terenie parku narodowego nie można prowadzić wydobycia kopalin, to jest to możliwe w sytuacji, gdy infrastruktura kopalni znajduje się poza parkiem narodowym. Tak jest w przypadku złoża ropno-gazowego Kamień Mały. W obszarze Parku Narodowego Ujścia Warty znajduje się około 19 proc. tego złoża, a w obszarze Parku Krajobrazowego Ujścia Warty zdecydowanie więcej, bo około 81 proc. złoża.
Zagospodarowaniem złoża zajęło się Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictw SA, a eksploatacja została podjęta 26 stycznia 2022 r. Jak nas poinformował Dział Komunikacji Zewnętrznej Departamentu Komunikacji i Marketingu Oddziału Centralnego PGNiG spółki Orlen SA w Warszawie, od początku eksploatacji do końca maja 2023 r. ze złoża Kamień Mały wydobyto 31,5 tys. t ropy naftowej oraz 4,5 mln m sześć. gazu ziemnego. Spółka zakłada, że eksploatacja złoża Kamień Mały potrwa jeszcze około 25 lat, czyli do 2048 r.
Złoże Kamień Mały jest szóstym pod względem wielkości zasobów złożem ropy naftowej w Polsce i jedynym eksploatowanym pod PNUW. Obecnie spółka nie planuje prac poszukiwawczych w tym rejonie.
W przeszłości na terenie obecnego Parku Narodowego Ujście Warty prowadzona była jeszcze innego rodzaju eksploatacja górnicza. Wydobywano tam torf. Najbardziej rozpoznawalną pozostałością są dwa sztuczne zbiorniki wodne w północnej części parku, w granicach gminy Witnica. Jeden z nich znajduje się w pobliżu wału przeciwpowodziowego rzeki Warty, a drugi na południe od przystanku kolejowego Kamień Mały.
Park Narodowy Ujście Warty odbiega znacznie od potocznych wyobrażeń o parkach narodowych jako miejscach pierwotnej przyrody, nieskażonej ingerencją człowieka. PNUW obejmuje teren znacznie przekształcony przez ludzi w czasach niemieckich. Dokonano tam uregulowania i obwałowania rzeki Warty, osuszono znaczne połacie rozlewisk, wytyczono sztuczną sieć kanałów. Naturalne rozlewiska rzeki Postomii zostały zachowane tylko pomiędzy Kostrzynem nad Odrą a wsią Przyborów. Okolica ta jest miejscem bytowania licznych gatunków ptaków preferujących środowisko wodno-błotne. Od dziesięcioleci teren ten słynny jest wśród ornitologów i miłośników ptactwa.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
