Dwa skrzyżowane górnicze młotki to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli górnictwa. Ale nie tylko. Znaleźć je można także np. na znakach drogowych czy w rozkładach jazdy pociągów.
Młotki górnicze spotkać można na części map turystycznych. Umieszcza się je w miejscu, gdzie znajdują się szyby górnicze bądź sztolnie - zarówno te współczesne, jak i historyczne.
- W ten sposób na mapach oznacza się kopalnie. Dwa skrzyżowane młotki są bardzo podobne do piktogramu oznaczającego pole bitwy, czyli dwóch skrzyżowanych szabli - mówi dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki, historyk, badacz dziejów śląskiej arystokracji.
Niekiedy młotki górnicze umieszcza się jako symbol graficzny w miejscach już tylko luźno związanych z górnictwem. Niedawno Górnośląskie Centrum Rehabilitacji Repty w Tarnowskich Górach opublikowało wizualizację planowanej tężni solankowej, jaka ma być zbudowana na jego terenie. Uwidoczniono na niej właśnie młotek i pyrlik, chociaż na miejscu nie ma żadnych źródeł solankowych.
Czasami godło górnicze przypomina o tym, że dany obiekt w przeszłości należał do resortu górniczego. Tak jest np. na metalowym ogrodzeniu Szpitala Wojewódzkiego w Bytomiu przy al. Legionów. Przez kilkadziesiąt lat w XX w. był to bowiem szpital górniczy.
Ale młotek i pyrlik nabrały bardziej uniwersalnego znaczenia. Tak się bowiem złożyło, że to właśnie narzędzia pracy górnika zostały umownym symbolem dni roboczych. Dawniej był to zakres od poniedziałku do soboty, obecnie - od poniedziałku do piątku.
- Kupla górnicza, czyli skrzyżowany pyrlik i żelazko, mamy na przedwojennej tablicy z rozkładem jazdy, gdzie oznaczają dzień roboczy - mówi Paweł Niemczuk ze Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych w Bytomiu, a zarazem przewodnik po Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.
Taką rolę znak graficzny przedstawiający młotki górnicze spełniał nie tylko w rozkładach jazdy kolei niemieckich na Górnym Śląsku. Znaleźć je można było także i w innych drukowanych rozkładach jazdy, np. kolejach czeskich.
W niektórych państwach dwa młotki górnicze umieszczane są na znakach drogowych dotyczących parkowania samochodów. Wskazują one np., że w dni robocze parkowanie pojazdów przy ulicy w określonych godzinach może być płatne.
Dlaczego narzędzia pracy górnika, a nie na przykład kowala czy piekarza stały się oznaczeniem dnia roboczego, trudno dziś dociec. W każdym razie symbol ugruntował się i przyjął w powszechnej świadomości.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
