Odmetanowanie górotworu wiąże się ze sporymi kosztami, ale jest najbardziej skuteczną metodą obniżenia zagrożenia związanego z tym gazem. W ruchu Halemba kopalni Ruda rozbudowywany jest właśnie system jego gospodarczego wykorzystania.
Ruch Halemba prowadzi eksploatację w pokładach zaliczanych do IV i III kategorii zagrożenia metanowego. Mija właśnie 10 lat od uruchomienia stacji odmetanowania pracującej z 200-procentowym zapasem mocy. Obiekt jest w pełni zautomatyzowany i skomputeryzowany. Ujmowanie metanu odbywa się rurociągami pozostawionymi w zrobach, zza tam izolacyjnych oraz z otworów odmetanowania. Zainstalowany jest monitoring umożliwiający stały podgląd pracujących urządzeń.
– Ściany prowadzone są w najwyższych stopniach zagrożenia metanowego. Konieczne jest zatem odmetanowanie górotworu jeszcze w złożu. Jest to najbezpieczniejsza metoda pozbycia się gazu z pokładów zagrożonych i zapobiega wydzielaniu się metanu do opływowego prądu powietrza w czasie eksploatacji. Do stacji odmetanowania gaz przesyłany jest wyrobiskami dołowymi w rurociągach, a następnie przekazywany m.in. do silników gazowych, które produkują energię elektryczną i cieplną – podkreśla Krzysztof Rachwol, inżynier energetyk kopalni Ruda.
Metan pozyskany z górotworu sprzedawany jest przedsiębiorstwu, które produkuje energię cieplną i ogrzewa budynki infrastruktury powierzchniowej kopalni, ale też używa się go do zasilania urządzeń firmy obcej produkujących sprężone powietrze na potrzeby infrastruktury dołowej kopalni, m.in. do: wiertarek, pomp, strumienic, wentylatorów powietrznych, przedmuchiwania koryt i zasilania urządzeń przyszybowych itp.
Ruch Halemba posiada również własny silnik na metan o mocy 500 kW. Z kolei należący do PGG Zakład Elektrociepłownie buduje obecnie dwa nowe silniki dla Halemby o mocy 2 MW każdy. W przyszłości, już po uruchomieniu wspomnianych silników, oprócz energii elektrycznej, także wytworzone ciepło zostanie wykorzystane do ogrzewania łaźni pracowniczej oraz ciepłej wody użytkowej.
– Uzyskamy w sumie aż osiem razy więcej mocy zainstalowanej, powstającej w silników gazowych, niż jest do tej pory. Tani prąd zabezpieczy 25 proc. naszych potrzeb – dodaje Krzysztof Rachwol.
Będzie można zasilić infrastrukturę dołową i powierzchniową: maszyny w ścianie, pompownie, przodki, przenośniki taśmowe, kombajny chodnikowe i ścianowe, kruszarki, oświetlenie dołowe, a na powierzchni zakład przeróbczy oraz biura. Słowem, wszystko, co funkcjonuje w kopalnianej sieci zasilania.
– Niższe przez to staną się koszty produkcji węgla, ale priorytetem jest oczywiście bezpieczeństwo pracującej załogi. Zapewniona zostanie również ciągłość produkcji, bo im więcej metanu w atmosferze kopalnianej, tym większe zagrożenie i przerwy spowodowane przekroczeniami dopuszczalnych stężeń na czujnikach metanometrii automatycznej. Naszym celem jest, aby produkcja stała się płynna i bezpieczna – wyjaśnia dalej Krzysztof Rachwol.
Zanosi się więc na to, że już niebawem kolejny zakład górniczy PGG będzie w stanie zagospodarować znaczną część ujętego metanu. Obecnie za pomocą stacji odmetanowania ujmowanych jest od 10 do 15 m sześc. metanu na minutę, a stężenie tego gazu w rurociągu wynosi od 40 do 55 proc.
– Ze ściany 1 w pokładzie 410, poprzez sieć rurociągów odmetanowania, uzyskujemy ok. 50 proc. wydzielającego się metanu. Dla innej ściany może być to tylko 20 proc., bo wszystko zależy od warunków geologiczno-górniczych panujących w danym rejonie. Bywa, że metanowość rejonu spada lub podnosi się. To normalne zjawiska – zwraca uwagę Krzysztof Rachwol.
Halemba dysponuje również sporą liczbą paneli fotowoltaicznych. Na budynku dyrekcji kopalni, cechowni, warsztacie elektrycznym, budynkach dwóch magazynów, wiacie warsztatowej, pomoście dojścia załogi do szybów, sortowni oraz sztolni działa w sumie dziewięć instalacji o mocach zainstalowanych od 28 do 46 kW. W sumie są w stanie wyprodukować około 400 MWh rocznie. Energia w nich wytworzona jest zużywana na potrzeby własne zakładu.
Każda własna zielona energia jest istotna. Trudno temu zaprzeczyć, zwłaszcza spoglądając na ceny prądu, które dla odbiorców przemysłowych wzrosły w ostatnich trzech latach aż o 300 proc. W tej sytuacji panele fotowoltaiczne zwrócą się nie – jak planowano przed laty – po jedenastu latach, a po czterech! Skróci się również okres amortyzacji silników gazowych. I pomyśleć, że jeszcze nie tak dawno temu krytykowano górnictwo za inwestycje w OZE. Dziś już nikt nie kwestionuje, że takie, jak w Halembie, po prostu się opłacają.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
15 m3 gazu ujmowane... panie na ZG Brzeszcze to mamy 200m3 mieszanki a ponad 100 m3 na minutę czystego metanu. To jest wyczyn !