Utworzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii korzystnie wpłynęło na organizację publicznego transportu zbiorowego na terenie aglomeracji śląsko-zagłębiowskiej. Jednak podział zadań pomiędzy jednostkami tworzącymi Metropolię był nierzetelny, bo rzeczywisty zakres realizowanych przez nie zadań był niezgodny z ich wewnętrznymi regulacjami - to jeden z wniosków, który po przeprowadzonej kontroli przedstawiła NIK.
Jak podała Izba, kontrola wykazała nieprawidłowości związane z przejęciem rozliczeń od poprzednich organizatorów transportu publicznego. W kilku przypadkach warunki pracy i płacy dla przejętych pracowników nie zostały określone w formie pisemnej. Ponadto NIK negatywnie oceniła brak skuteczności dochodzenia od pasażerów opłat za korzystanie z komunikacji miejskiej bez ważnego biletu.
Głównym celem kontroli była ocena funkcjonowania Metropolii po prawie 4 latach od jej utworzenia. Związek metropolitalny pełni ważną rolę dla mieszkańców miast i gmin będących jego częścią, zwłaszcza w kontekście organizacji publicznego transportu zbiorowego. Innym powodem podjęcia kontroli są znaczące publiczne środki finansowe, którymi dysponuje Metropolia. Począwszy od 2019 r. jest to ponad 1 mld zł na rok.
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) jest pierwszą i dotychczas jedyną metropolią w Polsce. Została powołana ustawą z 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim. Metropolię utworzono 1 lipca 2017 r., a od początku 2018 r. funkcjonowały jej dwie jednostki organizacyjne: Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w Katowicach oraz Zarząd Transportu Metropolitalnego w Katowicach (ZTM). Obszar Metropolii obejmuje 41 miast i gmin leżących w centralnej części województwa śląskiego
Jak oceniła NIK, zarówno Urząd Metropolitalny, jak i ZTM sprawnie przejęły zadania od poprzednich organizatorów publicznego transportu zbiorowego z początkiem 2018 r. Jesienią tego samego roku Metropolia uruchomiła regularne linie autobusowe łączące miejscowości na terenie GZM z portem lotniczym w Pyrzowicach. Przekształcono też szereg połączeń autobusowych w linie metropolitalne tworzące szkielet sieci transportowej w aglomeracji. Natomiast w styczniu 2019 r. związek metropolitalny przejął funkcję organizatora publicznego transportu zbiorowego. Od tej pory Metropolia obsługiwała już nie tylko połączenia komunikacyjne na terenie gmin będących jej częścią, ale też np. linie autobusowe łączące Metropolię z gminami, które do niej nie należą.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.